Przybywa w naszym kraju nowatorskich pomysłów na oszczędzanie zasobów naturalnych i ponowne wykorzystanie produktów, przy jednoczesnej minimalizacji odpadów. To perspektywiczne projekty, biorąc pod uwagę fakt, że w latach 2022–2026 wartość globalnego rynku tzw. ekonomii cyrkularnej wzrośnie aż o 110 proc., sięgając niemal 713 mld dol.
Dobrze wiedzą o tym inwestorzy, którzy coraz chętniej wspierają start-upy działające w branży gospodarki obiegu zamkniętego. Świadczyć może o tym niedawna inwestycja funduszy 4growth VC, Montis Capital. NCBR i aniołów biznesu w start-up Plenti.
Dobry zwyczaj – wypożyczaj
Do firmy założonej w 2018 r. przez Wojciecha Rokosza, Karola Klimasa i Wojciecha Wójtowicza popłynęło ponad 23 mln zł. Spółka, która oferuje dostęp do najnowszej elektroniki w modelu subskrypcyjnym, umożliwia użytkownikom wynajem urządzenia na okres od 1 do 12 miesięcy. Pożyczanie zamiast kupowania to trend, który zyskuje na znaczeniu. W ten sposób można korzystać z najnowszego iPhone’a, gamingowego laptopa czy zestawu gogli VR. Po okresie wynajmu sprzęt wraca do Plenti i trafia dalej do obiegu, dzięki czemu nie zalega niewykorzystany w biurach i mieszkaniach, ani nie trafia na wysypisko śmieci. W bazie start-upu są również smartwatche, ekspresy do kawy, oczyszczacze powietrza, a nawet roboty odkurzające i drony. Dzięki finansowaniu spółka chce rozwinąć program PlentiPartners dla przedsiębiorców. W jego ramach samozatrudnieni oraz MŚP mogą zarabiać na wynajmie sprzętu innym (partnerzy kupują elektronikę użytkową, którą następnie dzierżawią Plenti i otrzymują regularne, stałe wynagrodzenie – niezależnie od tego, czy ich urządzenia zostały w danym okresie wypożyczone, przy czym sprzęt jest ubezpieczony i serwisowany przez Plenti, a na koniec spółka go wykupuje).
Czytaj więcej
Wydawałoby się, że nie ma lepszego systemu ogrzewania mieszkań niż kaloryfery. Brytyjczycy jednak testują całkiem nowy system centralnego ogrzewania – elektryczne tapety.
– Udowadniamy, że konsumenci i przedsiębiorcy uważają dostęp za ważniejszy niż posiadanie. Udostępniliśmy im platformę, która rozwiązuje ten problem od strony popytowej. Teraz wprowadzamy rozwiązanie od strony podażowej – dzięki temu my możemy się szybciej skalować, przedsiębiorcy zyskują nowe źródło przychodu, a użytkownicy dostęp do większej ilości sprzętu – komentuje Rokosz.
Kukurydziane saszetki
„Cyrkularnych” biznesów nad Wisłą jest całkiem sporo. Wystarczy wspomnieć o założonym przez Różę Brito start-upie MakreGrowLab z Puław, który rozwija projekt SCOBY (Symbiotic Cultures of Bacteria and Yeasts), czyli alternatywę dla plastikowych opakowań i toreb – materiał na bazie grzybów jest biodegradowalny i jadalny, czy o spółce Znika, produkującej kompostowalne opakowania dla biznesu oraz etykiety z roślin. Pomysł, w który w ub.r. 1,3 mln zł zainwestował fundusz LT Capital oraz m.in. Przemysław Żebrowski, były prezes i założyciel grupy K2, opiera się w praktyce na tworzeniu saszetek produktowych, foliopaków czy taśm klejących na bazie PLA (biodegradowalny kwas polimlekowy), pulpy celulozowej czy skrobi kukurydzianej. Jak podkreślają w start-upie, aby rozłożyć takie materiały w kilka lub kilkanaście dni, wystarczą wilgoć, mikroorganizmy i odpowiednia temperatura. W efekcie takiego procesu powstają m.in. woda i biomasa (może być później użyta jako biohumus w rolnictwie bądź ogrodnictwie).
W podobnym duchu działają także Ecobean i Rebread. Pierwsza spółka nie traktuje fusów po kawie jako odpad, lecz wartościowy surowiec, jaki można ponownie wykorzystać. Wywodzący się z Politechniki Warszawskiej zespół nawiązał współpracę z markami Starbucks oraz AmRest i wdraża przełomową technologię recyklingu odpadów kawowych (planuje budowę centrum technologicznego, które ma przetwarzać aż 1000 ton odpadów rocznie). Maciej Majchrowicz z Ecobean wskazuje, że nowatorska technologia spółki pozwoli jej przetwarzać prawie 100 proc. kawowych fusów na takie produkty, jak kwas mlekowy, olej kawowy czy ligninę. Wizja ta przypadła już do gustu inwestorom, jak EIT InnoEnergy, CofounderZone i Ciech Ventures, którzy pod koniec 2022 r. wsparli innowacyjne przedsięwzięcie.
Natomiast wspomniany Rebread, założony przez właścicieli rzemieślniczej piekarni w Krakowie, napędzają nie fusy, lecz chleb. Dzięki inicjatywie Katarzyny Młynarczyk i Bartłomieja Raka czerstwe pieczywo, które było wcześniej wyrzucane, znalazło nowe zastosowanie – wykorzystywane jest np. w produkcji opakowań, naczyń, a nawet kosmetyków.
Nowatorski projekt rozwija również Swapp – start-up, który konstruuje urządzenia do napełniania opakowań wielokrotnego użytku. Taka maszyna pozwala napełnić własne opakowanie klienta w sklepie szamponem czy mydłem w płynie (ma to wpływać na ograniczanie produkcji plastikowych opakowań). Spółka współpracuje już z marką kosmetyków naturalnych i chemii gospodarczej Yope, siecią Carrefour czy grupą Maspex, z którą rozwija automat do napełniania papierowych torebek... makaronami.
