Chiny na potęgę łupią podwodne cmentarze. Przedwojenna stal jest jak złoto

W czym jednak inżynierowie produkujący stal byli lepsi od tych obecnych i dlaczego nie potrafimy powtórzyć procesów, które jeszcze osiem dekad temu nie były niczym nadzwyczajnym? Jak się okazuje, cała tajemnica tkwi w rozwoju technologii jądrowych. Epoka nuklearna stała się kołem zamachowym współczesnych nam czasów. Pierwsze testy bomby atomowej – były pod wieloma względami – kamieniem milowym postępu. Jednak, tak samo jak pozostawiły ślad w historii, tak też uczyniły na powierzchni Ziemi, bezpowrotnie zmieniając stal. Wzrósł bowiem poziom promieniowania tzw. tła w powietrzu, a to ma bezpośredni wpływ na produkcję w hutach. W efekcie stal wytapiana od mniej więcej 1945 r. charakteryzuje się już podwyższonym poziomem radioaktywności. Jakość materiału wytwarzanego współcześnie nie może się więc pod wieloma względami równać z tą, z jaką świat miał do czynienia w I połowie ubiegłego wieku. Zdobycie zatem metalu, który ma tak długą historię, jest dziś na wagę złota. Idzie o zdobycie przewagi na współczesnym polu bitwy, czy nauki. „Czysta” stal jest bowiem niezastąpiona w przypadku instrumentów o wysokiej czułości (np. badawczych czy medycznych).

Niemiecki pancernik w kosmosie

Po teście Trinity, pierwszej udanej detonacji bomby atomowej, rządy na całym świecie przeprowadziły setki naziemnych testów nuklearnych, wypełniając atmosferę cząstkami radioaktywnymi. Większość stali wytwarza się przez wdmuchiwanie dużych ilości powietrza lub czystego tlenu do stopionej surówki (w celu usunięcia zanieczyszczeń i wzmocnienia metalu). Skoro jednak powietrze, a nawet oczyszczony tlen, zawierają dziś podwyższony poziom radioaktywnych izotopów (jak choćby kobalt-60), nowa stal już na starcie staje się gorsza. I tak się narodził intratny biznes wydobywania cennych metali z podwodnych cmentarzysk. O skali opłacalności mogą świadczyć stawki, jakie płacono np. za 1 kg ołowiu wydobyty z 300-letniego wraku hiszpańskiego galeonu „San Ignacio”. Sięgnęły one 33 dol., gdy rynkowa stawka za zwykły ołów to ledwie nieco ponad 2 dol.

Czytaj więcej

Technologie

Naukowcy opracowali materiał pięć razy lżejszy i cztery razy mocniejszy niż stal

Pierwszy raz udało się stworzyć tak niezwykły materiał, który może zrewolucjonizować nie tylko produkcję samochodów, kamizelek kuloodpornych, ale także urządzeń medycznych.

Pomysł na wykorzystanie okrętów, a właściwie ich poszycia, do produkcji „czystych” metali – wbrew pozorom – nie jest nowy. Już pod koniec lat 60. stal wycięta ze wycofanego ze służby statku USS „Indiana” została użyta do budowy zaawansowanego jak na ówczesne czasy sprzętu do wykrywania promieniowania w szpitalu w Illinois. Podobny los spotkał zresztą część materiałów, z jakich skonstruowano niemiecką flotę z I wojny światowej, zatopioną w 1919 r. w Scapa Flow u wybrzeży Szkocji (kadłuby przerobiono na instalacje w jednym ze szpitali). W sumie pod wodą znalazło się 50 jednostek. Plotki głoszą, że cennym surowcem z owego pokaźnego cmentarzyska stał się także SMS „Markgraf” – pancernik klasy König, służący od 1913 r. w cesarskiej marynarce Niemiec (był internowany w Scapa Flow, ale i jego załoga zatopiła). Choć wraku nigdy nie wydobyto, to jego części nie tylko trafiły na powierzchnię, ale i w kosmos. Mówi się, że materiały z pancernika zostały użyte w detektorach promieniowania na Explorer 1, pierwszym amerykańskim satelicie, wystrzelonym na orbitę 1 lutego 1958 r. Części „Markgrafa” miały ponoć znajdować się również w bezzałogowych sondach Voyager 1 i Voyager 2, które wyniesiono w przestrzeń kosmiczną w 1977 r. NASA nigdy jednak oficjalnie tych doniesień nie potwierdziła – co istotne, nigdy im również nie zaprzeczała.