Publiczne radio sięga po deepfake? Wywiad ze zmarłą noblistką wywołał oburzenie

We wtorek na antenie publicznej rozgłośni – Off Radia Kraków – wyemitowano rozmowę z Wisławą Szymborską. Zmarła ponad dekadę temu poetka komentowała m.in. dzieła innej noblistki, Olgi Tokarczuk. Tyle, że cała rozmowa była fikcyjna i stworzona przez AI. Słuchalność pobiła rekord.

Publikacja: 22.10.2024 17:11

ChatGPT wcielił się w postać Wisławy Szymborskiej. Wybuchła burza wokół krakowskiego radia

ChatGPT wcielił się w postać Wisławy Szymborskiej. Wybuchła burza wokół krakowskiego radia

Foto: Juan de Vojníkov, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons

Audycja powstała w całości z użyciem sztucznej inteligencji. Off Radio Kraków, reklamujące się jako pierwsza stacja AI, w której zamiast dziennikarzy „pracują” wygenerowane przez algorytmy postaci, jest jednak publicznym nadawcą. W trakcie trwania podcastu nie było informacji o tym, że słuchacze mają do czynienia z botami (te pojawiły się tylko na początku i na końcu audycji). Zarówno dziennikarz zadający pytania, jak i rozmówca to wytwory AI. Wielu słuchaczy mogło więc dojść do wniosku, że radio internetowe opublikowało zatem klasyczny deepfake. Bot, idealnie naśladujący głos Wisławy Szymborskiej, mógł zmylić słuchaczy. Noblistka wypowiadała się m.in. na temat twórczości Olgi Tokarczuk. Mówiła o dziełach drugiej noblistki, choć ta otrzymała nagrodę siedem lat po śmierci wybitnej polskiej poetki.

Bot ChatGPT udający Wisławę Szymborską

Do kontrowersji odniósł się szef radia Marcin Pulit. – Staraliśmy się wszędzie podkreślać, że to rozmowa „wygenerowana” przy użyciu AI. Nie próbowaliśmy nikogo oszukać. Pytania do wywiadu ułożyli prawdziwi dziennikarze, oni również weryfikowali odpowiedzi, jakie udzielał ChatGPT, który wcielił się w postać Wisławy Szymborskiej. Od razu zaznaczam, że mieliśmy zgodę na wykorzystanie głosu noblistki od Michała Rusinka, kierującego Fundacją Wisławy Szymborskiej. Przedstawiciele fundacji autoryzowali również wypowiedzi chatbota – tłumaczy nam Pulit.

Czytaj więcej

O polskiej firmie głośno w USA. Ożywiła gwiazdy Hollywood w kontrowersyjny sposób

Według niego oburzenie tym, jak sam to określa, eksperymentem jest bezzasadne. – Wisława Szymborska miała dystans do siebie i ogromne poczucie humoru i na pewno spodobałaby się jej taka audycja – podkreśla Marcin Pulit.

Szymborska w cieniu zwolnień w Off Radio Kraków

Audycja jest częścią debaty o AI, jaką na antenie prowadzi Off Radio Kraków. „Wywiad” dwóch botów wyemitowano, choć wcześniej rozgorzała w mediach społecznościowych burza wokół współpracowników radia, z którymi rozwiązano umowy. Dziennikarze pożegnali się z pracą w Off Radiu Kraków, gdyż jego szef postawił na sztuczną inteligencję. Od wtorku jeden z dwóch kanałów tematycznych działających przy głównej antenie Polskiego Radia Kraków nadaje audycje prowadzone przez trzech cyfrowych prezenterów. Jak czytamy w komunikacie prasowym krakowskiej rozgłośni, 20-letnia Emilia „Emi” Nowak to studentka dziennikarstwa, ekspertka od popkultury, 22-letni Jakub „Kuba” Zieliński to studiujący na AGH Inżynierię Akustyczną, specjalista od technologii i muzyki, zaś 23-letni Alex to zaangażowany społecznie student psychologii z pasją poruszający tematy związane z tożsamością, kulturą queer i wpływem mediów na społeczeństwo.

Czytaj więcej

Afera wokół ChatGPT. Scarlett Johansson oskarża firmę o kradzież głosu

Awatarom przypisano więc ludzkie historie, a teraz te fikcyjne postaci będą prowadzić rozmowy z nieżyjącymi już wielkimi Polakami. – Przygotowywana jest kolejna rozmowa z postacią historyczną. Zawsze będziemy starać się o niezbędne zgody – wyjaśnia szef radia.

Jak zaznacza, rozgłośnia zmienia profil. Postawienie na AI to eksperyment, który ma trwać 3 miesiące. – Chcemy sprawdzić, jak narzędzia AI mogą zafunkcjonować. To temat do dyskusji – co AI nam daje, co zabiera. To element debaty. Docelowo będziemy mieć na antenie żywych ludzi, dziennikarzy. Szukamy młodego narybku, bo i radio ma być skierowane do młodych słuchaczy – kontynuuje Pulit.

Rekordowe zainteresowanie rozgłośnią

„Afera”, jak wybuchła wokół współpracowników zastąpionych przez boty, a także emisja podcastu z udziałem AI, spowodowała rekordowe zainteresowanie rozgłośnią. – Ruch na stronie jest gigantyczny. Wcześniej mieliśmy słuchalność bliską zeru, a dziś, jednego dnia, ruch jest większy niż przez dwa lata łącznie. To niewiarygodne – komentuje Pulit.

Czytaj więcej

Nadchodzi czas awatarów. Wideo bez kamer i studiów

Choć Pulit twierdzi, że przyczyną rozwiązania umów z dziennikarzami były słabe wyniki słuchalności, to w sieci wybuchła burza. Były już dziennikarz OFF Radia Kraków Mateusz Demski przekonuje, że to nieetyczne. Wystosowano nawet petycję środowiska kultury i mediów w sprawie sytuacji w OFF Radiu Kraków i zastąpienia pracowników sztuczną inteligencją. Pod apelem podpisało się blisko 9 tys. osób. Eksperci są oburzeni projektem, który powstaje w publicznym radiu. Część uważa, iż cały projekt Radia Kraków może wpisywać się w wizję świata, jaką prezentują zwolennicy tzw. teorii martwego internetu (Dead Internet Theory). To teoria spiskowa, która mówi o tym, że dziś internet składa się głównie z aktywności botów i automatycznie generowanej treści, manipulowanej algorytmicznie. Prof. Aleksandra Przegalińska, ekspertka w dziedzinie AI, współzałożycielka CampusAI, podkreśla, że oczywiście rzeczywistość ciągle jednak jest inna. „Zastanawiam się, czy z projektami takimi jak Off Radio Kraków, czyli syntetyczne radio, w którym prowadzącymi są wygenerowane postaci udające ludzi z jakimś pseudo-życiorysem, nie zmierzamy właśnie w tę stronę” – napisała na LinkedIn.

Przegalińska apeluje, by nie iść w tę stronę. „W ramach CampusAI Polska stawiamy na model współpracy człowieka z AI i podejście etyczne. To podejście jest trudniejsze niż zalewanie syntetycznymi treściami. Ale warto” – przekonuje.

Audycja powstała w całości z użyciem sztucznej inteligencji. Off Radio Kraków, reklamujące się jako pierwsza stacja AI, w której zamiast dziennikarzy „pracują” wygenerowane przez algorytmy postaci, jest jednak publicznym nadawcą. W trakcie trwania podcastu nie było informacji o tym, że słuchacze mają do czynienia z botami (te pojawiły się tylko na początku i na końcu audycji). Zarówno dziennikarz zadający pytania, jak i rozmówca to wytwory AI. Wielu słuchaczy mogło więc dojść do wniosku, że radio internetowe opublikowało zatem klasyczny deepfake. Bot, idealnie naśladujący głos Wisławy Szymborskiej, mógł zmylić słuchaczy. Noblistka wypowiadała się m.in. na temat twórczości Olgi Tokarczuk. Mówiła o dziełach drugiej noblistki, choć ta otrzymała nagrodę siedem lat po śmierci wybitnej polskiej poetki.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Technologie
Tania i niewyczerpalna energia. Sztuczne słońce zabije tradycyjne elektrownie?
Cykl Partnerski
Brudna energia: kula u nogi
Technologie
Oto najwięksi konkurenci ChatGPT. Teraz stoczą bitwę o rynek wideo
Technologie
Rakiety kosmiczne otrzymają dużo szybszy napęd. To będzie rewolucja
Technologie
Promień śmierci podbija świat. Nowa broń trafiła do zaciekłego wroga Ameryki
Technologie
Naukowcy wymyślili zaskakujący pokarm dla astronautów. Jest dostępny w kosmosie