Powstanie mapa DNA Polaków. Pod lupę trafią też mniejszości

Genomiczna mapa Polski to największy w historii kraju projekt genetyczny. Pomoże w badaniach naukowych i przygotowaniu nowoczesnych leków.

Projekt zrealizuje konsorcjum European Centre for Bioinformatics and Genomics (ECBiG). W jego skład wchodzi Instytut Chemii Bioorganicznej PAN, Politechnika Poznańska oraz Centrum Badań DNA jako partner biznesowy. Łączna wartość projektu to 104,8 mln zł. Dofinansowanie z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego będzie wynosić blisko 68 mln zł.

CZYTAJ TAKŻE: Genetyka przepowie naszą przyszłość. Rewolucja w medycynie

Spółka Central Europe Genomics Center (CEGC) w ramach realizowanego projektu wykona 5 tys. sekwencjonowań całogenomowych mieszkańców Polski i utworzy na ich podstawie kilka innowacyjnych na skalę światową narzędzi bioinformatycznych do analizy danych. W poniedziałek podpisała w tej sprawie umowę z konsorcjum. Wartość części projektu, którą zrealizuje CEGC, wyniesie ponad 63 mln zł brutto. CEGC oraz Centrum Badań DNA to spółki powiązane z grupą Inno-Gene.

W ramach projektu zostanie wytworzona unikatowa baza oraz towarzyszące jej oprzyrządowanie bioinformatyczne. Infrastruktura, która powstanie w wyniku realizacji projektu, będzie się składała z kilku elementów. Pierwszym są bazy surowych danych genomicznych pełnych sekwencji genomu ludzkiego. Drugim – baza danych pochodnych, zawierających interpretacje powiązań genetycznych z zespołem cech organizmu. Trzeci element to bioinformatyczne narzędzia do analizy genomów w dużej skali. Powstanie także prototyp narzędzia bioinformatycznego do analizy zmienności genetycznej mniejszości etnicznych zamieszkujących Polskę. Analizie zostanie poddanych 1000 sekwencji genomów pochodzących od przedstawicieli mniejszości.

CZYTAJ TAKŻE: Wkrótce roboty zaczną się rozmnażać. Potrzebna cybermama?

Baza surowych danych genomicznych będzie zawierała dane powiązane z co najmniej 5 tys. osób wybranych w taki sposób, aby można było dzięki nim stworzyć genomiczny obraz mieszkańców Polski. Z kolei bazy pochodne będą systematycznie budowane w oparciu o bazę surowych danych sekwencyjnych oraz wyniki przeprowadzanych badań z ich wykorzystaniem.

W przyszłości architektura ta będzie mogła być wykorzystana przez Narodowy Fundusz Zdrowia lub Ministerstwo Zdrowia do gromadzenia i udostępniania lekarzom wybranych danych genetycznych, kluczowych do dostosowaniu leczenia do konkretnych pacjentów. Dane genetyczne i informacja o mutacjach danej osoby ma wpływ m.in. na dobór skutecznego leku czy na indywidualny dobór jego dawki.

CZYTAJ TAKŻE: Polacy stworzyli najsilniejszy na świecie środek przeciwbólowy

– To największy w historii Polski projekt genetyczny. Wszystkie powstałe narzędzia informatyczne mają być udostępniane komercyjnie podmiotom medycznym, farmaceutycznym i naukowym, które będą chciały wykorzystać i przetwarzać dane genetyczne zarówno te zgromadzona w naszej bazie, jak i swoje własne – tłumaczy Jacek Wojciechowicz, prezes i główny akcjonariusz Inno-Gene. – Liczymy na zainteresowanie firm farmaceutycznych dostępem do danych genetycznych Polaków, co umożliwi lepsze profilowanie i wprowadzenie leków celowanych (atakujących tylko nowotwory – przyp. red.) dla naszej populacji. W przypadku podobnych narodowych projektów jak brytyjski Genomic England firmy farmaceutyczne płacą roczny abonament w wysokości kilkuset tysięcy funtów za dostęp do takiej bazy. Baza, jaka powstanie w ramach genomicznej mapy Polski, będzie unikalną bazą w tej części Europy – zaznacza.

Realizacja projektu przewidziana jest na lata 2019–2021.