„100 innowacji stulecia”. Polskie rozwiązania IT chronią wielkie elektrownie

Efekty prac polskich specjalistów od lat wykorzystywane są np. w amerykańskich siłowniach jądrowych. Krajowe spółki pracują nad kolejnymi innowacjami, m.in. w zakresie magazynowania energii.

Publikacja: 14.06.2020 17:31

„100 innowacji stulecia”. Polskie rozwiązania IT chronią wielkie elektrownie

Foto: Bloomberg

Praca wielkich instalacji, które zapewniają bezpieczeństwo energetyczne, wymaga specjalnych rozwiązań. Autorskie systemy informatyczne polskiej firmy Transition Technologies zostały wdrożone już w ponad 600 obiektach energetycznych na całym świecie. Korzystają z nich np. wielkie elektrownie konwencjonalne i jądrowe w Europie, USA, Chinach i na Bliskim Wschodzie. Firma działa przede wszystkim jako poddostawca dla giganta w obszarze systemów sterowania dla energetyki – grupy Emerson Electric.

CZYTAJ TAKŻE: „100 innowacji stulecia”. Przełomowe odkrycia medyczne Polaków

Polskie rozwiązania dla energetyki dotyczą cyberochrony infrastruktury krytycznej. To w pierwszej kolejności cały zestaw rozwiązań, który umożliwia zdalny nadzór nad pracą instalacji – z biura albo z domu. To szczególnie istotne dziś, gdy z powodu pandemii koronawirusa wiele krajów wprowadziło szereg obostrzeń związanych z przemieszczaniem się i organizacją pracy. Oprogramowanie umożliwia zdalną kontrolę nad wszystkimi procesami w instalacji przemysłowej, jak choćby pracy kotła czy turbin w elektrowniach.

– To nasza baza, na której budujemy inne zaawansowane rozwiązania z zakresu analityki i optymalizacji procesu przemysłowego – wyjaśnia Zbigniew Zasieczny, wiceprezes Transition Technologies Advanced Solution. – Musimy przede wszystkim rozwiązywać problemy związane z cyberbezpieczeństwem. Bo nikt nie chce, żeby ktoś włamał się do jego systemu sterowania, udostępnionego zdalnie. Taki atak w drastycznych przypadkach może skończyć się nawet wyłączeniem całej elektrowni. Stosujemy więc rozwiązania, które zabezpieczają te systemy – tłumaczy Zasieczny. Jednym z nich są serwery lustrzane. Transition Technologies ma własne technologie duplikowania źródeł danych z wykorzystaniem tzw. diod danych, które uniemożliwiają przesłanie jakiejkolwiek informacji w drugą stronę – tzn. z sieci mniej bezpiecznej, np. biurowej, do głównego systemu sterowania, skąd zdalnie czerpiemy informacje.

CZYTAJ TAKŻE: „100 innowacji stulecia”. Polscy wizjonerzy komputerów

– Nasza innowacja polega więc na udostępnieniu danych z systemów sterowania np. inżynierom nadzorującym pracę elektrowni, ale bez pogarszania bezpieczeństwa tego systemu – dodaje Zasieczny. Te rozwiązania stosują nie tylko elektrownie, ale też m.in. stacje uzdatniania wody czy operatorzy gazociągów. Specjaliści z Transition Technologies pracują już nad kolejnymi innowacjami. W tym nad oprogramowaniem wykrywającym wtargnięcia do systemów sterowania, które uczy się pracy takiego systemu w normalnych warunkach i potrafi zidentyfikować anomalie mogące być symptomem nowego cyberataku.

Jak mawia prof. Konrad Świrski, prezes Transiton Technologies, innowacje i badania w energetyce są trudniejsze niż bicie rekordów sportowych. Wśród kierunków badań, które w jego ocenie są dzisiaj najbardziej obiecujące i w których Polska mogłaby zdobywać medale, wymienia m.in. technologie radzenia sobie z emisją CO2, inteligentne sieci, systemy informatyczne, nowe technologie odnawialnych źródeł energii (OZE) i magazyny energii.

Także krajowe spółki energetyczne podkreślają, że rosnące znaczenie OZE wymaga poszukiwania rozwiązań umożliwiających magazynowanie wyprodukowanej energii w celu wykorzystania jej w okresach szczytowego poboru. W ostatnich dniach o rozpoczęciu prac w tym obszarze poinformowała Energa. Wspólnie z Instytutem Techniki Cieplnej Politechniki Warszawskiej i Instytutem Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk wybudują magazyny ciepła i chłodu, mogące współpracować z systemami ciepłowniczymi eksploatowanymi w Polsce i za granicą. Projekt zostanie zrealizowany w ciągu trzech lat, a jego budżet wyniesie 2,3 mln zł. Niemal 80 proc. tej kwoty zostanie dofinansowane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

CZYTAJ TAKŻE: „100 innowacji stulecia”. Energia ze słońca trafi do auta i smartfona

Głównym elementem projektu jest zastosowanie w magazynach materiałów zmiennofazowych, co pozwoli na znaczne zmniejszenie ich wymiarów. Na tej samej technologii będą opierać się magazyny chłodu. Ciepło wykorzystane do produkcji chłodu będzie dostarczane z istniejącego systemu ciepłowniczego. Skumulowany w nocy chłód pozwoli na pokrycie zapotrzebowania na chłodzenie w okresie szczytowym.

Po zakończeniu projektu Energa zamierza wdrożyć systemy magazynowania ciepła i chłodu we własnych instalacjach ciepłowniczych. Zapowiada też, że innowacyjne rozwiązanie zostanie zaoferowane klientom zewnętrznym.

Praca wielkich instalacji, które zapewniają bezpieczeństwo energetyczne, wymaga specjalnych rozwiązań. Autorskie systemy informatyczne polskiej firmy Transition Technologies zostały wdrożone już w ponad 600 obiektach energetycznych na całym świecie. Korzystają z nich np. wielkie elektrownie konwencjonalne i jądrowe w Europie, USA, Chinach i na Bliskim Wschodzie. Firma działa przede wszystkim jako poddostawca dla giganta w obszarze systemów sterowania dla energetyki – grupy Emerson Electric.

CZYTAJ TAKŻE: „100 innowacji stulecia”. Przełomowe odkrycia medyczne Polaków

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Technologie
Niezwykły samolot JetZero bliski startu. To ma być przełom w lotnictwie
Technologie
Strach zajrzeć do lodówki. Gdzie wkrótce trafi sztuczna inteligencja i boty
Technologie
Twórca ChatGPT: Tylko fuzja jądrowa może zaspokoić sztuczną inteligencję
Technologie
Katastrofa w Baltimore jedną z wielu. Jak polski kapitan zniszczył olbrzymi most
Technologie
Sztuczna inteligencja okazała się lepsza od lekarzy. Pomoże im w pracy czy zastąpi?