Startupy psioczą na inwestorów

Fundusze VC zbytnio ingerują w działalność firm, a przy tym często brakuje im profesjonalizmu – alarmują prezesi rodzimych młodych, innowacyjnych spółek.

Startupy w Polsce sięgają po zewnętrzne finansowanie w ostateczności i często tego żałują po fakcie – wynika z najnowszych badań przeprowadzonych przez WhitePress. Dane udostępnione „Rzeczpospolitej” wskazują, że współpraca takich młodych innowacyjnych firm z funduszami wysokiego ryzyka (venture capital) zupełnie się nie układa. A to może być istotny hamulec w budowie startupowego ekosystemu w naszym kraju.

CZYTAJ TAKŻE: Startupom potrzeba tlenu od dużego biznesu

Oznaki tego niesprzyjającego klimatu zresztą są już widoczne. Jak wynika z analiz funduszy Inovo Venture Partners (IVP) oraz Market One Capital (MOC), rynek inwestycji w startupy w Polsce mocno pikuje. W ub.r. spadek wyniósł aż 45 proc.

Pieniądze to nie wszystko

Inwestorzy potrzebni są startupom jak powietrze. Świadczy o tym choćby to, że – według badania WhitePress – aż 61 proc. startupów w Polsce, które pozyskały finansowanie, przyznało się do aktywnego poszukiwania inwestycji. Jednak co trzeci z nich twierdzi, że zrobił to z konieczności. – W życiu startupu zdarzają się momenty, gdy przedsiębiorca dochodzi do przysłowiowej ściany, bo proces przygotowania do monetyzacji wymaga dużych nakładów związanych z inwestycją w rozwój produktu. Wtedy pomoc inwestora staje się niezbędna – mówi Paweł Strykowski, szef WhitePress. I dodaje, że inwestycje nie zawsze okazują się z perspektywy czasu dobrymi decyzjami.

Jedna trzecia przebadanych właścicieli startupów żałuje decyzji o związaniu się z inwestorem i nie podjęłaby takiej decyzji raz jeszcze. Skąd tak złe wyniki? Ankietowani wskazują np. fakt, że inwestorzy często zbyt mocno ingerują w życie ich biznesu. Tak uważa 77 proc. badanych.

Tego typu ingerencja to błąd. Marcin Zabielski z MOC zaznacza, że rolą funduszu nie jest wyręczanie przedsiębiorców w prowadzeniu biznesu. – Naszym zadaniem jest wspomaganie ich w szybszym osiągnięciu celów – podkreśla.

CZYTAJ TAKŻE: Startupy idące za granicę dostaną pomoc państwa

Wśród innych bolączek w relacjach z funduszami startupy wymieniają problem z terminowymi płatnościami kolejnych transzy finansowania. Narzekają ponadto na brak profesjonalizmu inwestorów. 28 proc. respondentów twierdzi, że nie może liczyć na żadne wsparcie pozafinansowe. – Na wczesnym etapie rozwoju przedsiębiorstwa technologicznego nie ma miejsca na pasywnych, jedynie finansowych inwestorów – przekonuje Marcin Fejfer, menedżer inwestycyjny w SpeedUp Group.

Jego zdaniem transfer wiedzy pozwala na podniesienie potencjału zwrotu z inwestycji i na usunięcie wielu ryzyk. – To kluczowy wymóg w kontekście tworzenia zyskownego portfolio inwestycji – komentuje.

Rynek bez napędu

Fundusze IVP i MOC przeprowadziły niedawno ankietę „Oczekiwania vs. rzeczywistość – startupy a fundusze VC”. Potwierdziła ona duże rozbieżności między spodziewanym wsparciem funduszu a faktycznymi poczynaniami. Dlatego eksperci twierdzą, że niezbędna jest rozwaga przy podejmowaniu decyzji o wyborze inwestorów. – Nim przystąpimy do rozmów, powinniśmy się zastanowić, czego od nich oczekujemy, w jaki sposób chcielibyśmy, by nam pomogli. Ważne, aby plany założycieli były zbieżne z wizją funduszu, a oczekiwania obu stron komplementarne. W przeciwnym razie doprowadzi to do niepotrzebnych napięć – radzi Sebastian Maśka, prezes startupu Versum.

CZYTAJ TAKŻE: Amerykański startup postawił na Polskę. To był strzał w dziesiątkę

Inwestycje funduszy VC w startupy to jeden z kluczowych napędów dla rynku innowacji. To paliwo w Polsce nie spełnia na razie pokładanych w nim oczekiwań. Obrazują to statystyki związane z nakładami w branży. Choć globalne inwestycje VC w 2018 r. wzrosły o 40 proc., to – jak podaje Inovo Venture Partners – w naszym kraju drastycznie spadły: z 384 mln zł w 2017 r. do poziomu 213 mln zł.