Reklama
Rozwiń

NASK: AI zagraża pracy 5 mln Polaków. Łatwo sprawdzisz, czy jesteś wśród nich

Powstało narzędzie, w którym każdy może zweryfikować, jak mocno jego zawód jest podatny na działanie systemów AI. NASK ostrzega: zagrożonych 5 mln Polaków.

Aktualizacja: 01.07.2025 14:16 Publikacja: 01.07.2025 09:49

Wśród wszystkich zawodów analizowanych pod kątem podatności na AI aż 51 proc. uznano za odporne na s

Wśród wszystkich zawodów analizowanych pod kątem podatności na AI aż 51 proc. uznano za odporne na sztuczną inteligencję

Foto: Adobe Stock

Aż 30 proc. stanowisk pracy w Polsce jest podatnych na wpływy generatywnej sztucznej inteligencji (genAI). Nie oznacza to, że te przeszło 5 mln miejsc pracy zniknie, a ludzi zastąpią algorytmy, bo narzędzia AI mają w dużej mierze wspierać i odciążać człowieka. Z badań przeprowadzonych przez NASK i Międzynarodową Organizację Pracy (ILO) wynika jednak, że systemów AI nie można całkowicie zbagatelizować. A bać powinni się zwłaszcza pracownicy biurowi.

W praktyce chodzi o grupę niecałych 5 proc. zatrudnionych, którą najprościej zastąpić sztuczną inteligencją. To ok. 818 tys. miejsc pracy, które mogłyby zniknąć.

Kto straci pracę przez bota?

Fakturzystki, operatorzy edytorów tekstu, archiwiści, telemarketerzy czy korektorzy tekstu – to właśnie te profesje znalazły się wśród 27 zawodów o bardzo wysokiej podatności na automatyzację. Wśród wszystkich zawodów analizowanych pod kątem podatności na AI aż 51 proc. uznano za niepodatne, a kolejne 24 proc. za wykazujące minimalne ryzyko automatyzacji – wynika z raportu NASK „Generatywna sztuczna inteligencja a polski rynek pracy”.

Jednak to właśnie te strategicznie istotne grupy, w których większość zadań może być przejęta przez AI, budzą największe emocje i obawy. Warto przy tym podkreślić, że ryzyko nie jest równo rozłożone. Analiza danych z ILO-NASK Index pokazuje, że w grupie pracowników biurowych aż ponad 71 proc. osób wykonuje zadania możliwe do zautomatyzowania, a niemal połowa (47 proc.) pracuje na stanowiskach o najwyższym stopniu ryzyka. Dzięki udostępnionemu przez NASK narzędziu teraz każdy jest w stanie precyzyjnie sprawdzić, jak bardzo jego profesja jest podatna na automatyzację. Global Index of Occupational Exposure wskazuje, w odpowiedzi na zapytanie użytkownika, w jakim stopniu konkretne stanowisko może zostać przejęte przez genAI. Platforma, która analizuje ponad 2500 zawodów i niemal 30 tysięcy zadań, to precyzyjne narzędzie. Dane wykorzystywane są choćby przez Bank Światowy czy ILO do modelowania globalnych zmian na rynku pracy.

Czytaj więcej

„Ojciec chrzestny AI” zdradza, kto przetrwa. „Świetny moment, by zostać hydraulikiem”

Co ważne, na tle ogółu rynku pracy wyraźnie rysują się także różnice płciowe. Kobiety są nieproporcjonalnie częściej reprezentowane w zawodach podatnych na AI. W grupie wiekowej 15–24 lata aż niemal 48 proc. z nich pracuje w profesjach zagrożonych automatyzacją, podczas gdy wśród mężczyzn ten odsetek wynosi jedynie niecałe 23 proc. Ta dysproporcja utrzymuje się we wszystkich grupach, choć z wiekiem powoli maleje. Wśród kobiet w wieku 35–44 lat to wciąż 43,4 proc., a w grupie 55–64 lata – 26,1 proc. Eksperci sądzą, że to efekt strukturalnych nierówności rynku pracy: kobiety częściej wykonują prace biurowe i administracyjne, podczas gdy mężczyźni dominują w zawodach technicznych i produkcyjnych, gdzie bot ma znacznie mniejsze pole do popisu. Mimo to już teraz co trzeci pracujący w zawodach wysokiego ryzyka spodziewa się, że konieczne będzie zdobycie nowych kompetencji, zaś 25 proc. wszystkich pracujących liczy się z tym, że nie obejdzie się bez przebranżowienia. Autorzy raportu zauważają, że obawy związane z wpływem AI na rynek pracy są w Polsce bardzo wyraźne. Boimy się zwolnienia (redukcję zatrudnienia przewiduje ponad 29 proc. badanych), a aż przeszło 41 proc. osób z zawodów wysokiego ryzyka drży o wynagrodzenia, prognozując nieuchronny spadek zarobków w swojej branży. Obaw nie brakuje w najmłodszej grupie, dopiero wchodzących na rynek pracy. Osoby w wieku 15–24 lat są najbardziej zestresowane nadchodzącymi zmianami – 40 proc. z nich mówi o przebranżowieniu jako jedynym sposobie na utrzymaniu się na rynku pracy.

Będzie popyt na „hydraulików AI”

Jednak jak wskazują analizy World Economic Forum, w  ciągu najbliższych pięciu lat – choć zniknie 9 mln miejsc pracy – pojawi się 11 mln nowych. Takich, które dziś jeszcze nie istnieją. O jakich profesjach mowa? Wskazać można choćby takie funkcje, jak AI Translator, consistency coordinator czy „hydraulik AI”. Pierwszy z nich miałby tłumaczyć język modeli na język biznesu i wspierać menedżerów w podejmowaniu decyzji, zaś drugi odpowiadałby za spójność danych, decyzji i interakcji ze genAI w firmie czy instytucji. A „hydraulik”? To w praktyce technik, który będzie potrafił znaleźć błąd głęboko w sieci zautomatyzowanych agentów.

Czytaj więcej

Grozi nam apokalipsa na rynku pracy. Ale nie to jest najgorsze

Poza tym eksperci wskazują na takie nowe zawody, jak audytor algorytmów (wie, jak działają modele i potrafi wskazać, kiedy i dlaczego zawiodły) czy kontroler „zaufania” (dba o to, by dane generowane przez sztuczną inteligencję były wiarygodne oraz kompletne). Ale prognozowanych specjalizacji ma być znacznie więcej. W NASK uspokajają i przekonują, że poza tym rozwój AI nie oznacza masowego zaniku zawodów, a raczej zmianę charakteru pracy: rutynowe czynności mogą zostać przejęte przez algorytmy, a na ich miejsce pojawią się nowe zadania wymagające kreatywności, krytycznego myślenia czy kompetencji cyfrowych.

Aż 30 proc. stanowisk pracy w Polsce jest podatnych na wpływy generatywnej sztucznej inteligencji (genAI). Nie oznacza to, że te przeszło 5 mln miejsc pracy zniknie, a ludzi zastąpią algorytmy, bo narzędzia AI mają w dużej mierze wspierać i odciążać człowieka. Z badań przeprowadzonych przez NASK i Międzynarodową Organizację Pracy (ILO) wynika jednak, że systemów AI nie można całkowicie zbagatelizować. A bać powinni się zwłaszcza pracownicy biurowi.

Pozostało jeszcze 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
IT
Polacy pytają o 14. emeryturę. Ile wyniesie i kiedy ruszą wypłaty?
IT
Można stracić kontrolę nad sztuczną inteligencją. Eksperci alarmują po ataku
IT
O co chodzi w konflikcie Izraela z Iranem? Duże zainteresowanie Polaków
IT
Wkrótce ruszą wypłaty renty wdowiej. Rośnie zainteresowanie świadczeniem
IT
Gwałtowne burze przeszły nad Polską. Internauci wiedzieli, co robić