Reklama
Rozwiń
Reklama

Nowe organiczne ogniwa słoneczne odpowiedzią na kosmiczne zagrożenie

Dotychczas głównie krzem i arsenek galu były materiałami wykorzystywanymi do produkcji ogniw słonecznych, ale pojawia się nowy konkurent: organiczne ogniwa słoneczne. Okazuje się, że takie panele są bardziej odporne na szkodliwe promieniowanie.

Publikacja: 21.01.2025 10:33

Organiczne ogniwa słoneczne są znane ze swojej elastyczności i lekkości. To sprawia, że są atrakcyjn

Organiczne ogniwa słoneczne są znane ze swojej elastyczności i lekkości. To sprawia, że są atrakcyjne w zastosowaniach kosmicznych, gdzie waga i zdolność dopasowywania się do zakrzywionych powierzchni mają ogromne znaczenie

Foto: nasa

Aby zapuścić się w głąb kosmosu, agencje kosmiczne i firmy muszą najpierw pokonać przeszkodę w postaci niezawodnych źródeł zasilania. Krzem i arsenek galu to najczęściej wybierane materiały do budowy ogniw słonecznych, ale pojawia się nowy konkurent: organiczne ogniwa słoneczne. Ogniwa te, wykonane z materiałów na bazie węgla, oferują kilka zalet: są lekkie, elastyczne i potencjalnie tańsze w produkcji. Jednak ich trwałość w trudnych warunkach kosmicznych pozostaje głównym znakiem zapytania.

Jak szkodzi promieniowanie kosmiczne?

Niedawne badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Michigan zajęło się wpływem promieniowania protonowego – głównego zagrożenia w kosmosie – na organiczne ogniwa słoneczne. Poprzednie badania nad organicznymi ogniwami słonecznymi w kosmosie dotyczyły głównie ich ogólnej wydajności po narażeniu na promieniowanie.

Nowe badanie skupia się na podstawowych mechanizmach molekularnych, które prowadzą do pogorszenia wydajności ogniw. „Półprzewodniki krzemowe nie są stabilne w kosmosie z powodu promieniowania protonowego pochodzącego ze słońca” – powiedział Yongxi Li, pierwszy autor badania. „Testowaliśmy organiczne ogniwa fotowoltaiczne z protonami, ponieważ są one uważane za najbardziej szkodliwe cząstki w kosmosie dla materiałów elektronicznych” – dodał Li.

Czytaj więcej

Polski wynalazek odmieni ogniwa solarne. Są już patenty

Arsenek galu jest popularnym wyborem w misjach kosmicznych ze względu na swoją wysoką wydajność. Może przekształcić znaczną część światła słonecznego w energię elektryczną. Ponadto jest odporny na szkodliwe działanie protonów, których jest dużo w kosmosie. Ma jednak również pewne wady. Na przykład arsenek galu jest drogim materiałem w produkcji. Z drugiej strony, podobnie jak krzem, jest stosunkowo ciężki i trudny do zgięcia, co może ograniczać jego zastosowanie w misjach kosmicznych.

Reklama
Reklama

Tymczasem organiczne ogniwa słoneczne są znane ze swojej elastyczności i lekkości. To sprawia, że są atrakcyjne w zastosowaniach kosmicznych, gdzie waga i zdolność dopasowywania się do zakrzywionych powierzchni mają ogromne znaczenie.

Bezpieczne misje kosmiczne

Badanie naukowców z Uniwersytetu Michigan miało na celu ocenę niezawodności organicznych ogniw słonecznych w trudnych warunkach kosmicznych, aby określić ich przydatność do przyszłych misji. Wykazano, że organiczne ogniwa słoneczne wykonane z małych cząsteczek były wysoce odporne na promieniowanie protonowe. Ogniwa te nie wykazywały uszkodzeń po trzech latach narażenia na promieniowanie. Jednak ogniwa wykonane z bardziej złożonych struktur polimerowych doświadczyły znacznego spadku wydajności, tracąc około połowy swojej pierwotnej wydajności.

Naukowcy odkryli, że promieniowanie protonowe może rozrywać wiązania chemiczne w polimerze, tworząc „pułapki elektronowe”, które utrudniają przepływ prądu. „Odkryliśmy, że protony rozszczepiają niektóre łańcuchy boczne, co pozostawia pułapkę elektronową, która pogarsza wydajność ogniw słonecznych” – powiedział Stephen Forrest, profesor inżynierii Peter A. Franken Distinguished University na U-M.

Zespół odkrył, że te „pułapki” można naprawić, delikatnie podgrzewając ogniwa. Sugeruje to możliwość tworzenia samonaprawiających się ogniw słonecznych, które mogłyby skutecznie działać w kosmosie.

„Można to naprawić poprzez wyżarzanie termiczne lub podgrzewanie ogniwa słonecznego. Możemy jednak znaleźć sposoby na wypełnienie pułapek innymi atomami, eliminując ten problem” – powiedział Forrest.

Badanie sugeruje, że organiczne ogniwa słoneczne skierowane w stronę Słońca mogłyby potencjalnie samonaprawiać się w wysokich temperaturach (około 100°C), co zaobserwowano w warunkach laboratoryjnych. „Pozostaje jednak pytanie, czy naprawa ta będzie nadal zachodzić w próżni kosmicznej? Czy naprawa będzie wystarczająco niezawodna w przypadku długich misji?” – stwierdzili naukowcy w komunikacie prasowym.

Technologie
AI slop zalewają YouTube, a ich twórcy zarabiają miliony. Alarmujące wyniki badań
Technologie
Prognozy i przewidywania na 2026 r.: spokojniej i bardziej odpowiedzialnie
Technologie
Rusza nowy polski chatbot. To początek prawdziwej rewolucji
Technologie
AI niszczy samodzielne myślenie? Naukowcy biją na alarm
Materiał Promocyjny
Polska jest dla nas strategicznym rynkiem
Technologie
Straż graniczna USA sięgnęła po nową broń. Nielegalni imigranci muszą szukać nowych dróg
Materiał Promocyjny
Podpis elektroniczny w aplikacji mObywatel – cyfrowe narzędzie, które ułatwia życie
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama