Open source potrzebuje innowacji

Maeve Ryan, ekspertka ds. sztucznej inteligencji z Mety, zwróciła uwagę na korzyści płynące z wykorzystywania open source – ekonomiczne, dotyczące bezpieczeństwa i ochrony, a także powstawania wspólnot użytkowników. – Dla firmy takiej jak Meta to także możliwość rozprzestrzeniania wiedzy technologicznej w całej naszej społeczności, to też wspomniana już kwestia odpowiedzialności w korzystaniu z open source. Tu warto wspomnieć o europejskim sojuszu na rzecz sztucznej inteligencji, która zajmuje się sposobem aplikowania o użycie open source, możliwościami udowodnienia, że zapewnione jest bezpieczeństwo i ochrona, a także, że szybko zidentyfikujemy wszelkie słabości systemu i będziemy go rozwijać. Nie mówimy „idź i korzystaj, jak tylko chcesz”, tylko „upewnij się, jak wykorzystanie naszego modelu może pomóc społeczeństwu”. Dlatego staramy się pokazać, jak dzięki innowacjom open source możemy wzmocnić bezpieczeństwo, korzystając ze zbiorowego doświadczenia społeczności open source – mówiła ekspertka.

Szeroki dostęp

A jak wygląda to z perspektywy mniejszych firm? Kristina Eskenazi, założycielka AI Cluster z Bułgarii, mówiła o wpływie, jaki ma współpraca na bazie open source dla mniejszych podmiotów, szczególnie tych z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej, w porównaniu z krajami Zachodu i USA. – Praktyczna strona wykorzystania narzędzi otwartych źródeł i danych jest bardzo szeroka. Open sources na wiele sposobów mogą wspierać innowacje, ale także pomagać w rozwiązywaniu problemów ludzkości, takich jak np. społeczna izolacja czy wyzwania stojące przed medycyną. A także zmusza nas do przemyśleń, jak się dzielić we właściwy sposób, jak zachować transparentność użycia danych, wiedzieć, kto jest ich właścicielem, i zadbać, by był on świadomy, że ktoś ich używa. Trzeba też sobie zdawać sprawę z tego, że przez ostatnie pięć lat mamy do czynienia z ogromnym zalewem dezinformacji, a zdolność do krytycznego myślenia i odbioru coraz bardziej, z pokolenia na pokolenie, się zawęża. Technologia może pomóc w naprawieniu tego stanu rzeczy, oczywiście pod warunkiem że dostęp do niej będzie szeroki, otwarty dla wszystkich generacji, nie tylko dla młodych i błyskotliwych.

Alek Tarkowski dodał do tych uwag kolejną: konieczne jest zbudowanie takich „ekosystemów”, które pozwolą funkcjonować w świecie open source mniejszym graczom w sposób demokratyczny, niepoddany wyłącznie grze rynkowej. – Pochodzę z sektora pozarządowego i wiem, jak często niewielkie podmioty korzystają z rozwiązań wielkich firm, nie zadając pytań o to, jak bardzo je to od nich uzależnia na przyszłość. Open source rozwiązuje ten problem i demokratyzuje dostęp do informacji, tak jak Wikipedia. Używająca zresztą narzędzia językowego, dobrze rozwiniętego, które jest oparte na jednym z wcześniejszych modeli LLM (Large Language Model, duży model językowy). Nie jest ono idealne, ale dzięki niemu można już tłumaczyć np. z języka sardyńskiego na bengalski – i to jest wspaniałe.

A jak powinny wyglądać relacje i współpraca niewielkich firm korzystających z rozwiązań technologicznych opracowanych przez firmy high-tech? Maeve Ryan podkreśliła, że Meta ma wiele dobrych doświadczeń współpracy z niewielkimi firmami i instytutami badawczymi. – Nasze centrum badawcze współpracuje z 80 instytucjami tego typu na całym świecie. Rolą takich firm jak Meta jest budowanie partnerstwa z instytucjami badawczymi, by zwiększać dostęp i zasoby danych, z których mogą korzystać inni.

Partnerem relacji jest Meta