Regionalna perspektywa na przebieg rewolucji napędzanej sztuczną inteligencją i wizja stworzenia śląskiej strategii dla sztucznej inteligencji była jednym z tematów rozmowy w Muzeum Śląskim podczas festiwalu #CEE AI Challenger Fest 2025, konferencji poświęconej wpływowi sztucznej inteligencji na gospodarkę, kulturę, naukę, biznes, czy ochronę zdrowia. Jej organizatorami byli wspólnie Związek Cyfrowa Polska, reprezentujący branżę cyfrową w Polsce oraz Cyber Science, konsorcjum naukowo-dydaktyczne Uniwersytetu Śląskiego, Politechniki Śląskiej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach oraz NASK.

Region szukający nowej drogi rozwoju

Eksperci uczestniczący w dyskusji byli zgodni, że Śląsk aspiruje do objęcia pozycji krajowego lidera w sferze nowych technologii. – Dokonuje się tutaj spektakularna przemiana. Region konsekwentnie rozwija się, w obszarach zgoła odmiennych od historycznie dominujących gałęzi gospodarczych. Jednym ze znaków tej przemiany jest powstający w miejscu dawnej kopalni “Wieczorek” w Katowicach hub gamingowo-technologiczny - największa inwestycja realizowana obecnie przez władze miasta. Warto, aby pójść o krok dalej i zagwarantować, że sztuczna inteligencja będzie jedną z osi działalności tego centrum – mówił Kazimierz Karolczak, Przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

W czasie konferencji mówiono o potencjalnych korzyściach mogących płynąć z tworzenia warunków dla lokalnego rozwoju innowacji. Jako przykład przytoczono historię wywodzącego się z Gdańska syntezatora mowy Ivona, który posłużył jako fundament dla rozwoju Alexa - asystenta głosowego AI firmy Amazon. Dziś, jako pokłosie sukcesu tego innowacyjnego rozwiązania, w Gdańsku prężnie działa zaawansowane centrum rozwojowe, w którym wykwalifikowani specjaliści opracowują i udoskonalają zaawansowane technologie, m.in. właśnie na potrzeby asystentów głosowych AI, umacniając potencjał badawczo-rozwojowy i konkurencyjność całego regionu.

– Śląsk jest w procesie transformacji. Nie ma już wątpliwości, że górnictwo będzie tracić na znaczeniu, a w końcu zaniknie. Przyszłość sektora automotive też stoi pod znakiem zapytania. To właśnie przemysł oparty o wiedzę, innowacje i zaawansowane technologie, a szczególnie AI jest szansą dla Śląska – mówił dr inż. Adrian Kapczyński z Politechniki Śląskiej.

Potrzeba regionalnej strategii?

Czy Śląsk wie jednak jak wykorzystać sztuczną inteligencję? – W skład Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii wchodzi czterdzieści jeden miast i gmin. Nie mamy jednak zunifikowanego pomysłu, jak wspierać wdrożenie sztucznej inteligencji w naszych jednostkach samorządowych i tym samym czerpać benefitów z tego procesu. Jednolita, regionalna śląska strategia dla sztucznej inteligencji pozwoliłaby przyspieszyć zmiany i nadać im kierunek – sugerował Kazimierz Karolczak.

– Historycznie, mieszkańcy Śląska słyną z zaradności i kreatywności. To właśnie tu może powstać pierwsza w skali kraju regionalna strategia dla rozwoju SI, która może następnie służyć za wzór dla pozostałych części Polski. Przede wszystkim strategia taka pomoże jednak lokalnym samorządom odnaleźć się w nowych realiach technologicznych, by zrozumieć jak wykorzystać sztuczną inteligencję i jak napędzać jej rozwój - mówił Michał Kanownik, prezes Związku Cyfrowa Polska.

Sama strategia to za mało

Eksperci, choć entuzjastycznie nastawieni do pomysłu, podkreślali, że za powstaniem dokumentów strategicznych musi podążać działanie. ¬– Nie brakuje w Polsce przykładów ambitnych, kompleksowych i słusznych strategii, które nie przyniosły jednak założonych efektów, bo zawiodła ich implementacja. Odpowiedzialność za realizację strategii, jasne ramy czasowe i wskaźniki pozwalające mierzyć postępy i przekucie zamiarów w działania są niezbędne, nawet jeśli nie uda się wykonać założeń strategii w stu procentach – komentował Michał Kanownik.

– Nie ma wątpliwości, że szczególnie w mniejszych jednostkach samorządowych konieczny będzie rozwój kompetencji i zaplecza kadrowego na potrzeby transformacji cyfrowej oraz budowanie wiedzy. Niezbędne będą też oczywiście dedykowane środki finansowe. Mimo wszystko, dla miast i gmin, które nie mają pomysłu jak wykorzystać sztuczną inteligencję i jak w ogóle zabrać się za implementację rozwiązań SI, regionalna strategia może okazać się pierwszym, niezbędnym krokiem do podjęcia pracy w tym obszarze. Może stanowić punkt odniesienia i mapę, która wskaże im kierunki działań – zauważa prof. Jan Kozak, dyrektor Instytutu Technik Innowacyjnych Łukasiewicz – EMAG.

Eksperci podkreślali również konieczność międzysektorowej współpracy. – Technologii tej nie da się rozwijać w pojedynkę. Nie jest możliwe jej szeroko zakrojone wdrażanie bez ścisłej współpracy samorządów, biznesu i środowiska akademickiego. Łącząc ich siły na Śląsku można nie tylko jasno określić, jak mądrze i skutecznie pchnąć region w region nowym kierunku, ale też konsekwentnie realizować założenia śląskiej strategii dla sztucznej inteligencji – komentuje dr hab. Dariusz Szostek, prof. Uniwersytetu Śląskiego, który kieruje projektem CyberScience.

Materiał Promocyjny