Maciej Jakubowski: Kategoria przedsiębiorców-konsumentów zyskuje uprawnienia

Jakie konsekwencje dla e-commerce ma rozszerzenie niektórych praw konsumentów na przedsiębiorców jednoosobowych?

Publikacja: 12.02.2021 11:23

Maciej Jakubowski: Kategoria przedsiębiorców-konsumentów zyskuje uprawnienia

Foto: Bloomberg

Poważne. Tak, w skrócie brzmiałaby odpowiedź na postawione pytanie. Wystarczy wspomnieć, że z początkiem 2021 roku przybyło około 2,5 miliona podmiotów, które będą mogły, w określonych przypadkach, skorzystać z możliwości odstąpienia od umowy.

Przedsiębiorca jednoosobowy a ochrona konsumencka

Od 1 stycznia 2021 r. obowiązują nowe przepisy ustawy o prawach konsumenta oraz Kodeksu cywilnego. Dotychczas kupujący występował w roli konsumenta albo przedsiębiorcy. Sytuacja, choć niepozbawiona niejasności, była stosunkowo klarowna. Wraz z nowelizacją pojawił się trzeci podmiot – przedsiębiorca jednoosobowy, któremu przysługuje ochrona konsumencka – zwany zalej przedsiębiorcą – konsumentem. Precyzyjnie rzecz ujmując, jeżeli przedsiębiorca zawiera z osobą fizyczną umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie ma ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, to kupującemu lub usługobiorcy będą przysługiwały niektóre prawa konsumentów.

W przytoczonej definicji nacisk kładzie się na zawodowy charakter umowy. Przepis daje podpowiedź jak ocenić, czy umowa będzie miała dla drugiej strony zawodowy charakter. Należy odwołać się do kodów PKD ujawnionych w CEIDG. Jednak taka pomoc może okazać się iluzoryczna, przynajmniej z kilku względów. Po pierwsze, przedsiębiorcy jednoosobowi często wpisują do CEIDG więcej pozycji PKD niż wynikałoby to z faktycznie prowadzonej przez nich działalności. Wpisy takie nie podlegają żadnej weryfikacji, więc wielu z nich wpisuje więcej „na wszelki wypadek”. Po drugie, wpisy do CEIDG bywają nieaktualne. Po trzecie, nawet jeżeli okaże się, że kod PKD kupującego faktycznie pokrywa się z zawieraną umową to jeszcze nie przesądza, że umowa taka będzie miała zawodowy charakter dla tej osoby. Dla przykładu można wskazać kod PKD 49.41 Z, który obejmuje transport drogowy towarów. Przedsiębiorca jednoosobowy w ramach działalności zakupuje opony do swojego samochodu, który wykorzystuje w działalności transportowej. Czy taka umowa będzie miała zawodowy charakter dla przedsiębiorcy? Wydaje się, że nie. Bowiem on zajmuje się transportem towarów, a nie sprzedażą opon. Dlatego w myśl nowych przepisów nie możemy oczekiwać specjalistycznej wiedzy od właściciela takiej firmy w tym zakresie.

Nowe wyzwania dla e-commerce

Nowe zmiany w największym stopniu dotkną branżę e-commerce, która opiera się na umowach zawieranych na odległość. W przypadku tego typu umów ochrona konsumencka jest szczególnie silna. Mowa tu przede wszystkich o prawie odstąpienia od umowy w terminie 14 dni, zwanego potocznie prawem zwrotu. Uprawienie, które dotychczas przysługiwało konsumentom, od początku roku przysługuje także nowej kategorii przedsiębiorców-konsumentów.

Kolejną rzeczą jest obowiązek informacyjny, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o prawach konsumenta. Przedsiębiorcy z branży e-commerce powinni sumiennie ocenić, czy przekazują kupującym, usługobiorcą wszystkie informacje wskazane we wspomnianym przepisie. Zaniedbania na tym polu mogą być dotkliwe. Jeżeli nie poinformujemy przedsiębiorców – konsumentów o przysługującym im prawie do odstąpienia od umowy, to termin 14 dniowy ulega wydłużeniu o 12 miesięcy i wynosi 12 miesięcy i 14 dni.

Przed zmianami, w obrocie B2B panowała względna swoboda w kształtowaniu relacji między stronami. Najczęściej sprowadzało się to do modyfikacji odpowiedzialności sprzedawcy/usługodawcy względem drugiej strony. Jednakże od nowelizacji, przedsiębiorcę-konsumenta będą chroniły, podobnie jak konsumenta, przepisy dotyczące klauzul niedozwolonych. Tym samym takie działania nie będą dłużej możliwe. Pozostawiono jeden ważny wyjątek – możliwość wyłączenia przepisów dotyczących rękojmi w stosunku do przedsiębiorców – konsumentów.

Większość ze wspomnianych kwestii jest zawarta w regulaminach sklepów, platform czy usług internetowych. Stąd warto zacząć od weryfikacji ich treść i wprowadzenia niezbędnych zmian, tak aby być gotowym na nową rzeczywistość.

Autorem tekstu jest aplikant radcowski Maciej Jakubowski, Lubasz i Wspólnicy – Kancelaria Radców Prawnych sp.k. Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita”.

Poważne. Tak, w skrócie brzmiałaby odpowiedź na postawione pytanie. Wystarczy wspomnieć, że z początkiem 2021 roku przybyło około 2,5 miliona podmiotów, które będą mogły, w określonych przypadkach, skorzystać z możliwości odstąpienia od umowy.

Przedsiębiorca jednoosobowy a ochrona konsumencka

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie i komentarze
Odpowiedzialne innowacje: Cyfrowe duchy zmarłych
Materiał Promocyjny
BaseLinker uratuje e-sklep przed przestojem
Opinie i komentarze
Odpowiedzialne innowacje: Czy sztuczna inteligencja może zastąpić psychoterapeutów?
Opinie i komentarze
Odpowiedzialne projektowanie produktów cyfrowych – granica pomiędzy zaangażowaniem a uzależnieniem
Opinie i komentarze
Mariusz Busiło: Wady projektu ustawy o KSC