Sustainable Industry Lab ’25: Czy cyfrowa technologia pomoże ocalić planetę?

Materiał partnera: UNEP/GRID Warszawa

Wydarzenie, którego patronem medialnym była „Rzeczpospolitej”, stało się okazją do poszukiwania odpowiedzi na pytania dotyczące przyszłości cyfryzacji w kontekście zrównoważonego rozwoju. Konferencja została zorganizowana przez UNEP/GRID-Warszawa we współpracy z Miastem Stołecznym Warszawa.

Zrównoważona cyfryzacja wymaga równowagi między wzrostem gospodarczym a przestrzeganiem zasad etycznych, społecznych i środowiskowych. Priorytety UNEP (Programu ONZ ds. Środowiska) wskazują, że rozwój technologii cyfrowych musi być zgodny z celami zrównoważonego rozwoju. Pomimo ogromnego potencjału sztucznej inteligencji (AI) we wspieraniu Agendy 2030, nie można ignorować jej rosnącego śladu środowiskowego. Kluczowe jest zatem projektowanie bardziej energooszczędnych algorytmów oraz integracja AI z inteligentnymi sieciami zarządzania energią w celu optymalizacji jej zużycia.

Dyrektor generalna Maria Andrzejewska otwiera konferencję SILab ’25

Foto: UNEP/GRID-Warszawa

Uczestnicy konferencji zorganizowanej pod hasłem „Zintegrowana transformacja cyfrowa i środowiskowa: dekarbonizacja miast i przemysłu” wysłuchali wystąpień przedstawicieli trzech ministerstw: Michała Gramatyki (Ministerstwo Cyfryzacji), Krzysztofa Bolesty (Ministerstwo Klimatu i Środowiska) i Konrada Wojnarowskiego (Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej), którzy przedstawili perspektywę administracji centralnej na cyfryzację w kontekście wyzwań środowiskowych.

Liczni prelegenci, w tym goście specjalni, tacy jak Marzena Rogalska (Industrial Decarbonisation, DG CLIMA, Komisja Europejska), Magda Biesiada (UNEP Global Sub-programme Coordinator for Digital Transformations), Maciej Witucki (Konfederacja Lewiatan) i Pamela Krzypkowska (Departament Badań i Innowacji Ministerstwa Cyfryzacji), Gabriela Lenartowicz, (Sejm Rzeczypospolitej Polskiej), Leszek Drogosz (Biuro Infrastruktury, Urząd m.st. Warszawa), omawiali wyzwania związane z utrzymaniem konkurencyjności w kontekście wdrażania polityk dekarbonizacyjnych i surowcowych.

Uczestnicy sesji plenarnej „Zielona i bezpieczna energia dla miast i Przemysłu 4.0

Foto: UNEP/GRID-Warszawa

Dyskusje plenarne dotyczyły m.in. zielonej i bezpiecznej energii dla miast i przemysłu, potencjału technologii cyfrowych jako katalizatora gospodarki o obiegu zamkniętym oraz finansowania transformacji cyfrowej i środowiskowej. W ramach tematycznych laboratoriów poruszano zagadnienia dotyczące technologicznych innowacji w sektorach wody, energii i ciepła, roli danych w zrównoważonym zarządzaniu oraz zastosowania sztucznej inteligencji dla zrównoważonego rozwoju. Uczestnicy mieli również okazję zapoznać się ze startupami wdrażającymi innowacje ClimateTech i GreenTech.

Cyfryzacja: zagrożenie czy szansa?

Cyfryzacja umożliwia optymalizację zużycia energii, wspiera gospodarkę o obiegu zamkniętym, a także rolnictwo (AgriTech), medycynę i opiekę zdrowotną, rozwój biotechnologii, transport i logistykę, przemysł 4.0, budownictwo i infrastrukturę, handel i e-commerce, finanse i bankowość, a także edukację. Narzędzia oparte na AI i analizie danych pozwalają na precyzyjne monitorowanie ekosystemów, przewidywanie skutków zmiany klimatu oraz podejmowanie decyzji sprzyjających redukcji emisji CO₂. Aby technologie cyfrowe rzeczywiście służyły ludziom i planecie, konieczne jest ich odpowiedzialne wdrażanie, uwzględniające zarówno ślad węglowy infrastruktury cyfrowej, jak i etyczne wykorzystanie danych.

W wystąpieniu otwierającym konferencję Maria Andrzejewska, dyrektor UNEP/GRID-Warszawa, podkreśliła, że rozwój technologii cyfrowej „rodzi obawy o koszt środowiskowy, ale też nadzieje, że technologie te pomogą przyspieszyć zieloną transformację”. O paradoksie transformacji cyfrowej, będącej jednocześnie wyzwaniem i szansą, mówiła Magda Biesiada, wskazując na rolę wszystkich interesariuszy w zapewnieniu, że innowacje będą nie tylko dochodowe, ale i zrównoważone. Michał Gramatyka podkreślił, że cyfryzacja powinna być traktowana jako narzędzie, a nie cel sam w sobie: – Pilnujmy, żeby technologie były wykorzystywane z korzyścią dla społeczeństwa – apelował.

Krzysztof Bolesta, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska podczas sesji „Finansowanie transformacji cyfrowej i środowiskowej” na konferencji SILab ’25

Foto: UNEP/GRID-Warszawa

Kluczowym wyzwaniem pozostaje finansowanie celów dekarbonizacyjnych. Maciej Witucki zaznaczył, że droga do zielonej transformacji wymaga nie tylko ambicji, ale również odpowiednich środków finansowych. Krzysztof Bolesta podkreślił potrzebę otwarcia się na nowe modele biznesowe: – Jeśli transformacja nie będzie opłacalna, ludzie się od niej odwrócą. Z kolei Konrad Wojnarowski wskazał na konieczność inwestycji w OZE i modernizację sieci energetycznej, podkreślając, że strategicznym celem Polski jest stabilność cenowa i zrównoważenie środowiskowe polityki energetycznej.

Nowy europejski biznesplan

Dynamika w systemie społeczno-środowiskowym to nie tylko zmiany w obszarze wyzwań środowiskowych, ale także w zakresie rozwoju technologii cyfrowych. Z kolei wymóg konkurencyjności oraz zapewnienia dostępu do surowców niezbędnych do rozwoju tych technologii inspiruje szersze zmiany na szczeblu uwarunkowań regulacyjnych. Sektor gospodarczy nieustannie dostosowuje się do nowych wyzwań, a decyzje podejmowane przez kluczowe instytucje mają bezpośredni wpływ na tempo i kierunek transformacji.

W odpowiedzi na te potrzeby, na dzień przed konferencją Sustainable Industry Lab ’25, Komisja Europejska ogłosiła nową strategię w obszarze zrównoważonego rozwoju. Jej celem jest wzmocnienie konkurencyjności europejskiego przemysłu oraz uproszczenie regulacji związanych z transformacją energetyczną. Podczas konferencji omówiono perspektywy realizacji celów dekarbonizacyjnych przez przedsiębiorstwa w kontekście tej strategii. Marzena Rogalska przedstawiła strategię Clean Industrial Deal jako „biznes plan dla Europy”, którego zadaniem jest poprawa konkurencyjności, zapewnienie niezależności surowcowej oraz uproszczenie procedur administracyjnych europejskiego biznesu. Podkreśliła znaczenie Innovation Fund, zachęcając polskie firmy do aplikowania o dofinansowanie. Wspomniała również o pakiecie Omnibus, który upraszcza regulacje związane z CSRD, pomagając firmom w angażowaniu się na rzecz zrównoważonego rozwoju i realizacji celów dekarbonizacyjnych.

Zrównoważona cyfryzacja

Pamela Krzypkowska (Ministerstwo Cyfryzacji) zwróciła uwagę na energochłonność sztucznej inteligencji i konieczność jej optymalizacji. – Nowa generacja AI wymaga ogromnych ilości energii do trenowania modeli. Jak sprawić, by AI stała się bardziej efektywna – pytała. Wskazała na polskie modele, takie jak PLLuM i BIELIK.AI, jako przykłady bardziej efektywnych rozwiązań.

Od nas zależy, w jakim celu wykorzystamy technologie cyfrowe. Jeśli będą one wspierać cele zrównoważonego rozwoju, mogą odegrać kluczową rolę w ograniczaniu emisji, redukcji zanieczyszczeń i ochronie bioróżnorodności.

Podsumowanie

Konferencja SILab ’25 ukazała złożoność bliźniaczej transformacji zielonej i cyfrowej, podkreślając zarówno wyzwania, jak i możliwości:

• zielona transformacja wymaga odpowiedniego finansowania i dostosowania technologii,

• cyfryzacja może ją wspierać, ale kluczowe jest ograniczenie jej własnego wpływu środowiskowego,

• zaangażowanie biznesu w innowacyjne rozwiązania zwiększy konkurencyjność gospodarki,

• nowe inicjatywy KE, takie jak Clean Industrial Deal, mogą ułatwić przedsiębiorstwom udział w transformacji.

Konferencja Sustainable Industry Lab jest corocznym wydarzeniem organizowanym przez UNEP/GRID-Warszawa, odnoszącym się do wyzwań wskazanych w rezolucjach Zgromadzenia ONZ ds. Środowiska (United Nations Environment Assembly) oraz promowanych przez inicjatywy ONZ.

Organizator: UNEP/GRID-Warszawa

Współorganizator: Miasto st. Warszawa

Patronat honorowy: Polska Prezydencja w Radzie UE, Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce, Ministerstwo Cyfryzacji, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Konfederacja Lewiatan

Strategiczny partner merytoryczny: PwC Polska

Partnerzy strategiczni: Interzero Polska, Enea