Priorytety UNEP (Programu ONZ ds. Środowiska) wskazują, że rozwój technologii cyfrowych musi być zgodny z celami zrównoważonego rozwoju. Mimo ogromnego potencjału AI we wspieraniu Agendy 2030 nie można ignorować jej rosnącego śladu środowiskowego. Kluczowe są projektowanie bardziej energooszczędnych algorytmów i integracja AI z inteligentnymi sieciami zarządzania energią w celu optymalizacji jej zużycia.

Uczestnicy konferencji „Zintegrowana transformacja cyfrowa i środowiskowa: dekarbonizacja miast i przemysłu” wysłuchali wystąpień Michała Gramatyki, sekretarza stanu w Ministerstwie Cyfryzacji, Krzysztofa Bolesty, sekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, i Konrada Wojnarowskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, którzy przedstawili perspektywę administracji rządowej na cyfryzację w kontekście wyzwań współczesności. Liczni prelegenci i goście specjalni, m.in. Marzena Rogalska (Industrial Decarbonisation, DG CLIMA, Komisja Europejska), Magda Biesiada (UNEP Global Sub-programme Coordinator for Digital Transformations), Maciej Witucki (Konfederacja Lewiatan), posłanka Gabriela Lenartowicz i Leszek Drogosz (Biuro Infrastruktury, Urząd m.st. Warszawa), omawiali wyzwania związane z utrzymaniem opłacalności wdrażania polityk dekarbonizacyjnych i surowcowych.

Dyskusje dotyczyły m.in. zielonej i bezpiecznej energii dla miast i przemysłu, potencjału technologii cyfrowych jako katalizatora gospodarki o obiegu zamkniętym oraz finansowania transformacji cyfrowej i środowiskowej. W ramach tematycznych laboratoriów poruszano zagadnienia dotyczące technologicznych innowacji w sektorach wody, energii i ciepła, roli danych w zrównoważonym zarządzaniu oraz zastosowania sztucznej inteligencji dla zrównoważonego rozwoju. Uczestnicy mieli również okazję zapoznać się ze start-upami wdrażającymi innowacje: ClimateTech i GreenTech.

Cyfryzacja: zagrożenie czy szansa?

Cyfryzacja umożliwia optymalizację zużycia energii, wspiera gospodarkę o obiegu zamkniętym, a także rolnictwo (AgriTech), medycynę i opiekę zdrowotną, rozwój biotechnologii, transport i logistykę, przemysł 4.0, budownictwo i infrastrukturę, handel i e-commerce, finanse i bankowość, a także edukację. Narzędzia oparte na AI i analizie danych pozwalają na precyzyjne monitorowanie ekosystemów, przewidywanie skutków zmiany klimatu oraz podejmowanie decyzji sprzyjających redukcji emisji CO2. Aby technologie cyfrowe rzeczywiście służyły ludziom i planecie, konieczne jest ich odpowiedzialne wdrażanie, uwzględniające zarówno ślad węglowy infrastruktury cyfrowej, jak i etyczne wykorzystanie danych.

W wystąpieniu otwierającym konferencję Maria Andrzejewska, dyrektor UNEP/GRID-Warszawa, podkreśliła, że rozwój technologii cyfrowej „rodzi obawy o koszt środowiskowy, ale też nadzieje, że technologie te pomogą przyspieszyć zieloną transformację”. O paradoksie transformacji cyfrowej, będącej jednocześnie wyzwaniem i szansą, mówiła Magda Biesiada, wskazując na rolę wszystkich interesariuszy w zapewnieniu, że innowacje będą nie tylko dochodowe, ale i zrównoważone. Michał Gramatyka podkreślił, że cyfryzacja powinna być traktowana jako narzędzie, a nie cel sam w sobie. – Pilnujmy, żeby technologie były wykorzystywane z korzyścią dla społeczeństwa – apelował.

Kluczowym wyzwaniem pozostaje finansowanie celów dekarbonizacyjnych. Maciej Witucki zaznaczył, że droga do zielonej transformacji wymaga nie tylko ambicji, ale również odpowiednich środków finansowych. Krzysztof Bolesta podkreślił potrzebę otwarcia się na nowe modele biznesowe: – Jeśli transformacja nie będzie opłacalna, ludzie się od niej odwrócą.

Z kolei Konrad Wojnarowski wskazał na konieczność inwestycji w OZE i modernizację sieci energetycznej, podkreślając, że strategicznym celem Polski jest stabilność cenowa i zrównoważenie środowiskowe polityki energetycznej.

Nowy europejski biznesplan

Sektor gospodarczy nieustannie dostosowuje się do wyzwań, a decyzje podejmowane przez kluczowe instytucje mają bezpośredni wpływ na tempo i kierunek transformacji. Wymóg konkurencyjności oraz zapewnienia dostępu do surowców niezbędnych do rozwoju cyfrowych technologii inspiruje szersze zmiany w regulacjach. W odpowiedzi na te potrzeby, akurat na dzień przed konferencją Sustainable Industry Lab ’25, Komisja Europejska ogłosiła nową strategię w obszarze zrównoważonego rozwoju. Jej celem jest wzmocnienie konkurencyjności europejskiego przemysłu oraz uproszczenie regulacji związanych z transformacją energetyczną.

Podczas wydarzenia mowa była także o perspektywach realizacji celów dekarbonizacyjnych przez przedsiębiorstwa w kontekście tej strategii. Marzena Rogalska przedstawiła strategię Clean Industrial Deal jako „biznesplan dla Europy”, którego zadaniem jest poprawa konkurencyjności, zapewnienie niezależności surowcowej oraz uproszczenie procedur administracyjnych europejskiego biznesu. Podkreśliła znaczenie Innovation Fund, zachęcając polskie firmy do aplikowania o dofinansowanie. Wspomniała również o pakiecie Omnibus, który upraszcza regulacje związane z dyrektywą CSRD, pomagając firmom w angażowaniu się na rzecz zrównoważonego rozwoju i realizacji celów dekarbonizacyjnych.

Konferencja pokazała, że dla transformacji bliźniaczej kluczowe jest, aby innowacje cyfrowe wspierały cele klimatyczne, tak, by nie były one dodatkowym obciążeniem. Transformacja jest procesem nieodwracalnym, który wymaga nie tylko ambitnych celów, ale i realnych środków oraz skutecznego zarządzania ich wykorzystaniem. Od nas zależy, w jakim celu wykorzystamy technologie cyfrowe – jeśli będą one wspierać cele zrównoważonego rozwoju, mogą odegrać kluczową rolę w ograniczaniu emisji i zapewnieniu bezpiecznej przyszłości.

Konferencja została zorganizowana przez UNEP/GRID-Warszawa we współpracy z m.st. Warszawą.

„Rzeczpospolita” była patronem medialnym wydarzenia.