TITAN, VELES, PRO-ACT – co łączy te nazwy?

Polski rynek robotyki kosmicznej przechodzi właśnie złoty okres swojego rozwoju.

Duża liczba rodzimych firm jest zaangażowana w skomplikowane europejskie projekty rozwijające najnowsze technologie satelitarne, produkuje komponenty na potrzeby Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) i UE oraz świadczy szeroki zakres usług komercyjnych związanych z branżą kosmiczną. Roboty znajdują różnorodne zastosowania w eksploracji kosmosu oraz na orbicie okołoziemskiej z tzw. śmieci kosmicznych i część z nich powstaje właśnie przy aktywnym udziale naszego kraju.

Mimo pandemii firmy realizujące projekty z branży kosmicznej nie odczuły zahamowania tej gałęzi gospodarki. Jedną z takich firm jest PIAP Space – spółka córka Sieci Badawczej Łukasiewicz – Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów (Łukasiewicz – Instytut PIAP). Ta młoda polska firma rozwija technologie i produkty w zakresie urządzeń do integracji i testowania satelitów (MGSE), aktywnego usuwania śmieci kosmicznych, manipulatorów i chwytaków, obsługi satelitów na orbicie, interakcji człowiek–robot oraz mechanizmów.

PIAP Space realizuje projekty na zlecenie ESA, pracując ramię w ramię z polskimi i europejskimi partnerami specjalizującymi się w tej dynamicznie rozwijającej się branży.

Jednym z tych projektów jest TITAN – projekt polegający na rozwoju ramienia robotycznego do serwisowania satelitów. PIAP Space rozpocznie prace od laboratoryjnego modelu przegubu robotycznego, a następnie skonstruuje prototypowe ramię składające się z różnych typów przegubów, aby przetestować jego funkcjonalność w różnych pozaziemskich scenariuszach, które są niezwykle trudne do odtworzenia na Ziemi. Umowa z ESA opiewa na ponad 2,6 mln euro.

To pierwszy tak duży kontrakt zakładający rozwój całego podsystemu satelitarnego dla polskiego przemysłu kosmicznego. Umowy między PIAP Space a innymi polskimi podmiotami – CBK PAN i Spacive, zawarte na potrzeby realizacji projektu, określają współpracę nawet na dekadę do przodu. Umowa z CBK PAN jest prawdopodobnie jedną z pierwszych w Polsce dotyczących rozwoju technologii kosmicznych w celach komercyjnych nie tylko na potrzeby krajowe, ale z myślą o szerokim udziale na rynku międzynarodowym.

Kolejną technologią, rozwijaną w ramach europejskiego konsorcjum, w którym uczestniczy polska firma na potrzeby projektu PRO-ACT, było stworzenie robota VELES wyposażonego w wieloprzegubowe ramię robotyczne, który wraz z sześcionożnym systemem o nazwie Mantis (DFKI) będzie współpracować z mobilną suwnicą. Należeć do nich będzie wspólnie wykonywanie prac konstrukcyjno-montażowych na księżycowej stacji utylizacji zasobów. Projekt Europejskiej Agencji Kosmicznej koncentruje się na trzech głównych celach:

• umożliwienie ludzkiego osiedlenia się na Księżycu poprzez ustalenie żywotności roślin ISRU,
• częściowy montaż ruchomej suwnicy, która może zapewnić materiały budowlane drukowane w technologii 3D dla ludzkich siedlisk i może rozwiązać kluczowy problem w eksploracji Księżyca, jakim jest łagodzenie wpływu pyłu, który się znajduje na jego powierzchni,
• efektywne integrowanie istniejącego oprogramowania i robotyki, jako elementy składowe funkcjonalnych robotów.

Autonomiczna współpraca robotów w warunkach grawitacji księżycowej oraz otaczającego pyłu i kurzu stanowić będzie ważny krok w stronę górnictwa kosmicznego. Projekt finansowany ze środków UE w programie „Horyzont 2020” właśnie się zakończył i mimo sytuacji pandemicznej konsorcjum przeprowadziło z sukcesem zdalne testy działania systemu i finalną demonstrację.

– Inwestycja w polskie firmy z branży kosmicznej to filar gospodarki przyszłości. Polskie firmy posiadają ogromny potencjał, który należy dostrzegać i doceniać. Tak dobre rokowania na przyszłość w połączeniu z doskonałą kadrą polskich specjalistów, to wyznacznik sukcesu. PIAP Space to doskonały przykład dynamicznie rozwijającej się firmy, którą aktywnie wspieramy i wierzymy, że realizowane przez nią projekty będą miały wpływ na cały rynek europejski – powiedział Paweł Kolczyński, wiceprezes Agencji Rozwoju Przemysłu, współwłaściciela PIAP Space.

Wyzwaniem i szansą jest zbliżające się EXPO w Dubaju, gdzie PIAP Space jest jednym z ambasadorów wystawy, a także jest odpowiedzialna za jeden z modułów w instalacji artystycznej „Polski stół”, która stanie w strefie wejściowej pawilonu Polski, nazwanej „Poland. A home for creativity”. Multimedialna instalacja stanie się miejscem międzykulturowych spotkań i powitania gości polskiego pawilonu, a jednocześnie, poprzez interaktywną, świetlną projekcję, zapozna odwiedzających z kreatywnością polskich artystów i inżynierów, czerpaną prosto z dziedzictwa natury.

– Miejsce, w którym jest nasza spółka, to wynikowa dziedzictwa Sieci Badawczej Łukasiewicz – Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów PIAP. Wiedzę i zgromadzone doświadczenie możemy wykorzystywać w praktyce dzięki inwestycji ARP i wierzę w nasze możliwości. Już teraz mogę śmiało stwierdzić, że maksymalnie wykorzystujemy nasz potencjał – powiedział Mateusz Wolski, prezes PIAP Space.

Claudia Kruszewska

Materiał powstał we współpracy z ARP