Będziemy posłuszni robotom. Polski eksperyment z rażeniem prądem

Ludzie są gotowi zadawać ból innym nie tylko na polecenie innych ludzi, ale także robotów. Pokazał to polski eksperyment przeprowadzony przez naukowców z Uniwersytetu SWPS.

Publikacja: 03.10.2023 13:16

Aż 90 proc. uczestników polskiego eksperymentu postępowało zgodnie ze wszystkimi poleceniami maszyny

Aż 90 proc. uczestników polskiego eksperymentu postępowało zgodnie ze wszystkimi poleceniami maszyny

Foto: SWPS

- O ile nam wiadomo, to pierwsze badanie, które pokazuje, że ludzie są skłonni szkodzić innemu człowiekowi, gdy robot nakazuje im to zrobić- twierdzi dr Konrad Maj z Wydziału Psychologii Uniwersytetu SWPS w Warszawie, który wraz z naukowcami tej uczelni z Wrocławia powtórzył słynny eksperyment amerykańskiego psychologa społecznego Stanleya Milgrama. W latach 60. XX wieku wykazał on ludzką skłonność do ulegania autorytetom, którą – jak dowodzi badanie Uniwersytetu SWPS – przejawiamy również wobec autorytetu robota. Aż 90 proc. uczestników polskiego eksperymentu postępowało zgodnie ze wszystkimi poleceniami maszyny.

Ból pod naciskiem maszyny

Podobnie jak w amerykańskim badaniu, także w eksperymencie SWPS uczestniczyły dwie grupy osób działające w parach – jednym (podstawionym) przypisano rolę uczniów a drugim (faktycznym badanym) - rolę nauczycieli. „Nauczyciele” mieli na polecenie prowadzącego eksperyment oceniać i karać „uczniów” rażąc ich kolejnymi coraz silniejszymi wstrząsami elektrycznymi za każdą błędną odpowiedź.

Czytaj więcej

Robot AI skuteczniejszy niż broń atomowa. Co szykują mocarstwa?

Jak zaznaczają autorzy badania SWPS, podczas rekrutacji badanych eliminowano osoby, które mogłyby znać zasady eksperymentu Milgrama. Ostatecznie uwzględniono wyniki 40 osób (20 w grupie eksperymentalnej z robotem i 20 w grupie kontrolnej z profesorem). Choć podstawieni „uczniowie” przy kolejnych aplikacjach wstrząsów wydawali odgłosy świadczące o odczuwanym przez nich coraz większym bólu, nie powstrzymało to „nauczycieli” przed wzmacnianiem elektrycznej kary.

Aż 90 proc. z nich postępowało zgodnie z wszystkimi instrukcjami, czyli naciskało dziesięć kolejnych przycisków na generatorze impulsów elektrycznych - niezależnie, od tego, czy autorytetem prowadzącym badanie był profesor, czy robot.

Poddani sztucznej inteligencji

- Nasz eksperyment pokazał, że jeśli robot eskaluje żądania, instruując człowieka, aby zadawał coraz większy ból innemu człowiekowi, ludzie też są skłonni to zrobić – podkreśla dr. Maj.

Jak zaznaczają autorzy badania, ich robot nie był autonomiczny - ściśle podążał za wzorcem zachowania przyjętym przez autorów eksperymentu. Tymczasem można się spodziewać, że w niedalekiej przyszłości roboty będą miały pewien stopień autonomiczności w podejmowaniu decyzji. Zdaniem dr. Maja, roboty mogą być programowane tak, aby ostrzegały ludzi, że czasem mogą się jednak mylić i podejmować błędne decyzje. Trzeba postawić na edukację od wczesnych lat. - Warto jednak zauważyć, że nieposłuszeństwo wobec maszyn wydaje się bezcelowe, skoro już teraz pomagają nam np. w sklepach czy na lotniskach. W niehumanoidalnej formie są już one wśród nas – zaznacza dr Maj.

- O ile nam wiadomo, to pierwsze badanie, które pokazuje, że ludzie są skłonni szkodzić innemu człowiekowi, gdy robot nakazuje im to zrobić- twierdzi dr Konrad Maj z Wydziału Psychologii Uniwersytetu SWPS w Warszawie, który wraz z naukowcami tej uczelni z Wrocławia powtórzył słynny eksperyment amerykańskiego psychologa społecznego Stanleya Milgrama. W latach 60. XX wieku wykazał on ludzką skłonność do ulegania autorytetom, którą – jak dowodzi badanie Uniwersytetu SWPS – przejawiamy również wobec autorytetu robota. Aż 90 proc. uczestników polskiego eksperymentu postępowało zgodnie ze wszystkimi poleceniami maszyny.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Technologie
Koniec dominacji Google? Twórca ChatGPT wprowadza wyjątkową wyszukiwarkę z AI
Technologie
Sparaliżowany sportowiec niósł ogień olimpijski. Egzoszkielety dokonują cudów
Technologie
Supermoc dla wszystkich. Rewolucyjne rozwiązanie da niezwykłą siłę i szybkość
Technologie
Sztuczna inteligencja miała tylko pomagać, a zabiera pracę. Oni cierpią najbardziej
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Technologie
Te roboty mają być jak ludzie. Elon Musk podał datę ich wprowadzenia