Największe awarie w historii „cyfrowego świata”. Kiedy nastąpi kolejna?

Niektórzy eksperci nazwali to najgorszym kryzysem cyfrowym w historii. W piątek 19 lipca 2024 r. nieudana aktualizacja oprogramowania od firmy CrowdStrike spowodowała awarię około 8,5 mln komputerów z Windows, której znakiem rozpoznawczym był „niebieski ekran śmierci”. Choć prezes firmy George Kurtz oświadczył, że 97 proc. z nich już działa, straty są ogromne. Linie lotnicze odwołały tysiące lotów, a szpitale odwołały operacje. Liczne sklepy czy kina, ze względu na awarię systemu kart kredytowych, przeszły na płatność gotówką.

Ponieważ światowa infrastruktura staje się coraz bardziej powiązana z internetem, nie będzie to ostatnia tak katastrofalna awaria. Wręcz przeciwnie. Ale też CrowdStrike też nie był pierwszy. Historia informatyki jest pełna przykładów naszej cyfrowej kruchości, a awarie z przeszłości dają wgląd w to, co będzie w dniu, w którym internet się wyłączy. Przeanalizowała je BBC.

Czytaj więcej

IT

Straty są potężne. Trwa usuwanie szkód po globalnej awarii systemu Windows

Trwa usuwanie szkód i liczenie strat po awarii systemu Windows, którą spowodowała wadliwa aktuali...

– Za wygodę, z której korzystamy, trzeba zapłacić cenę – mówi Ritesh Kotak, analityk ds. cyberbezpieczeństwa i technologii. – To się powtórzy. Z technicznego punktu widzenia naprawa CrowdStrike była stosunkowo łatwa. Następnym razem możemy nie mieć tyle szczęścia – dodał.

Staruszka z łopatą

Jedna z najwcześniejszych poważnych awarii miała miejsce w 1997 r. w wyniku usterki w firmie Network Solutions Inc., jednym z głównych rejestratorów wydających nazwy domen dla witryn internetowych. Według „New York Timesa” źle skonfigurowana baza danych powodowała awarię każdej witryny kończącej się na .com lub .net. Padło około miliona witryn, co wówczas stanowiło ogromną część sieci. Nie dochodziły maile, nie można było nic wyszukać.

Obecnie internet dotyka już niemal każdej części życia i każda awaria ma znacznie poważniejsze konsekwencje. Np. w 2019 r. atak złośliwego oprogramowania odciął od sieci część Alaski, cofając w czasie 100 tys. osób. Stanęły firmy, sklepy czy biblioteki. W jednym z biur rządowych pracownicy, aby wykonywać swoją pracę, musieli przesiąść się na maszyny do pisania. Minęło 10 tygodni, zanim większość systemów została ponownie uruchomiona.

Największe straty mogą nastąpić w sytuacji, gdy brakuje łączności rezerwowej. Internet w Armenii był w 2011 r. uzależniony od jednego kabla światłowodowego biegnącego przez Gruzję. 75-letnia kobieta odłączyła od sieci wszystkich 2,9 mln Ormian, przecinając łopatą kabel w pobliżu gruzińskiej wioski Ksani. Chciała pozyskać cenną miedź. Powiedziała później reporterom: „Nie mam pojęcia, czym jest internet”.

Czytaj więcej

IT

Co wiemy o CrowdStrike, firmie winnej wielkiej awarii Windows. Czeka ją trudny czas

CrowdStrike, spółka odpowiedzialna za globalną awarię systemów informatycznych Microsoftu, jest p...

Podobne konsekwencje do niedawnej awarii, choć lokalnie, miało w 2022 r. zablokowanie jednej czwartej usług internetowych i telefonicznych w Kanadzie. Winna była awaria w firmie Rogers Communications, jednym z największych dostawców usług telekomunikacyjnych w kraju, blokując dostęp do wielu usług 11 mln ludzi. Służby ratunkowe nie mogły przyjmować połączeń telefonicznych, szpitale odwoływały wizyty, a firmy w całym kraju nie mogły akceptować transakcji kartami debetowymi. Kanadyjska gwiazda R&B The Weeknd była zmuszona przełożyć koncert.

Awaria, której nie było

Najsłynniejsza awaria internetu w historii to taka, która nie wydarzyła się naprawdę. 25 lat temu opinia publiczna oszalała na punkcie błędu Y2K. Wielu przewidywało, że rok 2000 będzie się łączył z globalną awarią komputerów. Wiele programów korzystało z kalendarzy, w których rok był dwucyfrowy, a nie czterocyfrowy. Oznaczało to, że 2000 rok będzie nie do odróżnienia od roku 1900. Prognozy dotyczące wynikających z tego awarii komputerów były apokaliptyczne i zakładały zamieszki, upadek rządów czy systemu finansowego. Świat dopiero zaczynał pojmować siłę branży technologicznej i dla wielu błąd Y2K był zarówno przerażający, jak i niejasny. Część ludzi zaopatrzyła się w żywność, wodę i broń.

Gdy zegar wybił północ, wystąpiły błędy, ale większość była błaha, jak opóźnienia pociągów w Norwegii lub błędnie wydrukowane wezwania ławy przysięgłych w Oregonie w USA. Windy nie przestały działać, a drzwi więzień się nie otworzyły.