Intel kasuje gigantyczną inwestycję. Co z opóźnioną budową fabryki w Polsce?

Amerykański gigant IT wstrzymał wartą 15 mld dol. rozbudowę fabryki półprzewodników w Izraelu. Firma przekonuje, że decyzja nie ma związku z wojną z Hamasem.

Aktualizacja: 12.06.2024 10:40 Publikacja: 12.06.2024 04:09

Intel zapowiedział budowę nowych fabryk półprzewodników w USA, Izraelu, Niemczech i Polsce. Właśnie

Intel zapowiedział budowę nowych fabryk półprzewodników w USA, Izraelu, Niemczech i Polsce. Właśnie zdecydował o ograniczeniu izraelskiego projektu

Foto: Intel

Jako pierwszy o decyzji władz Intela poinformował angielskojęzyczny „Israel Times”. „Izrael pozostaje jednym z naszych kluczowych krajów, w których inwestujemy w produkcję oraz badania i rozwój, i pozostajemy w pełni zdeterminowani do dalszej obecności. Niemniej jednak tak wielkie projekty, zwłaszcza w naszej branży, wymuszają czasami dostosowanie się do zmieniających się warunków. Nasze decyzje podejmujemy na podstawie oceny warunków biznesowych, sytuacji na rynku oraz rozsądnego zarządzania kapitałem” – czytamy w oświadczeniu Intela.

Wielkie plany Intela do zmiany?

Intel poinformował w grudniu 2023 r., że rozbuduje zakłady w Kiryat Gat na południu kraju. Prace budowlane zostały tam już rozpoczęte, a wartość inwestycji została wówczas podwyższona o 15 mld dol., z 10 do 25 mld. Rząd w Tel Awiwie obiecał grant do tej inwestycji w wysokości 3,2 mld dol.

Czytaj więcej

Intel zainwestuje w Polsce 4,6 mld dol. w fabrykę półprzewodników

Zakłady w Kiryat Gat mają zacząć produkcję w 2028 r. i prowadzić działalność przynajmniej przez siedem kolejnych lat. Dla Intela Izrael jest trzeci w rankingu najważniejszych krajów, po Stanach Zjednoczonych i Irlandii, a w Europie inwestuje również w Niemczech oraz przygotowuje się do projektu w Polsce, pod Wrocławiem. Prezes Intela Pat Gelsinger zapowiedział, że do końca tej dekady jego firma zgarnie 50 proc. rynku technologicznie zaawansowanych półprzewodników. Z kolei w Izraelu, gdzie jest obecny od 50 lat, jest także największym pracodawcą – daje bezpośrednie zatrudnienie 12 tys. osób, a pośrednio – 42 tys. Pracują oni w w zakładach w Kiryat Gat, które funkcjonują od ponad 20 lat, oraz w trzech centrach badań i rozwoju w Hajfie, Petah Tikva oraz Jerozolimie.

Intel zaczął ograniczać inwestycje w Izraelu jeszcze przed atakiem Hamasu 7 października 2023 r. W sierpniu 2023 r. unieważnił transakcję wartą 5,4 mld dol. na przejęcie Tower Semiconductors w Migdal HaEmek. Amerykanie musieli wówczas zapłacić 353 mln dol. kary umownej.

Izraelska zagadka

Obecność Intela w tym kraju nie ogranicza się jednak do półprzewodników. W 2017 r. przejął on start-upa Mobileye, wyspecjalizowany w technologiach niezbędnych do autonomicznego prowadzenia samochodów. Powody decyzji wstrzymania rozbudowy wielkiego izraelskiego projektu wydają się tym bardziej niezrozumiałe, że gospodarka izraelska okazała się odporna na wojnę z Hamasem: nie ma w tym kraju recesji, jaką zapowiadali ekonomiści pod koniec 2023 r. Wprost przeciwnie – jak widać po transakcjach z kart kredytowych i sytuacji na rynku pracy – gospodarka wyraźnie odbija. A jedyny spadek PKB zanotowano w ostatnim kwartale 2023 r., kiedy do wojska powołano 300 tys. rezerwistów. Szacuje się, że jeszcze w tym roku izraelski PKB powróci na poziom z września 2023 r.

Czytaj więcej

Chwieje się technologiczna potęga Izraela. Hamas uderzył w czuły punkt

Jedyna branża, która rzeczywiście ucierpiała, to budownictwo. Ale to z kolei z powodu odpływu palestyńskich pracowników z Zachodniego Brzegu, którzy w tej chwili mają kłopoty z przekroczeniem granicy. Powoli zastępują ich Hindusi, Lankijczycy i Uzbecy.

Powodem wstrzymania inwestycji w Izraelu nie powinna być również sytuacja na globalnym rynku półprzewodników, która po spadku popytu w 2024 r. zaczęła się wyraźnie poprawiać. Jest to jednak druga kolejna inwestycja w Izraelu, która w najlepszym wypadku zostanie opóźniona.

Opóźnienie polskiej inwestycji Intela

Intelowi nie udało się także dotrzymać harmonogramu w przypadku inwestycji w Polsce. Inwestycja miała ruszyć już w pierwszym kwartale 2024 r.

W tym przypadku jednak zawinił poprzedni rząd, który gwarantując Intelowi w połowie 2023 r. pomoc publiczną w wysokości 6 mld zł w zamian za zainwestowanie w naszym kraju 4,6 mld dol., nie zwrócił się jednocześnie do Komisji Europejskiej o zgodę na takie wsparcie. A rząd Mateusza Morawieckiego nie podjął odpowiedniej uchwały.

Czytaj więcej

Potęga i monopol tej firmy budzą już wielki niepokój. Współzałożycielem był Polak

Zrobił to dopiero rząd Donalda Tuska, 9 lutego 2024 r., potem monitując Brukselę pod koniec tego samego miesiąca i prosząc o jak najszybsze rozpatrzenie wniosku przez unijne władze ds. konkurencji. Jak pisały wówczas media, przedstawiciele Intela mieli być zaskoczeni i zaszokowani opieszałością poprzedniego rządu i niespełnieniem złożonych obietnic.

 Zapytaliśmy Intela o status polskiej inwestycji. — Przewidujemy, że nowy zakład będzie gotowy w ciągu trzech do czterech lat od momentu zatwierdzenia przez Komisję Europejską pakietu pomocy publicznej — powiedział „Rzeczpospolitej” Michał Dżoga, Poland Country Manager Intela.

Komisja Europejska zazwyczaj rozpatruje „łatwe” wnioski w czasie nie dłuższym niż dwa miesiące. Ale, dla przypomnienia, np. LOT czekał na zgodę na skorzystanie z pomocy publicznej przez pół roku.

W przypadku Intela sprawa też nie jest prosta, bo amerykański gigant technologiczny w przeszłości był już karany przez unijnych regulatorów, ostatnio we wrześniu 2023 r. – kwotą 376,36 mln euro. W przeszłości takie kary były wyższe, jedna z nich sięgnęła nawet miliarda euro.


Jako pierwszy o decyzji władz Intela poinformował angielskojęzyczny „Israel Times”. „Izrael pozostaje jednym z naszych kluczowych krajów, w których inwestujemy w produkcję oraz badania i rozwój, i pozostajemy w pełni zdeterminowani do dalszej obecności. Niemniej jednak tak wielkie projekty, zwłaszcza w naszej branży, wymuszają czasami dostosowanie się do zmieniających się warunków. Nasze decyzje podejmujemy na podstawie oceny warunków biznesowych, sytuacji na rynku oraz rozsądnego zarządzania kapitałem” – czytamy w oświadczeniu Intela.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Globalne Interesy
Czarne chmury nad Microsoftem. Bruksela dobrała się do popularnej usługi
Globalne Interesy
Walczy z dronami i jest koszmarem Chin. Polka może zostać wiceprezydentem USA
Globalne Interesy
Apple dostanie potężną karę za blokowanie aplikacji? Bruksela gra ostro
Globalne Interesy
Szefował badaniom nad ChatGPT w OpenAI. Teraz chce zbudować jego „zabójcę”
Globalne Interesy
Nowa najcenniejsza firma na świecie. Microsoft zdetronizowany
Materiał Promocyjny
Sztuczna inteligencja może być wykorzystywana w każdej branży