Open source potrzebuje innowacji

Konieczne jest zbudowanie takich „ekosystemów”, które pozwolą funkcjonować w świecie open source mniejszym graczom w sposób demokratyczny, niepoddany wyłącznie grze rynkowej – przekonywano podczas Innovation Day.

Publikacja: 19.12.2023 03:00

Podczas debaty podkreślano, że Europa musi wszelką cenę unikać fragmentaryzacji rynku cyfrowego, zad

Podczas debaty podkreślano, że Europa musi wszelką cenę unikać fragmentaryzacji rynku cyfrowego, zadbać o jego ujednolicenie oraz postawić na pierwszym miejscu interes europejskich firm i obywateli

Foto: mat. pras.

Partnerem relacji jest Meta

Podczas konferencji zorganizowanej przez Meta i Związek Cyfrowa Polska w Warszawie omawiano rozwój sztucznej inteligencji, metaverse i innych zaawansowanych technologii cyfrowych. Podczas paneli dyskusyjnych rozmawiano także o konsekwencjach postępu technologii AI dla Europy i regionu CEE, a także o tym, czy Unia Europejska może odegrać kluczową rolę w globalnym krajobrazie innowacji. Jak zauważył Jakub Turowski, dyrektor ds. polityki publicznej w regionie Europy Środkowo-Wschodniej w Meta, Europa musi za wszelką cenę unikać fragmentaryzacji rynku cyfrowego, zadbać o jego ujednolicenie oraz postawić na pierwszym miejscu interes europejskich firm i obywateli. To kluczowe elementy, aby UE stała się liderem innowacji na świecie.

Nowa definicja

W trakcie panelu poświęconego open source AI zastanawiano się nad tym, czy takie rozwiązania mogą odegrać znaczącą rolę w pomaganiu podmiotom w Europie Środkowo-Wschodniej w opracowywaniu i wdrażaniu technologii sztucznej inteligencji nowej generacji. Dyskusję prowadził Ryszard Łuczyn z Polityki Insight, który na wstępie poprosił o zdefiniowanie pojęcia „open source foundation”, czyli także warunków, jakie powinny spełniać modele, by móc uważać je za prawdziwie otwarte.

Alek Tarkowski, dyrektor strategiczny europejskiego think tanku Open Future, podkreślił, że rozwój sztucznej inteligencji rozpoczął nową erę dla modeli. – Choć to rozwiązanie, które powstało już 30 lat temu, to od momentu, kiedy zrozumieliśmy, że AI także może się stać open source, wszystko stało się bardziej skomplikowane. A pytanie, czym tak naprawdę jest open source, wydaje się kluczowe dla regulacji dotyczących sztucznej inteligencji w Unii Europejskiej. Odpowiedź nie jest zresztą prosta – tradycyjnie mówimy o udostępnianiu kodów, modeli, ale także – co bardzo ważne – danych. Powinniśmy mieć w tej kwestii holistyczną perspektywę. Co istotne, zmieniają się także zasady odpowiedzialnego użytkowania, właśnie w związku z AI. Do tej pory mówiliśmy „bierz kod i używaj”, teraz to bardziej „używaj, chyba że…” – i tu następuje szereg warunków, pod którymi jest to możliwe, np. nieużywanie mowy nienawiści.

Zdaniem Alka Tarkowskiego następny rok może nam więc przynieść kolejną definicję tego, czym są i stają się modele open source.

Maeve Ryan, ekspertka ds. sztucznej inteligencji z Mety, zwróciła uwagę na korzyści płynące z wykorzystywania open source – ekonomiczne, dotyczące bezpieczeństwa i ochrony, a także powstawania wspólnot użytkowników. – Dla firmy takiej jak Meta to także możliwość rozprzestrzeniania wiedzy technologicznej w całej naszej społeczności, to też wspomniana już kwestia odpowiedzialności w korzystaniu z open source. Tu warto wspomnieć o europejskim sojuszu na rzecz sztucznej inteligencji, która zajmuje się sposobem aplikowania o użycie open source, możliwościami udowodnienia, że zapewnione jest bezpieczeństwo i ochrona, a także, że szybko zidentyfikujemy wszelkie słabości systemu i będziemy go rozwijać. Nie mówimy „idź i korzystaj, jak tylko chcesz”, tylko „upewnij się, jak wykorzystanie naszego modelu może pomóc społeczeństwu”. Dlatego staramy się pokazać, jak dzięki innowacjom open source możemy wzmocnić bezpieczeństwo, korzystając ze zbiorowego doświadczenia społeczności open source – mówiła ekspertka.

Szeroki dostęp

A jak wygląda to z perspektywy mniejszych firm? Kristina Eskenazi, założycielka AI Cluster z Bułgarii, mówiła o wpływie, jaki ma współpraca na bazie open source dla mniejszych podmiotów, szczególnie tych z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej, w porównaniu z krajami Zachodu i USA. – Praktyczna strona wykorzystania narzędzi otwartych źródeł i danych jest bardzo szeroka. Open sources na wiele sposobów mogą wspierać innowacje, ale także pomagać w rozwiązywaniu problemów ludzkości, takich jak np. społeczna izolacja czy wyzwania stojące przed medycyną. A także zmusza nas do przemyśleń, jak się dzielić we właściwy sposób, jak zachować transparentność użycia danych, wiedzieć, kto jest ich właścicielem, i zadbać, by był on świadomy, że ktoś ich używa. Trzeba też sobie zdawać sprawę z tego, że przez ostatnie pięć lat mamy do czynienia z ogromnym zalewem dezinformacji, a zdolność do krytycznego myślenia i odbioru coraz bardziej, z pokolenia na pokolenie, się zawęża. Technologia może pomóc w naprawieniu tego stanu rzeczy, oczywiście pod warunkiem że dostęp do niej będzie szeroki, otwarty dla wszystkich generacji, nie tylko dla młodych i błyskotliwych.

Alek Tarkowski dodał do tych uwag kolejną: konieczne jest zbudowanie takich „ekosystemów”, które pozwolą funkcjonować w świecie open source mniejszym graczom w sposób demokratyczny, niepoddany wyłącznie grze rynkowej. – Pochodzę z sektora pozarządowego i wiem, jak często niewielkie podmioty korzystają z rozwiązań wielkich firm, nie zadając pytań o to, jak bardzo je to od nich uzależnia na przyszłość. Open source rozwiązuje ten problem i demokratyzuje dostęp do informacji, tak jak Wikipedia. Używająca zresztą narzędzia językowego, dobrze rozwiniętego, które jest oparte na jednym z wcześniejszych modeli LLM (Large Language Model, duży model językowy). Nie jest ono idealne, ale dzięki niemu można już tłumaczyć np. z języka sardyńskiego na bengalski – i to jest wspaniałe.

A jak powinny wyglądać relacje i współpraca niewielkich firm korzystających z rozwiązań technologicznych opracowanych przez firmy high-tech? Maeve Ryan podkreśliła, że Meta ma wiele dobrych doświadczeń współpracy z niewielkimi firmami i instytutami badawczymi. – Nasze centrum badawcze współpracuje z 80 instytucjami tego typu na całym świecie. Rolą takich firm jak Meta jest budowanie partnerstwa z instytucjami badawczymi, by zwiększać dostęp i zasoby danych, z których mogą korzystać inni.

Partnerem relacji jest Meta

Partnerem relacji jest Meta

Podczas konferencji zorganizowanej przez Meta i Związek Cyfrowa Polska w Warszawie omawiano rozwój sztucznej inteligencji, metaverse i innych zaawansowanych technologii cyfrowych. Podczas paneli dyskusyjnych rozmawiano także o konsekwencjach postępu technologii AI dla Europy i regionu CEE, a także o tym, czy Unia Europejska może odegrać kluczową rolę w globalnym krajobrazie innowacji. Jak zauważył Jakub Turowski, dyrektor ds. polityki publicznej w regionie Europy Środkowo-Wschodniej w Meta, Europa musi za wszelką cenę unikać fragmentaryzacji rynku cyfrowego, zadbać o jego ujednolicenie oraz postawić na pierwszym miejscu interes europejskich firm i obywateli. To kluczowe elementy, aby UE stała się liderem innowacji na świecie.

Pozostało 89% artykułu
Biznes Ludzie Startupy
Od zera do miliarda w cztery miesiące. Wyceny firm od sztucznej inteligencji oszalały
Biznes Ludzie Startupy
Rewolucja na skalę światową. Polacy znaleźli sposób na braki wody i żywności
Biznes Ludzie Startupy
Polskie urządzenie wyczuje chemię. Wykryje i zbada niemal każdą substancję
Materiał partnera
Możemy zaprosić klienta w sam środek akcji
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Materiał partnera
PZU szuka innowacji w akceleratorach start-upów