Do rozmnażania nie jest potrzebny samiec. Naukowcy dokonali przełomu

Naukowcom udało się po raz pierwszy wywołać dziewiczą ciążę i poród u zwierzęcia, które normalnie rozmnaża się typowo płciowo - muszki owocówki Drosophila melanogaster. Co więcej, zdolność ta była następnie przekazywana z pokolenia na pokolenie.

Aktualizacja: 04.08.2023 13:05 Publikacja: 04.08.2023 09:33

Kolejne pokolenia muszek także rozmnażają się przez partenogenezę. Mogą jednak także rozmnażać się p

Kolejne pokolenia muszek także rozmnażają się przez partenogenezę. Mogą jednak także rozmnażać się płciowo, jeśli w okolicy są samce

Foto: Adobestock

Według informacji opublikowanych w magazynie naukowym „Current Biology” zespół dr Alexis Sperling z Uniwersytetu Cambridge osiągnął coś, co wydawało się dotychczas fantastyką: dzięki manipulacji genetycznej wymusili partenogenezę u zwierząt rozmnażających się płciowo.

Dzieworództwo, czyli partenogeneza, to proces, w którym uczestniczy sama komórka jajowa: bez udziału gamet samca. Bez zapłodnienia rozwija się ona w zarodek, z którego powstałe potomstwo zawsze płci żeńskiej. Partenogeneza występuję w świecie zwierząt, ale niezwykle rzadko, na przykład u niektórych zwierząt składających jaja: ptaków, jaszczurek i węży, które w określonych warunkach naturalnie przestawiają się na rozród bez udziału samca. Jednak u gatunków, które normalnie rozmnażają się płciowo, jest bardzo rzadki.

- Jako pierwsi pokazaliśmy, że można wymusić partenogenetyczne rozmnażanie u zwierząt - powiedziała dr Alexis Sperling. - Bardzo ekscytujące było obserwowanie, jak samica muchy samodzielnie wytwarza zarodek, który jest zdolny do rozwoju, osiąga dorosłość i powtarza ten proces – dodała.

Naukowcy podkreślają, że kolejne pokolenia muszek także rozmnażają się przez partenogenezę. Mogą jednak także rozmnażać się płciowo, jeśli w okolicy są samce. Dr. Sperling wyjaśniła, że u genetycznie zmanipulowanych much samice czekały na pojawienie się samca przez połowę swojego życia, czyli ok. 40 dni Jednak, jeśli go nie znalazły, to zaczynały rodzić partenogenetycznie.

Czytaj więcej

Wieczna młodość za 2 mln dol. rocznie? Milioner chce odwrócić proces starzenia

Badacze przez sześć lat badali kolejne pokolenia muszek owocówek, w sumie ponad 220 tysięcy. Z eksperymentów wynika, że 1-2 proc. samic w drugim pokoleniu wydało potomstwo na drodze dzieworództwa, gdy w pobliżu nie było samców. Zawsze, kiedy pojawiał się w otoczeniu samiec, samice łączyły się z nim w parę i rozmnażały w sposób tradycyjny.

Co ciekawe chociaż muchy partenogenetyczne otrzymały geny tylko od swoich matek, nie zawsze były klonami swojego rodzica. Niektóre miały trzy zestawy chromosomów, podczas gdy jaja składane przez matki rozmnażające się partenogenetycznie mają zwykle tylko dwa.

- Partenogeneza jest najskuteczniejszym sposobem rozmnażania. U zwierząt uprawianie seksu jest bardzo skomplikowane – powiedziała w rozmowie z magazynem „Nature” Tanja Schwander, biolog ewolucyjny z Uniwersytetu w Lozannie w Szwajcarii, która badała partenogenezę patyczaków. Badanie partenogenezy przez brytyjskich naukowców pomagają biologom zrozumieć korzyści i kompromisy związane z rozmnażaniem płciowym.

Badania nad partenogenezą mogą mieć bardzo praktyczne zastosowanie. Dr Sperling powiedziała, że niektóre szkodniki rolnicze wykorzystują partenogenezę do szybkiego namnażania się, wzmacniając swoją siłę niszczenia upraw. Na przykład w Wielkiej Brytanii gatunek ćmy przeszedł w partenogenezę z powodu powszechnego stosowania pestycydów, które zakłócają reprodukcję samców ćmy. Teraz ćmy stały się głównym szkodnikiem, mówi Sperling. Ma nadzieję zbadać, które sposoby zwalczania szkodników mogą skłonić szkodniki do polegania na partenogenezie — wiedzy, która może pomóc w kontrolowaniu populacji szkodników.

Według informacji opublikowanych w magazynie naukowym „Current Biology” zespół dr Alexis Sperling z Uniwersytetu Cambridge osiągnął coś, co wydawało się dotychczas fantastyką: dzięki manipulacji genetycznej wymusili partenogenezę u zwierząt rozmnażających się płciowo.

Dzieworództwo, czyli partenogeneza, to proces, w którym uczestniczy sama komórka jajowa: bez udziału gamet samca. Bez zapłodnienia rozwija się ona w zarodek, z którego powstałe potomstwo zawsze płci żeńskiej. Partenogeneza występuję w świecie zwierząt, ale niezwykle rzadko, na przykład u niektórych zwierząt składających jaja: ptaków, jaszczurek i węży, które w określonych warunkach naturalnie przestawiają się na rozród bez udziału samca. Jednak u gatunków, które normalnie rozmnażają się płciowo, jest bardzo rzadki.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Technologie
Afera wokół ChatGPT. Scarlett Johansson oskarża firmę o kradzież głosu
Technologie
Blisko przełomu. Sztuczna inteligencja zyskuje umiejętność abstrakcyjnego myślenia
Technologie
Współtwórca ChatGPT oskarża firmę. „AI jest mądrzejsza od nas”
Materiał Partnerski
Elektryzujące elektryki
Technologie
Wystarczy impuls za 13 centów, by zniszczyć rój dronów. Nowa super broń
Materiał Promocyjny
Technologia na etacie. Jak zbudować efektywny HR i skutecznie zarządzać kapitałem ludzkim?