Na świecie działa już ponad 420 jednorożców, czyli startupów o wycenie przekraczającej 1 mld dol. – wynika z najnowszych danych CB Insights. Najwięcej jest ich w Chinach i USA. Tylko 12 proc. stanowią spółki z Europy. Niestety, w tej grupie nie znajdziemy przedstawiciela Polski. Eksperci problem widzą w tym, że rodzime spółki nie tworzą technologii mających przełomowy charakter. Jerzy Kalinowski, doradca zarządu KPMG w Polsce, mówi wprost: największą szansę na sukces międzynarodowy mają firmy, które budują prawdziwie innowacyjne technologie.
CZYTAJ TAKŻE: Startupy 2020. Dziesięć firm, które warto obserwować
Czy doczekamy się więc przedstawiciela w prestiżowym gronie?
Najgorętsze jednorożce
Wśród najgorętszych startupów na 2020 r. wskazywanych przez branżowe portale (m.in. Techcrunch, PhocusWire, Angel.co) próżno szukać polskich firm. Zdaniem ekspertów na świecie nowy rok ma się okazać przełomowy dla takich innowacyjnych firm (nie tylko z USA i Chin, ale też z Niemiec, W. Brytanii, Skandynawii, a nawet Turcji i Meksyku), jak Deliveroo, Rappi, Zomato, Klarna, Revolut, TransferWise, Aurora, Heart Aerospace, Tier Mobility, HaptX, Snowflake czy Kahoot!
Co więcej, oczy świata startupów skierowane są teraz na Paryż. Prezydent Emmanuel Macron złożył w tym roku deklarację, że do 2025 r. jego rodacy doczekają się 25 jednorożców. A już obecnie – jak wynika z danych Atomico VC – Francuzi mają ich 11, w tym np. BlaBlaCar, Deezer czy OVHcloud (założyli go Polacy Henryk i Octave Klaba).
Ale nie oznacza to wcale, że Polska stoi na przegranej pozycji. Wielu ekspertów wskazuje nasz kraj jako ten, w którym 2020 r. będzie przełomowy dla sceny startupowej. Alice Newcombe-Ellis, założycielka Ahren Innovation Capital, twierdzi, że mamy gigantyczny potencjał w kontekście imponującej bazy programistów i technologicznych talentów. Z kolei cytowany przez Sifted.eu Pieter van der Does, prezes Adyen, firmy z branży finansowej, przekonuje, iż okres obietnic na polskim rynku startupów się kończy, a nadchodzi czas realizacji planów. Faktem jest, że przybywa – wzorem CD Projektu, Cinkciarza.pl czy Allegro – młodych spółek, które podążają w kierunku pozycji globalnych czy dominujących w swoich branżach przedsiębiorstw.
CZYTAJ TAKŻE: Polskie startupy są za słabe, by stać się jednorożcami
Rok 2020 na rodzimej scenie innowacyjnych firm zapowiada się więc wyjątkowo ciekawie, ponieważ jest co najmniej kilku pretendentów do sięgnięcia po status pierwszego nad Wisłą jednorożca. A poza oczywistymi liderami tego rynku, jak Booksy, LiveChat, Docplanner, UXPin, Sales manago, czy Estimote (choć lista jest dłuższa i wymienić można jeszcze choćby Silvair, Kontakt.io, Brainly, Zortrax, Growbots, Vigo System, czy Medicalgorithmics, warto przyglądać się również jeszcze raczkującym, aspirującym i świetnie rokującym spółkom, o których na co dzień mówi się mniej. I to właśnie niektóre z takich startupów „Rzeczpospolita Cyfrowa” wybrała, ustalając TOP 10 „wartych obserwowania”.
Sen o sukcesie, który zamienił się w koszmar
Nieodłącznym elementem świata innowacji są nie tylko sukcesy nowatorskich przedsięwzięć i imponujące historie projektów osiągających w błyskawicznym tempie wyceny powyżej 1 mld dol., ale również spektakularne upadki. A tych w 2019 r. nie brakowało. Wystarczy wspomnieć np. o dziesięciu podmiotach, które – choć zebrały od inwestorów w sumie niemal 1 mld dol. na rozwój – w ostatnim roku poniosły porażkę i zamknęły biznes.
CZYTAJ TAKŻE: Polski medyczny startup przejmuje we Włoszech
Na liście, publikowanej przez serwis Techcrunch, są m.in. firmy Anki, Daqri czy ODG, które próbowały wdrożyć nowe technologie – bezskutecznie. Ta pierwsza, która wystartowała w 2013 r., a od funduszy dostała imponujące 182 mln dol., stworzyła Cozmo – małego robota dla dzieci. Pracowali nad nim projektanci znani z animowanych filmów Pixara i Dreamworks. W 2018 r. Anki na rynek wypuścił kolejnego robota – Vectora. Choć w sumie spółka sprzedała ponad 1,5 mln takich automatów, musiała zamknąć podwoje.
Okres obietnic na polskim rynku startupów się kończy, a nadchodzi czas realizacji planów
Ten los spotkał także Daqri i ODG, które miały plan, by implementować technologię rozszerzonej rzeczywistości w biznesie. Ich zestawy okularów AR przegrały rywalizację z konkurencją, m.in. Facebookiem, Magic Leap czy Microsoftem. Szczęścia nie miały też startupy Unicorn Scooters i Munchery. Ten pierwszy zgarnął od inwestorów 150 mln dol., by na fali popularności elektrycznych hulajnóg wdrożyć nowy model jednośladu. Unicorn Scooters przeszarżował jednak z wydatkami na reklamę.
CZYTAJ TAKŻE: Państwowi giganci chcą, by startupy rozwiązały ich problemy
Z kolei Munchery (pozyskał 125 mln dol.) poległ na niezwykle trudnym i konkurencyjnym rynku zamawiania posiłków online. Podobnych przykładów z 2019 r. jest wiele, jak Jibo (producent minirobotów domowych), MoviePass (specjalizujący się w subskrypcji biletów), Nomiku (zainwestował w niego nawet Samsung Ventures) czy Scaled Inference, startup założony przez byłych programistów Google’a pracujących nad rozwojem sztucznej inteligencji (projekt zainteresował nawet chińskiego giganta – firmę Tencent).
