Na czym polega cyfrowa integracja przedsiębiorstwa przemysłowego? Jakie jej przyświecają cele? Co ma dać?

Pojęcie to można zdefiniować jako integrację technologii cyfrowej we wszystkich obszarach działalności firmy: projektowaniu i pracy nad produktem, współpracy z podwykonawcami, zarządzaniu łańcuchem dostaw i wielu innych. W pewnym sensie jest to również przemiana kulturowa, ponieważ wymaga od organizacji odejścia od dotychczasowych procesów biznesowych i zmiany sposobu działania.

Wykorzystanie rozwiązań cyfrowych przynosi firmom wiele korzyści, takich jak szybszy przepływ informacji, sprawniejsze zarządzanie, dokładniejsze prognozy umożliwiające podejmowanie trafniejszych decyzji oraz efektywne zaspokajanie potrzeb rynku. Cyfryzacja przyczynia się także do zrównoważonego rozwoju biznesu i pomaga firmom wejść na ścieżkę gospodarki cyrkularnej, oferując zupełnie nowe podejście do business-as-usual. Wszystkie te elementy zwiększają konkurencyjność przedsiębiorstwa i są kluczem do przetrwania na rynku.

Taką współpracę umożliwia na przykład podejście platformowe. Jednolita platforma cyfrowa, jak platforma 3DEXPERIENCE od Dassault Systèmes, zapewnia dużo więcej niż łączność między działami i systemami. Daje wszystkim obszarom możliwość współdziałania w czasie rzeczywistym, w oparciu o dostęp do jednego źródła danych (ang. Single Source of Truth). Umożliwia także identyfikowanie i rozwiązywanie problemów, a także włączanie klientów i dostawców w kreowanie łańcucha wartości.

Niedawno, razem z PMR, Dassault Systèmes przedstawiło wyniki badania dot. transformacji organizacyjnej przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce. Przebadaliście Państwo 100 średnich i dużych firm. Jakie konkretnie zagadnienia analizowaliście, jakie wnioski płyną z tego badania? 

W badaniu przyjrzeliśmy się czterem obszarom, kluczowym dla funkcjonowania przedsiębiorstw: integracji cyfrowej, wyzwaniom w ramach łańcucha dostaw spowodowanym pandemią i wojną w Ukrainie, podejściu firm do zrównoważonego rozwoju, a także ‘pracownikom przyszłości’, czyli wpływowi cyfryzacji na rynek pracy.

Badanie pokazało, że firmy są coraz bardziej świadome konieczności przeprowadzenia zmian w funkcjonowaniu, metodach zarządzania i relacjach z ekosystemem. Sektor produkcyjny jest coraz bardziej zaawansowany w procesie transformacji cyfrowej, firmy dostrzegają duży potencjał na przykład we współpracy w czasie rzeczywistym oraz współpracy z siecią tworzenia wartości. W wielu z nich wciąż brakuje jednak odpowiedniej technologii do przeprowadzenia rzeczywistej zmiany, a system zarządzania często opiera się na krótkoterminowej perspektywie.

Jak pandemia i wojna w Ukrainie wpłynęły na łańcuchy dostaw? Jakie wyciągnąć z tego lekcje?

W ciągu ostatnich dwóch lat prawie 8 na 10 firm doświadczyło trudności w ramach łańcuchów dostaw, a ponad 40% badanych firm spodziewa się, że w związku z wojną w Ukrainie, problemy te będą się pogłębiać. W takiej sytuacji absolutną koniecznością wydają się działania dążące do skrócenia łańcuchów i poszukiwania dostawców komponentów bliżej miejsca produkcji. Firmy powinny wyciągnąć wnioski z ostatnich lat i opracować długofalową strategię dotyczącą sprawnego zarządzania łańcuchem dostaw.

Pomimo tego, jak pokazuje nasze badanie – producenci w Polsce wciąż radzą sobie z problemami w sposób doraźny. Szukają nowych dostawców, ale raczej bez uwzględniania perspektywy długoterminowej, ponieważ ważniejszy od ich lokalizacji jest sam fakt posiadania towaru i możliwość utrzymania ciągłości produkcji. Co prawda większość respondentów potwierdziło, że w najbliższych latach planuje dywersyfikować i skracać łańcuchy dostaw, ale - co było dla mnie zaskakujące - bardzo duża grupa firm, bo aż ponad 40%,  wciąż nie podjęła jeszcze decyzji co do dalszej strategii.

Czy koncepcja zrównoważonego rozwoju nabiera znaczenia w strategii przedsiębiorstw w Polsce?

Zdecydowanie tak. Zrównoważony rozwój ma znaczenie w strategii 6 na 10  przedsiębiorstw w Polsce. Co ważne, aż 70% badanych firm potwierdziło także, że wdrażanie zasad zrównoważonego rozwoju może stanowić o przewadze konkurencyjnej na rynku.

Cyfryzacja odgrywa w tym podejściu istotną rolę. Polskie firmy produkcyjne są już bardzo zaawansowane w takich działaniach, jak choćby zrównoważone projektowanie, które przekłada się na oszczędność zasobów. Firmy są świadome, że cyfryzacja procesów, przenoszenie projektowania i rozwoju nowych produktów do przestrzeni wirtualnej, przynosi także wymierne oszczędności w finansach przedsiębiorstw. Cyfryzacja pozwala bowiem  zrezygnować z fizycznego prototypowania, a symulacje i walidacje mogą być wykonywane w wirtualnie. W ten sposób fizyczny produkt jest już wersją finalną, niewymagającą usprawnień.  Takie podejście jest również nieocenione ze względów ekologicznych.

W jaki sposób cyfryzacja procesów zmienia rynek pracy?

Rynek pracy zmienia się w bardzo szybkim tempie. Rozwój technologii, takich jak Internet rzeczy, robotyka, sztuczna inteligencja, big data, druk 3D czy blockchain będzie też miał ogromny wpływ na krajobraz zatrudnienia w najbliższych latach. Firmy intensywnie poszukują dziś pracowników, którzy posiadają odpowiednie kompetencje cyfrowe i umieją odnaleźć się w cyfrowym środowisku. Badanie pokazało jednak, że jest to dla firm spore wyzwanie - co piąty nowo zatrudniony pracownik miał problemy z nauczeniem się korzystania z systemów wykorzystywanych w firmie, a podobny odsetek nowo zatrudnionych osób jedynie w podstawowym zakresie posługiwał się systemami wykorzystywanymi w firmach produkcyjnych. 

Jak rozwiązać ten problem?

Jedną z odpowiedzi jest lifelong learning - aby sprostać współczesnym wyzwaniom, pracownicy muszą stale rozwijać i doskonalić swoją wiedzę i umiejętności.

Firmy z kolei powinny przewidzieć, jakich zawodów i umiejętności będą potrzebować w przyszłości, dostosować programy uczenia się i rozwoju (L&D) do swoich obecnych potrzeb, a także strategicznych kierunków na przyszłość. Powinny także współpracować ze szkołami i środowiskami akademickimi w celu stworzenia programów, które przygotują uczniów do innowacyjności i konkurowania w dynamicznym środowisku. To wymagające i długoterminowe wyzwania, ale z pewnością przyniosą firmom wymierne korzyści.