Najprawdopodobniej było to zapalenie wsierdzia, wewnętrznej części mięśnia sercowego. Co ciekawe, wywołała ją stosunkowo niegroźna bakterie Cutibacterium acnes – do takich wniosków doszedł zespół badawczy pod kierownictwem prof. dr. hab. n. med. Michała Witta, dyrektora Instytutu Genetyki Człowieka PAN w Poznaniu i prof. dr. hab. Tadeusza Dobosza z Katedry Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Przeprowadzone badanie molekularne materiałów mających bezpośredni kontakt z sercem Kościuszki rzuca zupełnie nowe światło na przyczyny jego zgonu. Serce Tadeusza Kościuszki spoczywa w Zamku Królewskim w Warszawie. Badanie pobranych wcześniej próbek zostało wykonane na przełomie 2021 i 2022 roku przez zespół ekspertów z Poznania i Wrocławia. Próbki DNA wyizolowanego ze skrawków wosku, drewnianej płytki oraz z płótna lnianego, które miały kontakt z sercem, poddano sekwencjonowaniu. Wyniki analiz pozwoliły postawić zupełnie nową hipotezę. Naukowcy twierdzą, że proces infekcji Cutibacterium acnes postępował wewnątrz narządu (zapalenie wsierdzia), a nie na jego powierzchni (zapalenie osierdzia), co spowodowało szybkie pogorszenia stanu zdrowia i ostatecznie śmierć.
Tadeusz Kościuszko, polski generał i inżynier, bohater narodów polskiego i amerykańskiego, urodził się w 1746 r., zdobył wykształcenie wojskowe w Warszawie, a później we Francji. Wkrótce po przybyciu do Ameryki Północnej w 1776 zaprzyjaźnił się z Benjaminem Franklinem i Thomasem Jeffersonem i brał udział w amerykańskiej wojnie o niepodległość. Odniósł ogromny sukces jako dowódca i kierował kilkoma ważnymi operacjami wojskowymi, takimi jak fortyfikacje Fort Mercer, West Point i Filadelfii. Kościuszko znacząco przyczynił się do amerykańskiego zwycięstwa pod Saratogą - bez jego wkładu Amerykanie mogliby przegrać bitwę, a Francja mogłaby nigdy nie przystąpić do wojny po stronie amerykańskiej. W uznaniu zasług w 1776 r. Kongres Amerykański nadał mu stopień pułkownika.
Czytaj więcej
Na Uniwersytecie Warszawskim odkryto związek chemiczny, który wykazuje silne właściwości przeciwbólowe. Działa 5 tys. razy skuteczniej niż dostępnie obecne środki.
Kościuszko, który w 1794 r. został ogłoszony wodzem naczelnym Polski i wybrany na dowódcę powstania przeciwko najeźdźcy rosyjskiemu (Insurekcja Kościuszkowska), zmarł w wieku 71 lat w Soleure (Solothurn) w Szwajcarii. Zabalsamowane ciało zostało sprowadzone do Polski w 1819 r. i spoczęło w sarkofagu wśród królów i prezydentów w narodowym panteonie na Wawelu. Serce wyjęte przez obducentów, zgodnie z wolą zmarłego, zostało owinięte w czarną jedwabną tkaninę, umieszczone na drewnianym talerzu, zamknięte w słoju wypełnionym etanolem i przekazane pod opiekę Emilii Zeltner, córki Franciszka Zeltnera, w którego domu Kościuszko mieszkał i dokonał żywota. Serce przez ponad rok przebywało w kuli na obelisku przy grobie Naczelnika. W 1819 Emilia Zeltner, po swoim zamążpójściu, zabrała serce do Vezii, a w 1829 r. do Varese we Włoszech. W 1895 urna z sercem została przekazana do Muzeum Polskiego w Rapperswilu. Dr Zygmunt Laskowski, profesor Akademii Lekarskiej w Genewie, znany specjalista w dziedzinie konserwacji zwłok i preparatów anatomicznych, przełożył serce Kościuszki do nowego płynu konserwującego swojego pomysłu (3% fenol w glicerolu). Serce przewieziono do Warszawy w 1927 roku. W 1944 roku, po upadku Powstania Warszawskiego metalowy sejf z sercem, noszący ślady ognia i prób wyłamania wieka, został porzucony w ruinach Katedry św. Jana w Warszawie, gdzie leżał pod gołym niebem, przez dwa lata, bez żadnej opieki. Znaleziony w trakcie odgruzowywania ruin Katedry, od 1947 do 1961 roku pojemnik z sercem przebywał w kościele Karmelitów przy Krakowskim Przedmieściu. W 2017 r., po uzyskaniu zgody opiekunów serca, podjęto czynności konserwacyjne. Specjaliści z Instytutu Mechaniki Precyzyjnej przez 6 godzin otwierali zabytkowy, ale bardzo precyzyjny zamek szwajcarskiego sejfu, ponieważ klucz do niego zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach. Podczas tej operacji, z majolikowej wazy znalezionej wewnątrz sejfu, pobrano porcję wosku i drewnianej płytki, które wcześniej pozostawały w bliskim kontakcie z tkanką serca, a obecnie posłużyły do analizy genetycznej.
Zarówno w próbkach wosku, jak i drewna, pośród kilku, wykryto obecność genomu bakterii Cutibacterium acnes jako jedynej o potencjalnym znaczeniu klinicznym. C. acnes jest znany jako czynnik sprawczy trądziku skórnego, może być jednak również związany z infekcjami dotyczącymi różnych organów, w tym serca.
Wyniki badań nad przyczyną śmierci Tadeusza Kościuszki przeprowadzone przez zespół badawczy polskich naukowców publikuje renomowane czasopismo międzynarodowe „Microbial Cell Factories”.
