Noblista popiera Astrocent

Gubernator generalny Kanady, Julie Payette, a jednocześnie była astronautka, spotkała się w poniedziałek w Warszawie z naukowcami odpowiedzialnymi za projekt Astrocent, czyli stworzenie ultranowoczesnego centrum astrofizyki cząstek.

To jedyna wizyta delegacji kanadyjskiej wykraczająca poza oficjalny protokół dyplomatyczny obchodów 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej.

Kanadyjczycy, ale nie tylko oni, wiążą duże nadzieje z powstaniem tego interdyscyplinarnego międzynarodowego ośrodka badawczego, tworzonego w Warszawie przez prof. Leszka Roszkowskiego przy pomocy prof. Tomasza Bulika – laureatów programu „Międzynarodowe Agendy Badawcze”, prowadzonego przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej.

Ciemna materia czy ukryty Wszechświat

Program MAB wspiera powstanie nowych instytucji badawczych w Polsce, w których wybitni naukowcy z całego świata będą prowadzić wysokiej jakości badania naukowe i prace rozwojowe dotyczące aktualnych, dobrze sprecyzowanych wyzwań naukowych.

Międzynarodowym partnerem strategicznym MAB Astrocent jest Laboratorium Astrofizyki Cząstek i Kosmologii (APC), światowej klasy instytut naukowy z siedzibą w Paryżu. Innymi partnerami są m.in. grupy badawcze z: Princeton University, Kanady, a w Polsce Politechnika Warszawska.

Centrum dostarczy wiedzy o ciemnej materii czy ukrytym Wszechświecie, ale prowadzone tam badania znajdą też praktyczne zastosowanie w nowych technologiach i medycynie. Dla prof. Roszkowskiego, który przez 25 lat pracował na Zachodzie i w 2011 roku wrócił do Polski, jest to najważniejsze przedsięwzięcie w jego dotychczasowej karierze naukowej, obarczone dużą odpowiedzialnością, pewnym ryzykiem, ale i pojawiającą się ogromną szansą.

Czas na badania naukowe

– Osiem lat temu otworzyła się możliwość powrotu do Polski w ramach projektu Welcome FNP. Dostałem ponad 5 mln zł na stworzenie grupy badawczej w Warszawie i to mnie skłoniło do porzucenia stanowiska profesora na uniwersytecie w Wielkiej Brytanii. Nie żałuję, bo pod koniec poprzedniego zadania otworzyła się możliwość aplikowania o projekt MAB – tłumaczy fizyk.

Astrocent istnieje już od roku. Pierwsze kilka miesięcy poświęcono powstaniu infrastruktury oraz rekrutacji kluczowych osób. Teraz przyszedł czas na realizacje badań naukowych.

– W maju organizowaliśmy spotkanie naukowe, w którym uczestniczył Arthur B. McDonald, kanadyjski laureat nagrody Nobla z 2015 roku z dziedziny fizyki. Uczony w bardzo życzliwy sposób wyrażał się o potencjale naszego nowego centrum. Tamta i wczorajsza obecność przedstawicieli Kanady pokazuje, że jest szansa na to, żeby Astrocent odegrał ważną rolę w świecie nauki i przemysłu – podkreśla prof. Roszkowski.

Jak zauważa uczony – jego zespół ma szansę wypracować niszę, która ustawi Astrocent w pozycji kluczowego partnera w istotnych międzynarodowych projektach. – Nie można nauki uprawiać samotnie, trzeba to robić we współpracy, ale również z nakierowaniem na otwarcie możliwości do zastosowania w lokalnej gospodarce. Chcemy mieć istotny wpływ na rozwój naukowo-technologiczny. Jesteśmy otwarci na kontakty z biznesem. Zapraszamy do współpracy – podkreśla profesor.

Damian Baran

Projekt „Międzynarodowa Agenda Badawcza AstroCent: Centrum Naukowo-Technologiczne Astrofizyki Cząstek” jest finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w Ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, Oś IV: Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego, Działanie 4.3 Międzynarodowe Agendy Badawcze. Umowa MAB/2018/7.

Prof. dr hab. Leszek Roszkowski jest fizykiem, kierownikiem MAB Astrocent realizowanym w Centrum Astronomicznym im. M. Kopernika, a także liderem Grupy Teorii Cząstek w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w Otwocku. Studia fizyczne ukończył na Uniwersytecie Warszawskim, doktorat obronił na Uniwersytecie Kalifornijskim w Davis, habilitował się zaś na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po stażach naukowych m.in. w CERN w Genewie, pracował też na Wydziale Fizyki i Astronomii Uniwersytetu w Sheffield
w Wielkiej Brytanii. Jest inicjatorem i przewodniczącym międzynarodowej serii konferencji COSMO. Piastuje obecnie funkcję przewodniczącego Krajowej Rady Astrofizyki Cząstek w Polsce.