Wczorajsza debata na temat neutralności sieciowej została opanowana przez operatorów. Razem z Fundacją Panoptykon próbowaliśmy przedstawić odrębne stanowisko, ale utonęło ono w tezach postawionych przez operatorów. Nikt nie kwestionuje konieczności rozmowy o źródłach finansowania inwestycji, ale rozmów równoważnie silnych organizmów, jak grupa Deutsche Telekom i Google, a nie siłowej presji, jaką polski T-Mobile próbuje wywrzeć na lokalnych reklamodawcach. Ponadto, przez trzy godziny wczorajszej debaty nie udało się operatorom udowodnić, że należą się im jakiekolwiek dodatkowe pieniądze na inwestycje, i że ich zwrot z biznesu powinien być taki sam, jak content providerów.
Dziś mamy globalnych graczy i globalne firmy, silny nacisk ze strony content providerów, którzy wylobbowali zasadę neutralności sieciowej w Komisji Europejskiej, oraz – jeszcze nie silny, ale za to oparty na konkretnych działaniach – lobbying ze strony operatorów. Problem finansowania sieci jest realny i UKE już ponad rok temu zapraszał do dyskusji na ten temat. Odnosimy się krytycznie do braku wątku finansowego w unijnej dyskusji na temat neutralności sieci.
Problem w tym, że dyskusja powinna być oparta na twardych finansowych dowodach, nie tylko na porównywaniu przychodów przedsiębiorców z różnych branż. Nie powinna się odbywać między globalną grupą T-Mobile a reklamodawcami z Polski, tylko między globalną grupą T-Mobile, a np. Google. Bo to Google jest w stanie „położyć na stole” swoje zasoby i powiedzieć: „nie brykajcie, bo odetniemy waszych użytkowników od naszych treści”. Google ma miliony użytkowników i nawet nie zauważy utraty obsługiwanych przez polskie T-Mobile. Przynajmniej przez jakiś czas.
Z kolei cała grupa T-Mobile może powiedzieć, że ma 128 mln mobilnych użytkowników na całym świecie, którym może ograniczyć dostęp do produktów Google. Wtedy to już Google prawdopodobnie się zastanowi, czy warto.
To co się wydarzyło w Polsce, to zagrywka bez negocjacji. Pod płaszczykiem dobra konsumentów, którzy nie chcą oglądać reklam, a na pewno nie chcą być za nie obciążani. Ale wydawcy internetowi finansują swoją działalność z wpływów reklamowych, więc to się odbije na jakości treści. Najpierw trzeba było rozpocząć rozmowę z content providerami o modelu rozliczeń, a gdyby nie było porozumienia, dać sobie szansę nawzajem wypracowania nowych modeli biznesowych. Tymczasem zastosowano wariant nie prowadzący do cywilizowanego współistnienia, a dodatkowo, krótkowzroczny z punktu widzenia rozwoju rynku. I niezbyt odważny – odciąć reklamy lokalne i odciąć je lokalnie, to nie sztuka. Do tego dochodzą jeszcze wątpliwości z obszaru prawa autorskiego i medialnego, ingerencji w integralność utworu, jakim jest na przykład portal internetowy.
