Dlaczego plik JPG z Moną Lisą nie jest NFT? Krótkie wprowadzenie do świata NFT

Ale czym dokładnie jest Non-Fungible Token (z angielskiego „niewymienialny token”) i dlaczego wywołuje takie emocje w świecie kryptowalut? Wśród komentujących w sieci nie brakuje dowcipnych uwag krytykujących pomysł stworzenia tokena reprezentującego obraz, który może być cyfrowo skopiowany przez dowolnego internautę. Ale świat NFT to znacznie więcej niż tylko kopiowanie i wklejanie. Pozwólcie mi wyjaśnić, dlaczego i co to oznacza dla przyszłości biznesu.

Około 2 na 10 Polaków jest obecnie właścicielem jakiejś kryptowaluty, a kolejne 10% w ja-kimś momencie w przeszłości miało takie aktywo w swoim portfelu – wynika z ostatniego badania PayPal na temat kondycji rynku e-commerce . Z tej statystyki można więc wywnioskować, że co trzeci Polak posiada lub posiadał w swoim portfelu cyfrową walutę . To sektor, który będzie się tylko rozwijał, ale – jak każda nowa technologia – jest dość skomplikowany. Na początku kryptowaluty były nie do końca rozumianą innowacją. Pomogło porównanie ich z istniejącymi już ideami, takimi jak przelewy międzynarodowe. Tymczasem wielu internautów ma trudności ze znalezieniem podobnego porównania dla NFT. Chociaż wiele osób słyszało o tej technologii, niewiele z nich potrafi zrozumieć, co to dokładnie jest, jaką ma genezę i jakiego rodzaju przyszłość wiąże się z nią. Obserwatorów nowego rynku często trapią podstawowe pytania, chociażby takie: jaka jest różnica między NFT a zwykłym pli-kiem JPG Mona Lisy pobranym z Wikipedii? To właśnie postaram się rozwinąć w tym artykule.

Ile wart jest słoik z groszami?

Aby zrozumieć, czym jest Non-Fungible Token, warto najpierw przyjrzeć się temu, czym jest sam token. Powszechna definicja klasyfikuje go jako zasób, którego możemy użyć jako re-prezentacji czy substytutu czegoś innego. Weźmy na przykład bilet autobusowy lub pieniądze, które nosimy w portfelu. Same w sobie są tylko kawałkami metalu lub papieru, ale możemy je wymienić na kurs po mieście lub zakupy w sklepie. W tym przypadku tokeny są wymienne. Zatem każdy bilet autobusowy jest równoważny z każdym innym – wszystkie mają wartość przejazdu autobusem. Analogicznie, gdy wydajesz swoje pieniądze w sklepie, numery seryjne na banknotach nie mają znaczenia – każdy banknot o nominale 20 złotych jest wart tyle samo, co każdy inny.

Ale nie zawsze tak jest. Wyobraźmy sobie słoik z jednogroszówkami. Prawdopodobnie wszystkim zdarzyło się mieć posiadać chociaż jeden taki słoik w pewnym momencie życia. I jak właśnie ustaliliśmy, każdy grosz jest w zasadzie taki sam jak każdy inny. Wszystkie są warte dokładnie tyle samo pieniędzy – jeden grosz. Niezależnie od tego, który wybiorę ze słoika, wszystkie są takie same i nikt nie spodziewa się tu żadnych niespodzianek.

Jeśli jednak jesteście zaznajomieni z numizmatyką, możecie wiedzieć, że to stwierdzenie nie jest do końca prawdziwe. Są pewne grosze, które są bardziej wartościowe od innych. Nie-które monety mogą być warte jeden grosz w sklepie na rogu, ale jeśli pochodzą z unikalnej kolekcji, mogą osiągnąć znacznie większą wartość, gdy przedstawimy je kolekcjonerowi lub wystawimy na internetowym serwisie aukcyjnym.

NFT możemy porównać do jednego z tych groszy, które są unikalne. Jest to token, który został stworzony tak, aby matematycznie różnił się od każdego innego tokena, nawet tych, które mogą wyglądać lub działać podobnie. Ta unikalność przekłada się na wartość danego tokena. Są po prostu rzeczy, które są warte więcej niż inne. Czasami wartość jest tylko w naszym umyśle, a czasami ten sentyment może być podzielany przez szerszą grupę. Tak może się stać z wielu powodów.

Trzy Mona Lisy – każda z nich jest cenna

Załóżmy, że mamy trzy obrazy Mony Lisy. Jeden z nich został namalowany przez dziecko próbujące odwzorować słynny enigmatyczny uśmiech. Będzie on miał inną wartość niż drugi: replika wykonana przez profesjonalnego artystę. I jest jeszcze trzeci obraz – oryginał znajdujący się w Luwrze.

Wszystkie wersje tego intrygującego dzieła będą miały jakąś wartość, choć będzie ona inna dla różnych grup osób. Praca wykonana przez dziecko może być śmiało eksponowana na rodzinnej lodówce i będzie powodem do dumy każdego rodzica. Oczywiście nie może się ona równać z Mona Lisą z Luwru, gdyż jest to jedyna istniejąca oryginalna wersja na świecie. Dlatego też tysiące turystów codziennie przyjeżdżają, aby ją podziwiać.

Ale co, jeśli po prostu chcielibyście mieć ładny obraz w swoim domu, ale nie macie czasu lub wysiłku, aby zainwestować w system zabezpieczeń podobny do tego z Luwru – nie wspominając o pieniądzach, które są potrzebne do zakupu tego skarbu narodowego? W tym przypadku zakup repliki wykonanej przez profesjonalnego artystę byłby dla Was korzystniejszy, ponieważ zdecydowanie łatwiej ją znaleźć na rynku, a jej powieszenie na ścianie przebiegnie sprawniej.

Możecie posiadać NFT, która reprezentuje dzieło sztuki i na podstawie rejestrów móc sprawnie i bez wątpliwości ustalić, czy to autentyczna Mona Lisa, czy też reprodukcja. Po-dobnie jak sztuka, różne tokeny mogą być wyceniane na różne sposoby. Wartość ta nie musi być wyłącznie finansowa – posiadanie NFT może stanowić przepustkę do ekskluzywnego klubu, prawo głosu w jakiejś organizacji lub coś równie cennego dla Was – w zależności od tego, co możecie zrobić z tym tokenem.

Podstawą wyceny NFT mogą być cztery atrybuty:

•            Osobista relacja. Token reprezentuje ważne dla nas wydarzenia lub przedmioty.

•            Ograniczenie. Autentyczność, pochodzenie i limitowana podaż NFT może być zagwa-rantowana oraz weryfikowana przez użytkownika na bieżąco.

•            Kolekcjonerskość. Podaż i popyt na rzadkie lub pożądane przedmioty napędza ich wartość – może to również odnosić się do wartości funkcjonalnej przedmiotu.

•            Mobilność. Niektóre NFT mogą współdziałać, co pozwala na przenoszenie ich po-między ekosystemami.

Jak to się przekłada na biznes?

Koncepcja czegoś, co łączy wygodę cyfrową z ekskluzywnością i niepowtarzalnością, może być ciekawym punktem wyjścia. Na przykład, jeśli jesteś właścicielem sklepu, być może rozważałeś oferowanie cyfrowych kuponów. Ale jak zapobiec sytuacji, w której pozbawiona skrupułów strona trzecia po prostu skopiuje kupon i będzie go wykorzystywać w kółko? Tokeny mogą rozwiązać ten problem. Każde NFT jest odrębnie zapisane na blockchainie, więc każda sztuka kuponu jest innym przedmiotem. Jeśli zamierzasz podarować dwóm lojalnym klientom voucher, każdy z nich otrzyma inny przedmiot. Co więcej, jesteś w stanie śledzić wszystkie kupony, upewniając się, że nie są one niewłaściwie wykorzystywane lub realizowane po kilka razy. Sprzedawcy mogą też zdecydować, czy chcą, aby ich kupony były zbywalne i na jakich warunkach – to przydatne atrybuty do budowania lojalności wśród klientów lub koordynacji kampanii influencerskich. To samo dotyczy biletów elektronicznych, muzyki, książek elektronicznych lub innych usług cyfrowych, które mogą być powiązane z konkretną osobą. To właśnie nazywamy funkcjonalnym celem NFT.

Możliwości tej technologii mogą mieć ogromne znaczenie dla handlowców, przedsiębiorstw i marek. Bilet na koncert wydany w formie NFT może zapewnić również uczestnictwo w meet & greet lub dostęp do szerszej społeczności uczestników koncertu na jakimś portalu społecznościowym. Cyfrowe dzieła sztuki rozprowadzane w ramach NFT mogą otwierać możliwość osobistej rozmowy z artystą czy obserwowania go na żywo przy pracy, np. za pośrednictwem streamingu video. Krótko mówiąc, tokeny mogą być nowym sposobem na angażowanie konsumentów, przy okazji przyczyniając się do budowania lojalności i przyciągając uwagę kolekcjonerów. W oparciu o rzadkość tokenów i ich rolę w waszym sklepie internetowym, możecie znaleźć świetny sposób na spersonalizowanie propozycji ich wartości dla waszych klientów.

Czy gorączka NFT dopadnie również Polskę? Według ostatniego badania PayPal, 19% Polaków chciałoby dowiedzieć się więcej o NFT. I, co wydaje się być najważniejszą liczbą, 24% polskich przedstawicieli generacji Z (18-25 lat) nie posiada obecnie takich tokenów, jednak planuje ich zakup w przyszłości. Pokazuje to, że rzetelna edukacja na temat aktywów cyfrowych będzie zapewne w najbliższym czasie cieszyła się dużym zainteresowaniem, a użytkownicy będą szukali zaufanych partnerów do wejścia w świat NFT.