Start-upy od sztucznej inteligencji zalewa gotówka. Inne mają duży problem

Na rynku finansowania start-upów panoszy się kryzys. Choć analitycy sądzą, że rok 2024 przyniesie długo oczekiwane odbicie, to oznak ożywienia na razie nie widać. Problemów nie mają te firmy, które postawiły na AI.

Publikacja: 02.01.2024 03:19

Start-upy dostarczające rozwiązania z zakresu AI czy robotyki, jak ten robot pilnujący porzadku w No

Start-upy dostarczające rozwiązania z zakresu AI czy robotyki, jak ten robot pilnujący porzadku w Nowym Jorku, nie narzekają na brak pieniędzy

Foto: NYPD

Brytyjski fintech Koyo, biotechnologiczne i medyczne spółki BAKX oraz Intergalactic Therapeutics, a także działający w branży robotyki XACT, czy zasilone przez inwestorów łączną kwotą przekraczającą 100 mln dol. start-upy Resson i Multichain, to tylko niektóre z przykładów innowacyjnych biznesów, jakie nie przetrwały kryzysu w finansowaniu venture capital i musiały w ciągu paru ostatnich miesięcy zostać zamknięte. Globalne inwestycje VC w III kwartale 2023 r. stopniały aż o 65 proc. względem szczytowego okresu w 2021 r., a liczba transakcji spadła do najniższego poziomu od siedmiu lat – alarmują analitycy CB Insights.

Czy rok 2024 okaże się dla innowatorów lepszy? Zdania są podzielone. Jai Das, współzałożyciel Sapphire Ventures, uważa, że w nowym roku będziemy świadkami znacznie większej liczby zarówno dokapitalizowań technologicznych spółek, jak i upadków.

Czytaj więcej

Górnicy kryptowalut przerzucili się na sztuczną inteligencję. Mają wielką moc

– Start-upy, które mają nieefektywne modele biznesowe i brakuje im inwestorów, zostaną zamknięte lub sprzedane za grosze, a wiele spółek w fazie zalążkowej będzie miało trudności z pozyskaniem serii A – mówi Das w rozmowie z serwisem TechCrunch. I podkreśla, że inwestorzy stali się znacznie bardziej wybredni.

Kryzys omija sztuczną inteligencję

Susza na rynku finansowania innowacji, wywołana spowolnieniem gospodarczym, zapanowała na całym świecie i nie ominęła naszego regionu. Jak wskazuje branżowy portal Sifted, w 2023 r. start-upy w Europie Środkowo-Wschodniej zebrały zaledwie 1,1 mld euro. Rok wcześniej było to dwa razy więcej, w 2021 r. zaś pozyskały blisko 2 mld euro. Mimo zapaści ciekawe projekty wciąż kusiły jednak fundusze VC. Przykładem mogą być litewskie spółki PVcase i Nord Security, które przyciągnęły kapitał łącznie sięgający 200 mln dol., rumuński FlowX.ai (popłynęło do niego 35 mln dol.), czy polska firma Vue Storefront (zebrała w ramach serii A 20 mln dol.).

Czytaj więcej

Polak, Czech i Ukrainiec. Razem budują stajnię sztucznej inteligencji

To jednak wyjątki, a zdecydowanie mniejsza aktywność inwestorów jest faktem. Ci swoje zainteresowanie skoncentrowali głównie na spółkach rozwijających technologię AI, co jest efektem boomu na generatywną sztuczną inteligencję. Nic dziwnego, że w konsekwencji na rynku zaczęło pojawiać się coraz więcej biznesowych pomysłów tego typu. Stosunkowo duża łatwość pozyskania kapitału na projekty AI sprawiła, że – jak wynika z raportu The Recursive – w naszej części kontynentu naliczono już ponad 900 firm oferujących produkty i usługi oparte na sztucznej inteligencji. Potwierdza to badanie Startup Poland: właśnie AI jest najczęściej wskazywanym w nim przez polskie spółki technologiczne słowem kluczowym, najlepiej oddającym charakter ich głównego produktu lub usługi. Tak swój biznes opisuje aż 33 proc. rodzimych start-upów.

Polskie firmy AI na razie nie są jeszcze celem pokaźnych inwestycji, choć z pewnością ścieżkę wytyczył ElevenLabs, który zebrał w połowie 2023 r. aż 19 mln dol.

Poprawa za pół roku

Wbrew pozorom zapaść na polskim rynku finansowania VC, „wzmocniona” końcem projektów realizowanych z funduszy programu operacyjnego „Inteligentny rozwój” i brakiem nowego strumienia pieniędzy z Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), nie dobiła rodzimych start-upów. Badania pokazują, że ich sytuacja przychodowa jest lepsza niż przed rokiem. 51 proc. młodych, innowacyjnych firm generuje zdecydowanie większe przychody niż w 2022 r., a 26 proc. osiąga „nieco lepsze” wyniki. Widać natomiast brak zaangażowania zagranicznego kapitału. Spółki wskazują, że pieniądze pozyskują od krajowych funduszy VC (25 proc.) i aniołów biznesu (24 proc.).

IV kwartał 2023 r. z pewnością nie przyniósł odwrócenia negatywnego trendu. Inwestycje VC w polskie start-upy w ostatnich miesiącach nie powalają. Według statystyk Vestbee wśród największych transakcji wymienić można te z udziałem Aether Biomedical (do firmy zajmującej się tworzeniem bionicznych protez trafiło 5,3 mln dol.) oraz Envirly (w spółkę, która stworzyła platformę do zarządzania śladem węglowym organizacji, zainwestowano ok. 1,4 mln euro), a także warszawskiego Rainbow Weather (1,8 mln euro) i LiveKid (3,1 mln euro).

„Strumień pieniędzy od inwestorów jest znacznie węższy niż w latach ubiegłych, a bez zastrzyku kapitału polskie start-upy nie mają szans się rozwijać i skalować swojego biznesu” – przestrzega Startup Poland w swoim raporcie.

Maciej Ćwikiewicz, prezes PFR Ventures, jednak uspokaja. W 2024 r. spodziewa się odwrócenia trendu spadkowego. – Pracujemy nad wdrożeniem środków z programu FENG. Pierwsze start-upy otrzymają finansowanie od nowych funduszy już w połowie roku – zapowiada. I dodaje, że chodzi w sumie o niebagatelną kwotę 3,1 mld zł.

Ożywienie zapanuje też na globalnym rynku. Sunaina Sinha Haldea, dyrektor w firmie Raymond James, na łamach magazynu „Forbes” wskazuje, że w branży jest duża ilość niezainwestowanego kapitału (tzw. dry powder). – Inwestorzy będą gonić za transakcjami w celu jego wykorzystania – przekonuje.

Brytyjski fintech Koyo, biotechnologiczne i medyczne spółki BAKX oraz Intergalactic Therapeutics, a także działający w branży robotyki XACT, czy zasilone przez inwestorów łączną kwotą przekraczającą 100 mln dol. start-upy Resson i Multichain, to tylko niektóre z przykładów innowacyjnych biznesów, jakie nie przetrwały kryzysu w finansowaniu venture capital i musiały w ciągu paru ostatnich miesięcy zostać zamknięte. Globalne inwestycje VC w III kwartale 2023 r. stopniały aż o 65 proc. względem szczytowego okresu w 2021 r., a liczba transakcji spadła do najniższego poziomu od siedmiu lat – alarmują analitycy CB Insights.

Pozostało 88% artykułu
1 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Biznes Ludzie Startupy
Polska firma rozpycha się rynku podróży. Wchodzi do kolejnych krajów
Biznes Ludzie Startupy
Samuraj ruszył na ratunek samobójcom. Polska AI chroni Amerykanów
Biznes Ludzie Startupy
Przełomowy pomysł Szwajcarów. Auta z tkaniny mają być lżejsze i ograniczyć emisję
Biznes Ludzie Startupy
Meble z konopi. Polacy stworzyli alternatywę dla wycinki drzew
Biznes Ludzie Startupy
Stworzyli nowy sposób wykrywania chorób. Firma ze Stalowej Woli wyciśnie łzy