Epidemia koronawirusa spowodowała, że badania nad szczepionkami weszły na zupełnie nowy, niespotykany dotąd poziom, a cyfryzacja praktycznie każdej sfery naszego życia przyspieszyła o dekadę. Ujawniła się siła innowacyjności. I to właśnie ona stała się również napędem wielu polskich firm i instytucji, które – dzięki niej – wyszły obronną ręką z trudnej sytuacji covidowej. Redakcja postanowiła wyróżnić osoby, firmy i startupy oraz organizacje, które w 2021 roku – mimo pandemii, a często na fali przez nią wywołanej – rozwinęły się i swoje produkty w spektakularny sposób. Na liście są zarówno świetnie znane już nie tylko nad Wisłą młode, innowacyjne spółki, jak Packhelp, Booksy czy RemoteMyApp, ale także przełomowe produkty (pojazd Jetsone One) oraz korporacje, które nie wyzbyły się zwinności startupu (Orange, Pekao i PZU). Doceniliśmy też znaczący wkład instytucji, które przyczyniały się do digitalizacji (NASK) i innowacyjności (PFR) polskiej gospodarki, a także rolę naukowców, którzy są kołem zamachowym postępu (a raczej naukowczyń, gdyż wyróżniliśmy badaczki PAN).
W związku z sytuacją za wschodnią granicą postanowiliśmy także nagrodzić dwie wyjątkowe, nowatorskie inicjatywy, które niosą pomoc Ukrainie (Zrzutka.pl i SoDA).
Packhelp
Za dynamiczny rozwój biznesu i pozyskanie rekordowej sumy od
inwestorów
Startup, znany w Polsce jako Zapakuj.to, opracował platformę, która pozwala samodzielnie zaprojektować opakowanie. Narzędzie do personalizacji pozyskało pod koniec ub.r. od inwestorów 40 mln euro w rundzie B. Nikt jeszcze nad Wisłą na tym etapie rozwoju biznesu nie zgarnął tak dużej sumy. Firma szybko rośnie – prace nad platformą ruszyły w 2016 r., a w 2017 r. pierwsi polscy aniołowie zainwestowali w pomysł 1,5 mln zł. Spółka prowadzi imponującą ekspansję – w 2021 r. rozwinęła działalność w Holandii, Szwecji i Rumunii. W Polsce i za granicą w Packhelp pracuje ponad 250 osób, a zespół wciąż rośnie.
Zespół Packhelp stworzył jeden z najszybciej rosnących startupów w regionie. W ciągu kilku lat zdobył w Europie ponad 50 tys. klientów, a od inwestorów zebrał ponad 250 mln zł
Booksy
Za spektakularną ekspansję zagraniczną mimo trudności
związanych z pandemią
To prawdopodobnie drugi – po DocPlanner – polski jednorożec (na razie oficjalnie spółka nie potwierdziła jeszcze tego statusu). Booksy jest niewątpliwie wizytówką polskiego ekosystemu startupowego za granicą. Po tym, jak z końcem 2020 r. aplikacja dla salonów urody – łącząc się z polskim Versum – stała się największą na świecie platformą dla branży hair & beauty, w ub.r. doszło do kolejnych spektakularnych akwizycji. Spółka Stefana Batorego przejęła francuskiego konkurenta Kiute czy rywala z USA – Genbook. Z usług Booksy korzysta kilkanaście milionów użytkowników na świecie.
Stefan Batory (z prawej) to najbardziej rozpoznawalna postać rodzimego ekosystemu startupowego. A teraz jego Booksy podbija świat. Firma rozwija się na globalnym rynku, ale cel nr 1 to USA.
Jetson One
Za opracowanie przełomowego rozwiązania technologicznego, które może zrewolucjonizować sposób, w jaki się poruszamy
Projekt Tomasza Patana, który skonstruował latający pojazd osobisty, był prawdopodobnie najczęściej goszczącym na łamach zagranicznych pism i portali nowatorskim rozwiązaniem technologicznym stworzonym przez Polaka. Jetson One, bo tak nazywa się ów pasażerski dron, stał się hitem internetu, m.in. za sprawą publikowanych w sieci niezwykle widowiskowych lotów testowych. Ale Jetson – w odróżnieniu od sporej liczby konkurentów w tej branży – jako jeden z pierwszych ma szansę wyjść poza laboratorium i zrewolucjonizować sposób, w jaki się poruszamy.
Jetson, szwedzki startup, to autor nowatorskiego, pasażerskiego drona Jetson One. To hit – kupiły go już dziesiątki klientów na świecie, a cała tegoroczna produkcja została dawno wyprzedana.
Prof. Bożena Czerny z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN
Za wkład do światowej nauki i badania nad rozszerzaniem się wszechświata
Jest pierwszą w historii Polką i drugim naukowcem z naszego kraju nagrodzonym przez Europejskie Towarzystwo Astronomiczne. Nagroda im. Lodewijka Woltjera jest nadawana astronomom od 2010 r. jako wyraz uznania za wyróżniające się badania kosmosu. Prace naukowe prof. Czerny dotyczą centrów galaktyk, kwazarów i ciemnej energii, a docelowo pozwolą zmierzyć Wszechświat i określać tempo jego rozszerzania. Doceniono wkład badaczki w zrozumienie fizyki dysków akrecyjnych i obszarów powstawania szerokich linii emisyjnych (ang. broad line regions – BLR) w aktywnych jądrach galaktyk. Uznanie zyskały też jej badania nad ograniczeniami własności modelu kosmologicznego i ciemną energią. Dzięki pracom prof. Czerny możemy zrozumieć naturę kwazarów, czyli bardzo jasnych centrów niektórych galaktyk, a także coraz lepiej umiemy interpretować informacje ukryte w ich świetle.
Bożena Czerny wiedzę o kwazarach przekuwa w dokładne pomiary kosmicznych odległości
NASK
Za wkład w polską cyfryzację i rozwój aplikacji mObywatel
Wdrażany przez NASK mObywatel to jedna z najpopularniejszych usług e-administracji i najbardziej rozpoznawalnych marek w Polsce. Rok 2021 zakończył się dla mObywatela wynikiem ponad 6,6 mln zainstalowanych aplikacji. W tym czasie dołączono sześć nowych usług i dokumentów. NASK dostosował aplikację do nowych warunków, w jakich znaleźliśmy się po inwazji Rosji na Ukrainę. W efekcie – po nadaniu numeru PESEL – osoby z ukraińskim obywatelstwem mogą korzystać z cyfrowego dokumentu tożsamości Diia.pl w aplikacji mObywatel. Umożliwia identyfikację na potrzeby refundowanych usług medycznych czy podczas zawierania umowy o pracę (pozwala na potwierdzenie tożsamości jak dowód osobisty lub paszport). NASK jest partnerem administracji publicznej w modernizacji i cyfryzacji kraju. Instytucja ta dba także o bezpieczeństwo polskiej cyberprzestrzeni.
NASK stworzył mObywatela – cyfrowy portfel na dokumenty. Na zdjęciu dyrektor NASK Wojciech Pawlak
Dr inż. Marta Sawicka z Instytutu Wysokich Ciśnień Polskiej Akademii Nauk
Za badania nad laserami
Badaczka zajmuje się epitaksją z wiązek molekularnych. Tą techniką wytwarzane są struktury emiterów światła takich jak diody LED czy lasery. Jej projekt badawczy „Periodyczne siatki NANO-kanałów umieszczone wewnątrz struktur laserowych o jednomodowym widmie emisji” wsparło NCBR. Jej zespół zgłosił już wniosek patentowy. Potencjał wdrożeniowy projektu jest znaczący – stabilna praca i emisja laserowa na jednej długości fali z wysokim współczynnikiem tłumienia modów bocznych jest wymagana do takich zastosowań, jak szybka komunikacja krótkiego zasięgu w oparciu o plastikowe światłowody, precyzyjne pomiary czasu przez zegary atomowe czy zaawansowane czujniki oparte na interferometrii. Rozwiązanie, nad którym pracuje polska badaczka, ma potencjał wypełnić niszę rynkową półprzewodnikowych niebieskich laserów o tzw. jednomodowym spektrum emisji.
Marta Sawicka to badaczka, która pracuje m.in. nad laserami dla zegarów atomowych.
RemoteMyApp
Za stworzenie globalnego innowacyjnego produktu, który przejął wraz firmą koncern Intel
W zeszłym roku doszło do głośnej inwestycji nad Wisłą – Intel kupił szczecińską firmę specjalizującą się w streamingu cyfrowej rozrywki. To jedna z najważniejszych od lat transakcji na rodzimym rynku startupów. RemoteMyApp (RMA), firma, która powstała w 2014 r. jako projekt szczecińskiego startupu studio Red Sky, rozwijana następnie przez fundusz venture buildingowy Tar Heel Capital Pathfinder, pomoże globalnemu producentowi procesorów wejść na rynek strumieniowania gier wideo w chmurze. Dla ekosystemu startupowego nad Wisłą to jedna z najistotniejszych akwizycji od 2013 r., gdy Amazon wchłonął gdański startup tworzący syntezator mowy Ivona. Współautorami pomysłu na RMA byli Arkadiusz Seńko, Rafał Krochmal i Radosław Zawartko. RMA już parę lat temu przez ekspertów wymieniany był w gronie liderów branży strumieniowania gier obok takich potentatów, jak Nvidia, Sony i Valve.
RemoteMyApp rewolucjonizował rynek gier, oferując rozrywkę w chmurze. Docenił to Intel.
PFR
Za wspieranie polskich innowacji i startupów
Polski Fundusz Rozwoju to wiodąca instytucja w kraju pod względem inwestycji w innowacje, rozwój przedsiębiorczości i ekspansję zagraniczną polskich firm. PFR wyróżniają: kapitał na start, liczne programy akceleracyjne i znaczący wkład w budowę polskiego ekosystemu startupowego. W ramach grupy PFR działa PFR Ventures – największy w Europie Środkowo-Wschodniej zarządzający Funduszami Funduszy, który wspiera rozbudowę krajowego rynku venture capital oraz private equity. Ale PFR również realizuje programy wspierające rozwój polskich miast przyszłości czy energetyczną transformację. W obliczu drugiej fali pandemii rząd oraz PFR przygotowały tarczę finansową 2.0 – program wsparcia finansowego o wartości 13 mld zł w postaci subwencji umarzalnych nawet do 100 proc. dla firm z ponad 50 branż, które musiały ograniczyć lub zamknąć działalność ze względu na Covid-19.
PFR wyrósł na motor rozwoju ekosystemu innowacji. Na zdjęciu: prezes Paweł Borys
Orange
Za osiągnięcie technologiczne w telekomunikacji i uruchomienie pierwszych w Polsce sieci kampusowych 5G
Operator stawia na innowacje. Stworzył m.in. usługę Orange Flex (obsługiwana w aplikacji, z możliwością wykorzystania wirtualnej karty eSIM, dzięki czemu nie trzeba generować plastiku w postaci fizycznej karty), która dzięki inwestycji Orange w dwie farmy wiatrowe jest całkowicie neutralna klimatycznie. Kolejnym innowacyjnym krokiem jest sieć kampusowa 5G – bezpieczna i zamknięta sieć do wyłącznej dyspozycji i w lokalizacji przedsiębiorstwa czy instytucji. Umożliwia korzystanie z rozwiązań opartych o AR/VR, chociażby dla prowadzenia szkoleń lub diagnostyki maszyn. Orange uruchomił trzy takie sieci.
Orange jako pierwszy operator w kraju uruchomił trzy sieci kampusowe 5G – m.in. dla zakładów Nokii i fabryki Miele.
PZU
Za zastosowanie sztucznej inteligencji przy obsłudze szkód komunikacyjnych
Największa instytucja finansowa w Europie Środkowo-Wschodniej sięgnęła po AI, aby udoskonalić sposób obsługi szkód komunikacyjnych ubezpieczonych pojazdów. PZU obsługuje ich rocznie blisko 500 tys., z czego duża część realizowana jest przy współpracy z warsztatami naprawczymi. AI od PZU umożliwia weryfikację w czasie rzeczywistym niemal wszystkich szkód – algorytmy potrafią szybciej i dokładniej wykryć więcej nieprawidłowości oraz potwierdzić, że wszystkie naprawy są realizowane z zachowaniem procedur. Nowatorski system przeanalizował już kilkaset tysięcy szkód. PZU to pierwszy ubezpieczyciel w Polsce, który wdrożył tą technologię. Rozwiązanie, które usprawniło obsługę, skracając czas oczekiwania na naprawę pojazdu, wykorzystuje algorytmy uczenia maszynowego i jest przeszkolone na milionach zdjęć i ludzkich decyzji dotyczących napraw z wcześniejszych wypadków.
AI w PZU analizuje szkody na wiele miliardów złotych. Na zdjęciu prezes Beata Kozłowska-Chyła
Pekao
Za nowatorską i przyjazną dla klientów usługę otwarcia konta za pomocą selfie i e-dowodu
Dzięki rozwiązaniu opracowanemu przez Pekao zakładanie konta jest proste jak nigdy. Bank opracował wiele innowacyjnych rozwiązań, które znacząco skracają czas i wszelkie niezbędne formalności. Jako pierwszy w Polsce wprowadził możliwość otwarcia konta na selfie, przy użyciu e-dowodu. Dane niezbędne do procesu weryfikacji tożsamości osoby są pobierane z warstwy elektronicznej w dowodzie osobistym. Cały proces jest intuicyjny i zajmuje nie więcej niż kilka minut. Wszystko dzięki wykorzystaniu biometrii i funkcji NFC. Ubiegłoroczne wdrożenie zostało już wzbogacone. W br. Pekao podało, iż klient zakładający zdalnie rachunek może w tym procesie skorzystać z aplikacji mObywatel. W dalszym ciągu bank wymaga wykonania selfie dla potwierdzenia tożsamości, ale tym razem dla identyfikacji klienta wystarczy wykorzystać dane z aplikacji mObywatel.
Pekao to bank, dla którego nowe technologie to element prostego i bezpiecznego bankowania.
WYRÓŻNIENIA SPECJALNE ZA ZAANGAŻOWANIE W POMOC UKRAINIE
Zrzutka.pl
Za kompleksowe wsparcie i koordynację akcji pomocowych dla Ukrainy
Na samym portalu Zrzutka.pl codziennie powstaje około 1,5 tys. nowych zbiórek. Od pierwszych dni wojny wiele z nich ma jeden cel – pomoc uchodźcom z Ukrainy oraz walczącym z rosyjskim agresorem. Crowdfundingowa platforma, którą stworzył Tomasz Chołast, opracowała ponadto międzynarodową akcję pod hasłem #Help For Ukraine #Message For Putin. Zebrano grubo ponad 3,5 mln zł. Platforma jest punktem koordynującym także inne akcje. Razem z wpłatą na zbiórkę, osoby prywatne w Polsce, ale też na całym świecie, mogą wyrazić swój sprzeciw wobec wojny, wstawiając komentarz, który organizatorzy akcji chcą przekazać rosyjskim władzom.
SoDA
Za branżowe wsparcie dla Ukrainy
Software Development Association Poland (SoDA) to inicjator projektu „Polskie IT dla Ukrainy”, w który zaangażowały się organizacje oraz firmy branży informatycznej i cyfrowej, w tym Fundacja Digital Poland, Fundacja Tech to The Rescue, ITCorner, Just Join IT, KIGEiT, Klaster CyberMadeInPoland, Klaster ICT Pomorze Zachodnie, Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji (PIIT) czy Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji (KIGEiT). Powstała m.in. aplikacja dla konsulatu Ukrainy czy aplikacja dla wolontariuszy na granicy, która ułatwi skoordynowanie zapisów, szukanie pomocy, noclegu.
Polską granicę przekroczyło ponad 2 mln uchodźców z Ukrainy. Spotkali się z bezprecedensową pomocą: Polacy goszczą ich w domach, przekazują dary, organizują zbiórki, powstają aplikacje pomagające znaleźć nocleg i pracę. Dużą rolę w organizacji pomocy odgrywają polskie firmy technologiczne i zrzeszające je organizacje.
