Dołączenie do Unii Europejskiej otwarło przed Polską zupełnie nowe perspektywy. Dostęp do wspólnego rynku i praktycznie nieograniczone przemieszczanie się w granicach Wspólnoty to nie jedyne zalety. Jedną z największych korzyści jest unijne dofinansowanie, z którego korzystać mogą różnego typu instytucje, samorządy, firmy czy osoby prywatne. Łączne wsparcie z Brukseli w ciągu tych 16 lat wyniosło aż 181 miliardów euro, nawet po odliczeniu składek członkowskich kwota jest imponująca i sięga 123 miliardów euro. Środki były jednak dysponowane w różny sposób. Warto przyjrzeć się, na co były przeznaczane oraz jakie możliwości dają najważniejsze wspólnotowe fundusze.

Fundusze unijne służą realizacji różnych celów

Zwykle, oceniając korzyści wynikające z członkostwa w Unii Europejskiej, politycy oraz publicyści operują bezpośrednio liczbami, podliczając saldo otrzymywanych z Brukseli środków. Te mają jednak złożony charakter: są przekazywane na realizację określonych projektów prowadzonych przez różnego typu organizacje i osoby, decydujące znaczenie odgrywa przy tym, z jakiego funduszu pochodzą. Do najważniejszych z nich należą:

  • Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR),
  • Europejski Fundusz Społeczny (EFS),
  • Fundusz Spójności (FS).

Choć wydaje się, że to jedynie kwestia formalna, w rzeczywistości ma przełożenie również na kwestie czysto praktyczne. Ze strukturą brukselskiego finansowania warto się zapoznać, ponieważ środki, wbrew pozorom, są dostępne dla wielu z nas i mogą okazać się pomocne w realizacji ważnych celów oraz inwestycji. Baza firm ALEO.com przygotowała zestawienie pokazujące, w jaki sposób poszczególne fundusze zasilały budżety polskich instytucji, przedsiębiorców oraz osób prywatnych. Raport pozwala również zaobserwować, na jakie wsparcie mogły liczyć poszczególne województwa i regiony.

Wsparcie finansowe w budżecie 2014-2020

Należy mieć przy tym świadomość, że środki trafiające do konkretnych państw i przeznaczone na wsparcie określonych segmentów zależą od unijnej perspektywy budżetowej. Ta jest natomiast ustalana przez Radę Europejską na okres 5-7 lat. Wskazane liczby dotyczą perspektywy budżetowej 2014-2020, w której Polska była jednym z głównym beneficjentów różnego typu programów oraz funduszy. Ich nadrzędnym celem było wyrównanie różnic pomiędzy gospodarkami poszczególnych państw, zadbanie o kwestie ochrony środowiska, informatyzację i innowacyjność. Wiele wskazuje przy tym na to, że również w kolejnej perspektywie budżetowej nasz kraj będzie osiągał z tego tytułu wymierne korzyści i nadal będzie należał do grona podmiotów otrzymujących z Brukseli największe transfery środków.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko: wsparcie dla ekologii

Jednym z najważniejszych sektorów działania Unii Europejskiej i jej instytucji jest walka ze zmianami klimatycznymi oraz inwestowanie w technologie pozwalające na przestawienie całej gospodarki na niskoemisyjne tory. Nie może wobec tego dziwić, że najwięcej środków spośród puli przyznanej Polsce (105,3 mld zł) oferował Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko. Na ten cel składały się także wszystkie spośród unijnych funduszy – większość (21,1 mld euro) pochodziła z rezerw Funduszu Spójności, ponadto 4,6 mld euro wygospodarował EFRR a 3,9 mld euro to środki krajowe. Dzięki temu możliwa stała się realizacja zarówno wielkich inwestycji przemysłowych, jak i zdecydowanie mniejszych projektów wpływających bezpośrednio na komfort życia ludności.

Fundusze na innowacje i rozwój badań

Kolejnym spośród sektorów, na które szczególną uwagę zwracają twórcy europejskiego budżetu, jest wsparcie badań dotyczących rozwoju i innowacyjności. Środki z tej puli trafiają z jednej strony do firm, a z drugiej do uczelni i innych jednostek naukowo-badawczych. Pozwalają przy tym na realizację zróżnicowanych projektów, dotyczących różnych sektorów wiedzy i gospodarki. Program Operacyjny Inteligentny Rozwój oferował 32,4 mld zł, w zdecydowanej większości pochodzących z EFRR (8,6 mld euro) oraz wspartych środkami krajowymi (1,57 mld euro). Kolejnym programem operacyjnym służącym rozwojowi edukacji jest natomiast Wiedza Edukacja Rozwój, który opiewał na 18,3 mld zł i okazywał wsparcie m.in. naukowcom oraz inicjatywom społecznym i edukacyjnym,

Bezpośrednie wsparcie dla wspólnot

Jednym z najważniejszych segmentów unijnego wsparcia są programy operacyjne adresowane bezpośrednio do konkretnych regionów i województw. Kolejne miejsce pod względem oferowanych środków zajął Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego (12,68 mld zł), zaraz za nim uplasował się natomiast Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego (10,83 mld zł). Nieco mniejsze środki trafiły natomiast do pozostałych województw (np. woj. Wielkopolskie uzyskało 9,65 mld, woj. Lubelskie 8,34 mld, woj. Dolnośląskie 8,18 mld). Szczególną pozycję zajmuje przy tym Program Operacyjny Polska Wschodnia, który jest jedynym tego typu ponadregionalnym programem w Unii Europejskiej. Na rozwój wschodniej części kraju, w tym rozbudowę infrastruktury oraz innowacje, przeznaczono dodatkowe 7,25 mld zł.

Materiał Promocyjny