Naukowcy stworzyli materiał, który ma być rekordowo twardy i elastyczny

Powstał nowatorski materiał łączący właściwości ciał stałych i cieczy. Naukowcy z Kalifornijskiego Instytutu Technicznego Caltech są przekonani, że zrewolucjonizuje on przyszłość robotyki i sztucznej inteligencji.

Publikacja: 10.02.2025 06:54

Każdy element materiału może się przesuwać i obracać względem siebie, a więc wydajnie rozpraszać ene

Każdy element materiału może się przesuwać i obracać względem siebie, a więc wydajnie rozpraszać energię, co czyni go idealnym do produkcji kasków i innych elementów sprzętu ochronnego

Foto: mon

Materiał zachowuje się jak ciało stałe albo ciecz, w zależności od rodzaju zastosowanego naprężenia. Ten innowacyjny materiał, zwany PAM (to skrót od polycatenated architected materials), może mieć szeroki zakres zastosowań, w tym w sprzęcie ochronnym, takim jak hełmy, w urządzeniach biomedycznych i robotyce.

Jak wygląda i jak powstała nowa materia?

Struktura PAM jest inspirowana wywodzącą się ze starożytności kolczugą, która składa się z małych metalowych pierścieni połączonych ze sobą w celu stworzenia elastycznego pancerza. Jednak PAM zamiast z prostych, zazębiających się pierścieni, składa się z elementów o różnych kształtach, połączonych ze sobą i ułożonych w trójwymiarowe wzory o niemal nieograniczonych konfiguracjach. Te unikalne struktury, stworzone przy użyciu technologii druku 3D przez zespół profesor Chiary Daraio, wykazują właściwości, których nie mają żadne inne dotychczas znane materiały.

PAM-y, które grupa Chiary Daraio stworzyła i zbadała, zostały najpierw wymodelowane na komputerze i zaprojektowane tak, aby odtwarzać struktury sieciowe występujące w substancjach krystalicznych. Następnie zostały wydrukowane trójwymiarowo przy użyciu różnych materiałów, w tym polimerów akrylowych, nylonu i metali. Następnie poddawano je różnym rodzajom naprężeń fizycznych. Naukowcy zaczęli od ściskania przedmiotów, potem zgniatania, a na koniec przeprowadzili testy sprawdzające, jak materiały reagują na skręcanie, najpierw powoli, a potem szybciej i mocniej. W niektórych scenariuszach PAM-y zachowywały się jak ciecze, a czasami jak ciała stałe.

Czytaj więcej

Kamizelka kuloodporna nie do przebicia? Powstał najbardziej wytrzymały materiał

„PAM-y to naprawdę nowy rodzaj materii” – podkreśla profesor Daraio. „Wszyscy mamy na myśli wyraźne rozróżnienie, gdy myślimy o materiałach stałych i ziarnistych. Materiały stałe są często opisywane jako sieci krystaliczne. To właśnie widać w klasycznych modelach kulek i patyczków struktur atomowych, chemicznych lub większych struktur krystalicznych. To właśnie te materiały ukształtowały nasze konwencjonalne rozumienie materii stałej. Inna klasa materiałów jest ziarnista, jak widać w substancjach takich jak ryż, mąka czy mielona kawa. Materiały te składają się z odrębnych cząstek, które mogą się swobodnie poruszać i ślizgać względem siebie” – wyjaśniła naukowczyni. Natomiast PAM-y nie poddają się tej klasyfikacji. „W przypadku PAM-ów poszczególne cząstki są połączone, tak jak w strukturach krystalicznych, a jednak, ponieważ te cząstki mogą się swobodnie poruszać względem siebie, płyną, ślizgają się po sobie i zmieniają swoje względne położenia, bardziej jak ziarna piasku” – wyjaśnia Daraio.

Naukowczyni podkreśla, że PAM-y mogą się od siebie bardzo różnić. Można je drukować w miękkich lub twardych materiałach. Można zmieniać kształt każdej cząstki i zmieniać sieć, której używa się do łączenia tych cząstek. Każdy z tych parametrów wpływa na zachowanie powstałego materiału. Jednak wszystkie z nich wykazują charakterystyczne przejście między zachowaniem płynnym a stałym. W zależności od okoliczności.

Profesor Daraio wyjaśnia, że materiały te mają także unikalne właściwości pochłaniania energii. Ponieważ każdy element może się przesuwać, obracać i reorganizować względem siebie, mogą one bardzo wydajnie rozpraszać energię, co czyni je idealnymi materiałami do produkcji kasków i innych elementów sprzętu ochronnego.

Te same właściwości sprawiają też, że są idealne do stosowania w opakowaniach lub w każdym środowisku, w którym wymagana jest amortyzacja lub stabilizacja.

Eksperymenty z mikroskalowymi PAM wykazały, że będą się one rozszerzać lub kurczyć w odpowiedzi na przyłożone ładunki elektryczne, a także siły fizyczne, co sugeruje możliwe zastosowania w urządzeniach biomedycznych lub miękkiej robotyce. Według naukowców PAM-y to idealne materiały do zastosowania w zaawansowanych technikach sztucznej inteligencji.

Jak powstają nowe wyjątkowe materiały?

O rewolucyjnych nowych materiałach słyszymy coraz częściej. Do ich tworzenia naukowcy zaprzęgli sztuczną inteligencję. Np. narzędzie AI GNoME odkryło 2,2 miliona nowych kryształów, w tym 380 tys. stabilnych materiałów, które mogą stać się częścią technologii przyszłości. Według magazynu „Nature” dzięki AI nauka zajmująca się wymyślaniem nowych materiałów dokonała prawdziwego skoku technologicznego, bez AI to, czego ostatnio dokonano, zajęłoby jej aż 800 lat.

Graph Networks for Materials Exploration (GNoME), nowe narzędzie stworzone przez Google DeepMind, radykalnie zwiększa szybkość i wydajność odkryć poprzez przewidywanie stabilności nowych materiałów.

Wśród nowo opracowanych materiałów, które mają potencjał do rozwijania technologii przyszłości, są materiały do nadprzewodników, zasilania superkomputerów i baterii nowej generacji w celu zwiększenia wydajności pojazdów elektrycznych.

Na dodatek system uczy się na swoich błędach. Carla Gomes, współdyrektorka Cornell University AI for Science Institute w Ithaca w stanie Nowy Jork, uważa, że GNoME to jest ChatGPT do odkrywania nowych materiałów. Im więcej materiałów odkrywa, tym staje się w tym lepszy, szybszy i skuteczniejszy.

Jednak naukowcy studzą nieco entuzjazm, ponieważ nawet po odkryciu nowych materiałów zwykle mijają dekady, zanim przemysły doprowadzą je do etapu komercyjnego. Niemniej sztuczna inteligencja już teraz zaoszczędziła im setki lat żmudnej pracy laboratoryjnej.

Materiał zachowuje się jak ciało stałe albo ciecz, w zależności od rodzaju zastosowanego naprężenia. Ten innowacyjny materiał, zwany PAM (to skrót od polycatenated architected materials), może mieć szeroki zakres zastosowań, w tym w sprzęcie ochronnym, takim jak hełmy, w urządzeniach biomedycznych i robotyce.

Jak wygląda i jak powstała nowa materia?

Pozostało jeszcze 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Technologie
Rewolucja na niebie. Rozpoczęły się pierwsze wspólne loty myśliwców i dronów
Technologie
Powstała pierwsza szkoła dla... robotów. Humanoidy zastąpią ludzi w pracy i w domu
Technologie
Humanoidy pojawią się na „igrzyskach”. To rewolucja w sporcie
Technologie
Ten projekt ma dać ludziom długowieczność. Zaskakująca inwestycja twórcy ChatGPT
Technologie
Brytyjscy chirurdzy korzystają z usług polskiego start-upu. Ma nowatorską technologię