Tysiąc sto białych plam musi zniknąć już w przyszłym roku

Operatorzy telekomunikacyjnych sieci mobilnych są w trakcie uruchamiania nadajników pracujących na częstotliwościach rozdysponowanych w efekcie tzw. aukcji LTE – 800 i 2600 MHz. Dzięki nim internet miał być szybszy, przenikać lepiej przez mury i pokryć miejsca bez sieci.

Na ile się to udaje? W ilu miejscowościach pozbawionych internetu pojawił się już dzięki temu sygnał tzw. osiemsetki?

Skok LTE

Operatorzy komórkowi podzielili się z „Rzeczpospolitą” danymi o zasięgu sieci komórkowych – zarówno tych starszych (2G, 3G), jak i najnowszych (4G i technologicznych wariantów). Przez minione trzy lata inwestowały głównie w te ostatnie, a dostępność starszych sieci, pozwalających na prowadzenie rozmów, SMS-owanie i używanie prostych aplikacji w sieci, zmieniła się w większości wypadków kosmetycznie.

Najmocniej – kilkakrotnie – rozrósł się zasięg LTE Orange i T-Mobile (w 2013 r. w zasięgu tej technologii u obu operatorów było ok. 16 proc. Polaków, a obecnie 99,8 proc.) oraz Playowi (skok z 20 proc. do 93 proc. pod koniec czerwca).

Natomiast pionier LTE w Polsce – Grupa Cyfrowy Polsat – ze względu na to, że pierwsza zainwestowała zarówno w częstotliwości, jak i sieć 4G – powiększyła zasięg swojego szybkiego internetu z ok. 66 proc. do blisko 99 proc.

Co to wszystko oznacza dla prędkości internetu w Polsce – trudno szacować bez szczegółowych danych od telekomów. Po pierwsze dlatego, że w sieci mobilnej łącze użytkownika zwalnia, gdy do nadajnika podłącza się inny, a po drugie dlatego, że poszczególne nadajniki mogą mieć różne możliwości: operatorzy budują swoje „infostrady”, klejąc różne częstotliwości i stosując różne dodatkowe technologie.

O ile przedsiębiorstwa bez problemu udostępniły nam informacje o tym, do jak dużej części Polaków dociera sygnał ich nadajników „w terenie”, czyli poza domem czy biurem (z wyjątkiem sieci własnej Play odsetek ten zwykle przekracza 99 proc.), o tyle informacje o zasięgu sieci w pomieszczeniach firmy uważają najwyraźniej za newralgiczne. A to właśnie m.in. temu, aby konsumentom i przedsiębiorcom korzystało się lepiej z mobilnych usług pod dachem, służyć miał wydatek 9,2 mld zł na pasmo 800 i 2600 MHz.

Drugim ważnym celem aukcji pasma 800 MHz jest dotarcie z zasięgiem tej sieci na obszary tzw. białych plam, czyli gmin, w których internet działa z prędkością nie większą niż 10 Mb/s.

Orange, T-Mobile i Play, zobowiązali się wobec Urzędu Komunikacji Elektronicznej, że w ciągu czterech lat zbudują sieci tam, gdzie nie było wcześniej internetu w ogóle lub nie było szerokopasmowego dostępu z prawdziwego zdarzenia. UKE wskazał ok. 2,3 tys. gmin, w których zwycięzcy aukcji LTE mają zbudować sieci, z czego 1149 to właśnie takie „białe plamy”. To właśnie te miejsca operatorzy mają objąć zasięgiem sieci na częstotliwości 800 MHz w pierwszej kolejności, czyli już w 2018 r.

Budowa w toku

Ze sprawozdań Playa można wnioskować, że aby regulator uznał ten warunek za spełniony każdy z telekomów powinien „dostarczyć” sygnał 800 MHz do przynajmniej 84 proc. przypisanej mu części internetowych pustyń.

W sumie obowiązkowe inwestycje telekomów rozłożone są na cztery lata. W ostatnim roku na wspólnej liście zwycięzców aukcji jest już „tylko” 91 miejscowości.

Na jakim etapie wypełniania białych plam są dziś? – Pierwsze zobowiązania pokryciowe wynikające z rezerwacji częstotliwości w paśmie 800 MHz jesteśmy zobligowani wypełnić w styczniu 2018. Nie widzimy zagrożeń dla ich realizacji – mówi Wojciech Jabczyński, rzecznik Orange Polska.

– Po aukcji na częstotliwości 800 MHz mamy do zrealizowania w sumie sześć wymagań. W tej chwili trzy z nich są już w pełni zrealizowane, a pozostałe trzy są realizowane zgodnie z planem i nic nie zagraża ich realizacji w terminie – mówi Konrad Mróz z biura prasowego T-Mobile Polska.

Marcin Gruszka, rzecznik Playa, postępów w realizacji zobowiązań inwestycyjnych nie komentuje.

Grupa Cyfrowy Polsat nie zdobyła w aukcji LTE częstotliwości 800 MHz (jeszcze rok dysponuje blokiem na mocy ugody z rządem), a pasmo 2600 MHz nie wiąże się z koniecznością realizacji inwestycji w tzw. białych plamach. Operator przypomina, że dla użytkowników odczuwających niedobory internetu ma autorskie rozwiązanie wzmacniające sygnał (tzw. ODU-IDU: modem zewnętrzny i domowy router). Test analogicznego rozwiązania prowadził Play, ale nie znamy efektów tych przymiarek.

A potem 5G

W 2020 roku, gdy telekomy – przynajmniej teoretycznie – zakończą inwestycje wynikające z ubiegłorocznych decyzji rezerwacyjnych pasma 800 MHz, mogą stanąć przed kolejnym wyzwaniem, czyli kolejną aukcją częstotliwości dla sieci kolejnej generacji – 5G.

Hasło „5G” odmieniane jest dziś przez różnych interesariuszy rynku – planistów, dostawców sprzętu, regulatorów i urzędników – przez różne przypadki.

Dziś nie ma pewnych szacunków wskazujących, ile operatorzy będą musieli przeznaczyć na najdroższe z tych częstotliwości – pasmo 700 MHz. Wiadomo jednak, że dysponent rzadkich radiowych zasobów, państwo, szczególnie w dobie nośnych prób wyrównywania nierówności społecznych, ostrzyć będzie sobie zęby na jak największą sumę.

Małgorzata Żelazko, analityk Domu Maklerskiego PKO BP, sądzi, że inwestycje w sieci 5G będą w dużej mierze polegać na opłaceniu rezerwacji częstotliwości (szacuje ten koszt dla wszystkich operatorów razem na około 473 mln euro, czyli dziś blisko 2 mld zł), wymianie lub modernizacji nadajników i być może zagęszczeniu sieci masztów telekomów.

– Rozwój technologii 5G spowoduje znaczący wzrost dostępności szybkiego internetu, a także będzie istotnym czynnikiem w rozwoju rynku M2M i internetu rzeczy – uważa Żelazko.

Konrad Księżopolski, szef analityków rynku akcji w Haitong Banku, zakłada, że telekomy czeka aukcja w 2021 r. Jego zdaniem wydatki na pasmo 700 MHz będą wyższe niż zakładane przez DM PKO BP. Tymczasem wśród finansistów pojawiają się opinie, że 5G nie zmieni biznesu telekomów.