Leki z morskich mikroorganizmów

Naukowcy z Uniwersytetu Gdańskiego w ramach projektu „Peptydy produkowane przez bałtyckie cyjanobakterie” pracują nad pozyskaniem nowych związków naturalnych o właściwościach przeciwnowotworowych.

Wydział Oceanografii i Geografii jest sztandarową jednostką wdrażającą morską misję Uniwersytetu Gdańskiego w zakresie badań środowiska morskiego oraz kształcenia kadr dla potrzeb gospodarki morskiej.

Jako pionierzy rozwijamy w Polsce morską biotechnologię w oparciu o naturalne zasoby Morza Bałtyckiego. Odkrywamy i prezentujemy bogactwo bioróżnorodności Morza Bałtyckiego jako źródła naturalnych substancji bioaktywnych, o potencjalnym zastosowaniu biotechnologicznym w charakterze leków – wyjaśnia prof. Hanna Mazur-Marzec.

We wcześniejszych badaniach naukowcy z Gdańska wykazali, że cyjanobakterie z Morza Bałtyckiego są bogatym źródłem peptydów o potencjalnym biotechnologicznym zastosowaniu. Obecnie realizowane badania odpowiadają etapowi od odkrycia związków o interesującej aktywności (hits) do wybrania wiodącego produktu naturalnego, rokującego zastosowanie jako leku (lead). W wyborze związku wiodącego uwzględniane są takie cechy, jak: siła i selektywność działania, brak negatywnej reakcji w testach na liniach komórek „zdrowych” oraz możliwość i koszt pozyskania związku w ilościach zapewniających realizację dalszych badań – przedklinicznych i klinicznych.

Wśród wyizolowanych z bałtyckich cyjanobakterii związków wykryliśmy dwa, w tym jeden wcześniej nieznany, o szczególnie silnej i selektywnej aktywności cytotoksycznej względem komórek nowotworowych. Związki te zostały wybrane jako najbardziej obiecujące do dalszych badań. Ten interdyscyplinarny projekt realizowany jest we współpracy z Katedrą Biologii Molekularnej i Katedrą Chemii Biomedycznej UG – dodaje.

Wykorzystanie ogromnej różnorodności metabolitów organizmów morskich w leczeniu chorób infekcyjnych i nowotworowych jest nadzieją dla współczesnej medycyny, zmagającej się ze zjawiskiem wielolekooporności.

Doświadczenia zdobyte w trakcie realizacji badań naukowych wykorzystujemy poprzez programy edukacyjne do popularyzacji biotechnologii morskiej jako obszaru potencjalnej aktywności zawodowej – uzupełnia profesor.

Joanna Laskowska