Wpływ płci i wieku na układ sercowo-naczyniowy

Dane epidemiologiczne wskazują, że prawie połowa pacjentów cierpiących na choroby układu sercowo-naczyniowego umiera w sposób nagły, przed uzyskaniem pomocy medycznej. Główną przyczyną zgonu jest arytmia, czyli zaburzenia rytmu serca.

Dr hab. Urszula Mackiewicz z Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (CMPK) jest pomysłodawcą i kierownikiem projektu, mającego na celu znalezienie czynników ryzyka u pacjentów zagrożonych arytmią. Projekt „Próba zidentyfikowania mechanizmów arytmii w świeżym zawale serca u szczura w zależności od płci i wieku” finansowany jest ze środków NCN.

Złożony mechanizm arytmii jest słabo poznany, zwłaszcza u kobiet i osób w podeszłym wieku. – W dotychczasowych badaniach kwestie związane z wiekiem i płcią były zaniedbywane – już na etapie badań podstawowych samice nie były wykorzystywane ze względu na cykliczną zmienność w gospodarce hormonalnej. Także w badaniach klinicznych kobiety i osoby w podeszłym wieku są znacznie mniej licznie reprezentowane – mówi dr hab. Urszula Mackiewicz.

Badania prowadzono na zwierzętach obu płci, w dwóch grupach wiekowych. – Udało nam się wykazać, że w naturalnie starzejącym się sercu rośnie predyspozycja wystąpienia arytmii, zwłaszcza w sytuacji niedokrwienia. Możemy wskazać kilka mechanizmów odpowiedzialnych za indukcję arytmii, m.in. nasilone włóknienie, zmieniony wewnątrzkomórkowy obieg wapnia w komórkach oraz spadek połączeń międzykomórkowych. Z naszych badań wynika, że wszystkie te czynniki rozwijają się głównie w procesie starzenia osobników płci męskiej – opisuje uczona.

Chcąc zbliżyć się do modelu ludzkiego, naukowcy w niedalekiej przyszłości planują kontynuować badania u samic po owariektomii, celem zweryfikowania hipotezy o ochronnym działaniu żeńskich hormonów.

Dr hab. Urszula Mackiewicz otrzymała trzykrotnie nagrodę ministra zdrowia. Za swoje zasługi na rzecz edukacji została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi przez prezydenta RP (2018).

Jadwiga Pasiut