Projekt AE-001. Polacy chcą zrewolucjonizować leczenie alergii

To może być przełom w leczeniu alergii pokarmowych. Rozwiązanie, nad którym pracują badacze Uniwersytetu Warszawskiego: dr Ewa Kozłowska z Wydziału Biologii oraz prof. Arkadiusz Szterk, specjalista w dziedzinie chemii analitycznej i nauk o zdrowiu, to innowacyjna terapia oparta na substancji pochodzenia bakteryjnego – ta reguluje nieprawidłową „odpowiedź” układu odpornościowego na zawarte w pożywieniu alergeny. Celem jest pokonanie tzw. alergii pokarmowych IgE-zależnych, choć terapia wykazuje też potencjał w leczeniu innych chorób związanych z autoagresją i przewlekłym stanem zapalnym.

Nadzieja dla milionów alergików

Alergie pokarmowe IgE‑zależne to typ alergii pokarmowej, w której układ odpornościowy wytwarza przeciwciała IgE przeciwko białkom w jedzeniu – np. orzechach, mleku czy jajkach. Kontakt z alergenem może wywołać natychmiastowe objawy: od wysypki i duszności po groźny wstrząs anafilaktyczny. Obecnie podstawowym postępowaniem jest unikanie uczulających produktów i stosowanie leków antyhistaminowych, a w ciężkich przypadkach zastrzyk z adrenaliny. To potężny problem, z którym zmaga się co 20 mieszkaniec Starego Kontynentu. Z wyzwaniem tym postanowił zmierzyć się jednak zespół naukowców UW. W ramach projektu o nazwie AE-001 rozwijana jest nowatorska terapia, która mogłaby poradzić sobie z tą powszechną dolegliwością. Badania na myszach wykazały, że terapia aż pięciokrotnie obniża poziom przeciwciał IgE w surowicy krwi i trzykrotnie zmniejsza liczbę limfocytów B produkujących IgE. Co więcej, dwukrotnie zwiększa liczbę komórek hamujących reakcje alergiczne.

Projekt, który obecnie wchodzi w fazę H2L (z ang. hit‑to‑lead), podczas której zidentyfikowane cząsteczki wiodące zostaną zoptymalizowane pod kątem skuteczności, bezpieczeństwa i właściwości farmakokinetycznych przed kolejnymi badaniami przedklinicznymi, stanie się start-upem. Taką technologiczną perełkę zbudować chce The Heart – to tzw. venture builder (specjalizuje się w tworzeniu start-upów opartych na projektach badawczo-rozwojowych), który już nawiązał współpracę z UW. Chodzi o skomercjalizowanie projektu naukowego, który finalnie może zmienić życie milionów ludzi.

Czytaj więcej

Biznes Ludzie Startupy

Nadchodzą szybsze i precyzyjne diagnozy. Polacy zaprzęgają AI do medycyny

Polskie boty biorą się za badania obrazowe – analizują m.in. wyniki tomografii komputerowej i ska...

Rafał Orłowicz-Murawski, broker technologii w Centrum Transferu Technologii i Wiedzy UW, widzi w tej kooperacji olbrzymi potencjał. Jak przyznaje, na uczelniach powstaje wiele innowacyjnych rozwiązań, mogących realnie zmieniać rynek i poprawiać jakość życia, jednak ich rozwój w strukturach akademickich ma swoje ograniczenia.

– Badania, by stać się gotowym produktem, potrzebują wsparcia biznesowego i kompetencji spoza świata nauki. Właśnie tutaj często powstaje luka, którą skutecznie wypełnia venture building – podkreśla.

Gdy nauka spotyka biznes

Teraz The Heart przeprowadzi projekt AE-001 przez cały proces budowy innowacyjnej firmy: od walidacji koncepcji, przez analizę rynku i znalezienie partnerów, aż po wprowadzenie terapii. Obecnie przedsięwzięcie jest na etapie „unboxingu” (przygotowania do transferu do dedykowanej spółki).

– Od strony venture buildingowej jesteśmy obecnie na półmetku tego procesu. Mamy już zweryfikowaną koncepcję, uporządkowaną ścieżkę rozwoju oraz plan komercjalizacji, a także pierwszych potencjalnych, komercyjnych partnerów – wylicza Zbigniew Leś, dyrektor ds. partnerstw naukowych i transferu technologii w The Heart.

Projekt przeszedł już etap tzw. potwierdzonych HIT-ów, co oznacza, że zidentyfikowane cząsteczki wykazały potwierdzoną aktywność biologiczną w badaniach wstępnych. Teraz wchodzi w fazę, podczas której zostaną one poddane wstępnej optymalizacji. Powstaną molekuły gotowe do dalszych badań przedklinicznych. Zbigniew Leś przekonuje, iż AE-001 może zrewolucjonizować terapię alergii pokarmowych IgE-zależnych. Jak dodaje, selektywnie działa na konkretne alergeny, a jednocześnie nie osłabia naturalnej odporności organizmu.

– To szansa na całkowitą zmianę zasad gry i wprowadzenie jakościowej zmiany: zamiast reagować na objawy, wzmacnia układ immunologiczny i zapobiega występowaniu symptomów. Dzięki tej terapii będziemy mogli nie tylko skuteczniej leczyć, lecz także zapobiegać alergiom – zaznacza.

Czytaj więcej

Biznes Ludzie Startupy

Inteligentna opaska z Polski ratuje życie. Zauważył już ją sir James Dyson

Studenci z Polski stworzyli nowatorskie rozwiązanie, inteligentną opaskę, która pozwala na monito...

Mechanizm działania terapii opiera się na doustnym podaniu niewielkich dawek substancji naturalnie pochodzącej z tzw. bakterii komensalnych. Jej działanie polega na pobudzeniu organizmu do wytwarzania limfocytów regulatorowych T (Treg) – komórek, które w warunkach fizjologicznych odpowiadają za tłumienie nadmiernych i nieprawidłowych reakcji układu odpornościowego. Ma również potencjał prewencyjny i całkowicie zapobiega indukowanej w warunkach laboratoryjnych zależnej od IgE alergii pokarmowej na owoalbuminę, czyli główne białko występujące w białku jaja kurzego. Przy tym terapia nie działa ogólnoustrojowo jak np. sterydy, a kierunkowo i selektywnie, co oznacza, że blokuje reakcję jedynie na konkretny alergen.

Polscy naukowcy z projektem AE-001 wchodzą na perspektywiczny rynek. Jego wartość dziś to globalnie blisko 39 mld dol., ale – wedle prognoz – w 2034 r. będzie to już niemal 71 mld dol.

Będą kolejne start-upy z UW?

To pierwsze wspólne przedsięwzięcie The Heart i UW, choć – jak twierdzą strony – nie ostatnie. Zbigniew Leś, dyrektor ds. partnerstw naukowych i transferu technologii w The Heart, zwraca uwagę, że na uczelni jest prowadzonych wiele obiecujących badań naukowych, a projekt AE-001 został wybrany jako pierwszy ze względu na jego zaawansowanie oraz ogromny potencjał komercyjny.

Rafał Orłowicz-Murawski wyjaśnia, że dzięki współpracy z partnerem, takim jak The Heart, można zapewnić naukowcom niezbędne zaplecze organizacyjne, finansowe i eksperckie, by ich odkrycia miały szansę trafić do pacjentów i przemysłu.

– Projekt AE-001 jest tego najlepszym przykładem. Jest już zbyt zaawansowany, by pozostać wyłącznie w murach uczelni, ale wciąż zbyt niedojrzały, by samodzielnie wyjść do biznesu, dlatego wymaga partnera, który zbuduje pomost między światem nauki a rynkiem – wskazuje.